Opinion
Defensa de Catalonha e Aran, defensa de la democracia
Despuèi l’anonci del referendum de Catalonha e Aran sus l’independéncia lo 1r d’octòbre, tot s’accelèra tan lèu qu’a l’ora d’escriure aquestas linhas, cada jorn soi incapable de dire çò que se passarà l’endeman. Senti que m’empòrta lo revolum de l’Istòria.
Pasmens, voldriái defendre, net e clar, non solament Catalonha e Aran, mas tanben e subretot la democracia. Qu’es a se passar jos nòstres uèlhs? Nonmàs lo conflicte entre doas nacions, entre un estat establit e un autre a mand d’espelir? Es mai qu’aquò.
Çò que vesèm en realitat jos nòstres uèlhs esbalausits es l’engana de la Transicion pòstfranquista, del regim espanhòl de 1978. Lo govèrn de l’oximoricament nomenat "Partit Popular" viòla sens vergonha totes los principis democratics. D'en primièr, la separacion dels poders, que la presava tant nòstre compatriòta bordalés Montesquieu, es escarnida de longa. Lo govèrn ordena, los jutges, constitucionals o non, executan sens discutir. E ansin tot es criminalizat: debatre d'una lei, far votar los ciutadans, far la publicitat del referendum, collaborar coma cònsol màger al 1r d'octòbre. Se manda la polícia per barrar de sits web, quichar de jornalistas, confiscar de bulletins de vòte e d'afichas, corsejar d'urnas devengudas subran mai perilhosas que de bombas jihadistas. Tanben se cèrca d'asfixiar l'economia catalana e de suspendre son autonomia, e puèja la temptacion d'encarcerar los dirigents del govèrn de Catalonha, coma se demostrèt ièr amb lo còp d'estat institucional espanhòl contra las autoritats catalanas. Coma se foguèssem tornats en 1939, a la victòria dels falangistas e nacionalcatolics.
Non, Sénhers e Dònas del regim espanhòl de 1978, de votar e de far votar non son pas de crimes! Es nieus la condicion sine qua non de la democracia. De qué avètz paur?
Disi "del regim espanhòl de 1978", e pas solament del PP o de son clòne Ciutadans, perque lo PSÒE, que ja aviá pas pus res de socialista ni d'obrièr, sosten aquela politica sens nat problèma de consciéncia. Sabiam qu'aviá renonciat al retorn a la Republica, ara renóncia nieus a la democracia! Ben isolats semblan los progressistas de Podèm e de Senèstra Unida, los sols que se dessolidarizan d'aquela deriva antidemocratica.
Que òc, "antidemocratica", malgrat la nòvlenga del PP, de Ciutadans e del PSÒE, que, coma dins lo roman d'Orwell, fan servir los mots antonimicament. Quitan pas de dire que "defendon la democracia espanhòla", e fan coma s'aquesta foguèsse una dictatura!
E del temps que los democratas, eles los fan passar per de criminals, tot va fòrt plan pels dirigents del regim. A Valéncia se crèma dins un tribunal de documents importants suls afars de corrupcion del PP dins un incendi sul qual degun enquista pas. Coma s'enquista pas tanpauc sus las mòrts suspèctas de personas implicadas dins aqueles afars de corrupcion.
Per ansin fau una crida solemna a la defensa de la democracia en Catalonha e Aran. Mas fau tanben aquel apèl en Espanha perque los espanhòls patisson totes aquelas mancanças democraticas grèvas. E tanben en Euròpa perque los europèus nos fasèm glòria de garentir la democracia.
Pasmens, voldriái defendre, net e clar, non solament Catalonha e Aran, mas tanben e subretot la democracia. Qu’es a se passar jos nòstres uèlhs? Nonmàs lo conflicte entre doas nacions, entre un estat establit e un autre a mand d’espelir? Es mai qu’aquò.
Çò que vesèm en realitat jos nòstres uèlhs esbalausits es l’engana de la Transicion pòstfranquista, del regim espanhòl de 1978. Lo govèrn de l’oximoricament nomenat "Partit Popular" viòla sens vergonha totes los principis democratics. D'en primièr, la separacion dels poders, que la presava tant nòstre compatriòta bordalés Montesquieu, es escarnida de longa. Lo govèrn ordena, los jutges, constitucionals o non, executan sens discutir. E ansin tot es criminalizat: debatre d'una lei, far votar los ciutadans, far la publicitat del referendum, collaborar coma cònsol màger al 1r d'octòbre. Se manda la polícia per barrar de sits web, quichar de jornalistas, confiscar de bulletins de vòte e d'afichas, corsejar d'urnas devengudas subran mai perilhosas que de bombas jihadistas. Tanben se cèrca d'asfixiar l'economia catalana e de suspendre son autonomia, e puèja la temptacion d'encarcerar los dirigents del govèrn de Catalonha, coma se demostrèt ièr amb lo còp d'estat institucional espanhòl contra las autoritats catalanas. Coma se foguèssem tornats en 1939, a la victòria dels falangistas e nacionalcatolics.
Non, Sénhers e Dònas del regim espanhòl de 1978, de votar e de far votar non son pas de crimes! Es nieus la condicion sine qua non de la democracia. De qué avètz paur?
Disi "del regim espanhòl de 1978", e pas solament del PP o de son clòne Ciutadans, perque lo PSÒE, que ja aviá pas pus res de socialista ni d'obrièr, sosten aquela politica sens nat problèma de consciéncia. Sabiam qu'aviá renonciat al retorn a la Republica, ara renóncia nieus a la democracia! Ben isolats semblan los progressistas de Podèm e de Senèstra Unida, los sols que se dessolidarizan d'aquela deriva antidemocratica.
Que òc, "antidemocratica", malgrat la nòvlenga del PP, de Ciutadans e del PSÒE, que, coma dins lo roman d'Orwell, fan servir los mots antonimicament. Quitan pas de dire que "defendon la democracia espanhòla", e fan coma s'aquesta foguèsse una dictatura!
E del temps que los democratas, eles los fan passar per de criminals, tot va fòrt plan pels dirigents del regim. A Valéncia se crèma dins un tribunal de documents importants suls afars de corrupcion del PP dins un incendi sul qual degun enquista pas. Coma s'enquista pas tanpauc sus las mòrts suspèctas de personas implicadas dins aqueles afars de corrupcion.
Per ansin fau una crida solemna a la defensa de la democracia en Catalonha e Aran. Mas fau tanben aquel apèl en Espanha perque los espanhòls patisson totes aquelas mancanças democraticas grèvas. E tanben en Euròpa perque los europèus nos fasèm glòria de garentir la democracia.
| fffff | fffff | |
| Retorn sur l’article de la setmana passaa Entendo per "pòble" l'ensems dals òmes e fremas de totas originas que vivon sus nòstra tèrra, Occitània. E òc, eissaio de definir las basas d'un programa que tot l'occitanisme poiriá far sieu, se n'a la volontat. | ||
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#14 "La societat d'òc", coma o-disètz polidament, fa bèl temps qu'es venguda afrancesada e qu'es tombada amb delici dins l'illusion parisenca.
E per ce qu'es de "La Dintrada" narbonesa, quau ne'n sap mai ?
#12 Mossur Barceló.
Crese que se fai l'ora, per nautres occitans, d'èstre oportunistas dinc lo bòn sens e de profichar de la butada catalana per entrincar una dinamica de desrevelh de las conscienças (ce qu'es pas estat fach despièi las annadas 80). Un vrai desrevelh que tòque LA SOCIETAT. Es a dire de milhons d'abitants qu'an pas jamai agut quauqua relacion que siágue emb de l'occitanisme.
Escrivètz : "... eissaio de definir las basas d'un programa que tot l'occitanisme poiriá far sieu, se n'a la volontat." Devètz pas èstre sol dinc vòstre pretzfach. L'evangèli aguent besonh de discipes, devètz convertir e recampar, dinc l'accion d'Òc en generau, per tot lo País d'Òc, per començar. Coma ne'n poiriá èstre autrament... ?
Se, teoricament, lo tòc ultime es LA SOCIETAT D'ÒC, lo projèct deu èstre :
1- bien carculat, bien aprestat, en recampant dau mièlhs que se poirà TOTES LOS ACTORS DE LA LENGA E DE LA CULTURA NÒSTRA, TOTES ;
2- per de dire de TOCAR LA SOCIETAT SUS LO TERRENH, DINC LAS PREOCUPACIONS DE SA VIDA VIDANTA, emb de sos besonhs identitaris coma benlèu sos refús.
D'après ieu, l'occitanisme deu obrar sus los plans sócio-sicologics e sócio-economics, emb de préner en còmpte las iniciativas alternativas e sensibilitats esistentas coma las podèm veire en cò d'un Pierre Rhabbi, per esemple. L'endividú, amai se o esprimís pas totjorn verbalament, a besonh d'un autre rapòrt a sos fraires e a la natura. La societat patís pus o mens enconscientament o assumís pus o mens volontariament, un calossatge mediatico-publicitari e lenguistico-culturau. Sans tustar frontalament aquel ceucle e calossatge viciós, devèm metre en plaça, a costat non pas còntra, un ceucle e calossatge vertuós onte la societat i poirà metre de sa sensibilitat e de sa participacion per mièlhs s'apropriar lo projèct e i aderir (ansin, aquel projèct sarà son rebat).
E quand la quichada populara ven fòrta, los elegits locaus e regionaus finisson que fan giba.
I a pas de secrèts. Sans aquò, vòstre projèct es promés a faire quincanèla avans d'aver crebat l'iòu.
Capitère una frequença sus la ràdio lo còp passat e crese ben qu'èra "France Inter" o quicòm d'aquesta mena. E ben discutiguèron de Catalonha, de la situacion actuala. L'entrevistaire faguèt parlar una universitària, especialista de la societat e de la politica espanhòla. Pòde pas dire qu'un o l'autre prenguèron partit.
Per còntra, las atrapère fonsadetas las questions dau jornalista, puslèu "catalanosensiblas" e gromandas de compréner mai la situacion dins lo detalh.
Malerosament, la conclusion de l'especialista saguèt que lo govèrn de l'Estat espanhòu fariá tot per empachar lo vòte, çò que poiriá aveire per consequença un refortiment de la revendicacion o au còtra un aflapiment.
A costat d'aquò, se faguèt pas ges de comparason emb d'autres Estats d'Euròpa.
Voldriái dire als catalans que legisson Jornalet, que los dos còps qu'aguère a passar per Catalonha o que lai me plantère quauque temps, sentiguère que me trovave dinc la continuïtat de mon País d'Òc, de per la geografia coma de per l'architectura. E que lo pauc que sentiguère dau monde e de lurs biais d'èstre èra la continuïtat de quicòm qu'en cò nòstre s'aborrís.
Es evident per ieu que Catalonha es pas Andalosia ni mai Aragon (dinc una mendra part pasmens), que lai saguère en Aragon.
Amai se save pas grand causa de la situacion catalana, pòde devinhar que i a una fòrça politicoeconomica que buta darriès, per fin que Catalonha vengue endependenta, ara qu'es venguda bèla e madura. Pense pas me trompar en disent que saique los representants d'aquela fòrça politicoeconomica i tròvan un enterès tanben.
Mès finalament, quand una comunautat se sent pas faire qu'una, amai quand se vei entrepachada per un "papanàs" d'Estat envasiu e estofant que la reten de maridada per fòrça, crese qu'es son drech pus legitime d'aumens s'esprimir a prepaus d'un eventuau desmaridatge. Autrament, parlam pas pus aicí de destinada comuna causida mès d'empresonament d'una collectivitat e d'una identitat : d'una dictatura doça tot simplament (mès de mens en mens doça !).
Ajustarai per conclurre, que la dignitat dau pòple catalan e sa siavetat son un esemple civilizacionau. Òi. Un esemple civilizacionau d'aquesta passa dinc una Euròpa malautejanta.
Demande als catalans qu'anecdotizèsson pas lurs fraires occitans d'Aran dinc l'avenir que se bastiràn. En esperant que lo modèle catalan farà taca d'òli sus lo terrenh e dinc los esperits d'Òc (costat francés).
Mès aguessiam de desparéisser, nautres Òmes d'Òc/País d'Òc, vòle ben que Catalonha espandigue son enfluença. Que demòre fidèla a l'image que dona d'ela e qu'espandigue son territòri politicoadministratiu juscas aicí, es emb de fiertat que ieu demandarai la nacionalitat catalana, laissant la de francesa au postat. E siái seriós dinc ce que dise !
#11 Mercés de vòstre interés. Deman trobaretz dins un article de Jornalet mai d'informacions sus aquesta peticion que cal signar e difusar, d'efièch! Bona nuèch :-)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari