Maquiavèl, Hobbes, Marx, Schmitt, Weber, Foucault: totes aqueles son d’autors desparièrs qu’an teorizat e mostrat lo caractèr prigondament conflictual, agonic e violent de las institucions politicas de l’imperium. “L’estat”, lo “poder”, modèrne que definiriái rapidament aital: una forma d’organizacion sociala disciplinària, autoritària e ierarquizada, en gestacion a la Renaissença e instaurada politicament al sègle XVIII-XIX. Aquela violéncia inerenta a l’estat es estada pensada siá per la manejar dins l’interès de l’estabilitat de la societat (Maquivèl, Hobbes) siá dins l’interès d’una revolucion projectada dins lo quadre d’una lucha de las classas (Marx), siá per ne far l’alpha e l’omega del vocabulari politic amb la distinccion amic/enemic (Schmitt) siá per lo definir coma “monopòli de la violéncia legitima” (Weber) o encara per espandir las relacions de poder a tot tipe de relacions socialas incluent quitament la constitucion del subjècte universal en subdit (Foucault) sens prepausar totun de “sortida” segura en defòra del sistèma reticulari del poder (veire la discussion Foucault/Chomsky “sus la natura umana”).
 
Enfin, de la filosofia politica modèrna e contemporanèa, se pòt dire qu’es una pensada de la violéncia intrinsèca a las institucions, inseparabla de çò politic (“la politica aquò’s la guèrra contunhada per d’autres mejans”) e dont los representants an volgut mostrar que la teoria egemonica dins lo discors oficial d’aquelas institucions, la teoria del contracte social d’inspiracion rousseauista, èra aquò una faula, una mitologia que los dominants, los tenents de l’imperium (istoricament la classa de la borgesiá liberala europèa a partir del sègle XVIII) avián fargada per assolidar lor poder e perennizar lors institucions en esperar aital frenar fòrt e mòrt tota evolucion istorica, çò es l’ideal de “fin de l’istòria” una istòria estacionària e irenica que Fukuyama describèt e desirèt (la Fin de l’istòria) après la casuda de l’Union sovietica: lo capitalisme etèrn jos la forma de la democracia liberala e de l’estat-nacion seriá lo terminus del tren istoric de l’umanitat, que cal impausar universalament a tota forma de vida sus Tèrra.
 
Es amb aquò en cap que comentarai, pas prigondament cèrtas, los eveniments catalans, e que vos prepausarai qualques reflexions a partir de çò qu’ausissi, vesi e compreni de la situacion, entenduda la dimension subjectiva consequenta de ma presa de partit.  
 
La premièra causa que m’estona es justament a l’encòp la granda desmentida qu’efectuan los Catalans fàcia a aquela teoria contemporanèa, que supausa donc una conflictualitat originària a la forma de l’estat modèrn, e d’autre latz, la confirmacion prigonda que las decisions de Madrid i donan. Desmentida catalana per amor qu’eles rendon efectiu la supausada “faula” rousseauista en performar per carrièras e exprimir de biais massís, multitudinari, jos la forma mai banala de l’urna e de la votacion, lo concèpte abstrach mai complicat de la teoria de Rousseau e qu’es la clau del problèma: aquel de “volontat generala”, qu’es l’expression e la font de la sobeiranetat populara, e que se deu pas confondre amb lo de “volontat particulara.”
 
Lo desir de referendum, quitament abans lo desir d’independéncia, se’s una expression de la “volontat generala catalana”? Evidentament, segon la lei espanhòla lo concèpte de “volontat generala catalana” que sa lei autonomica ne seriá l’expression institucionala es ambigú, almens dempuèi l’acceptacion (per referendum...) de l’Estatut de 2006, e l’introduccion (prèvia a son expulsion en 2010) de la “nacion” catalana dins lo vocabulari constitucional espanhòl.
 
Ara, segon los de la Moncloa i a sonque una “volontat generala espanhòla” que la catalana ne’s un cas particular e qu’autorizariá lo poder madrilèni d’utilizar lo sieu “monopòli de la violéncia legitima” per tal de restablir l’òrdre e lo respièch de la “democracia”: evidentament, aquò es intolerable, inassumit e vergonhós, e es de mal creire fàcia a “l’ira dels faches”, la violéncia desproporcionada e bruta de la polícia.
 
Aquel discors institucionalista e aquela praticas marcialas del govèrn espanhòl, tacitament sostengut per los socialistas, seriá donc d’autre latz, la confirmacion de las teorias politicas modèrnas, de tipe Maquiavèl, Schmitt, Foucault e autres, çò es de dire que detràs l’institucion borgesa de l’imperium democratic modèrne s’amaga una rapòrt de fòrça, una posicion bruta e injustificabla de poder, eissida d’una istòria egemonica (aquí la de la Castelha castiza que volguèt unificar lo territòri iberic tot jos son imperium). Per tant, segon aquelas teorias, totas las argucias juridicas per o contra l’independéncia catalana, las argumentacions racionalas, constitucionalas, militantas, scientificas, istoricas, los recorses a l’UE, l’ONU, a La Haga, als dreches umans o qué te sabi ieu, aquò serviriá pas a res, ja que l’esséncia de çò politic residariá premièr dins lo rapòrt egemonic e la conquèsta anarquica e bruta del poder, per o dire autrament, lo moment fondacional de l’estat poiriá pas èsser autrament que fòra de tota legalitat e de tota legitimitat.
 
Per ansin, i auriá una “anarquia” principiala, ontologica a tot moment instaurador de l’imperium, que la crisi espanhòla e lo desir catalan d’independéncia tòrnan activar, en tot far tombar los mascas, desvelant als uèlhs estabosits dels Catalans, dels quites Espanhòls, d’Euròpa e del mond sencèr, la realitat bruta, egemonica, coloniala e marciala de l’imperium modèrne.
 
Seriá aquò atanben la granda e terribla leiçon politica del feissisme: desvelar e assumir la realitat marciala e egemonica, imperiala e anarquica de l’imperium. Pasolini o mostrèt del biais mai òrre dins Salò, quand justament un dels protagonistas feissistas çò ditz: “Sèm nosautres los vertadièrs anarquistas” çò es, “sèm nosautres, los qu’avèm la violéncia de l’imperium dins nòstras mans, los que podèm nos desliurar de tota constrencha morala, de tot lagui umanista, de tota somission a Dieu e rendre efectiva, quina que siá, la nòstra volontat.”
 
E pasmens, çò d’admirable e de prigondament estonant aquò’s qu’ en luòc de respondre a la violéncia per la violéncia, los responsables politics catalans, la populacion catalana en immensa majoritat, fàcia a las messòrgas de l’estat, remembrant las grandas profecias orwellianas, se son posicionats d’un biais pacific: “som gents de pau!”, “votarem!”, en tot teatralizar e s’apoderar massissament, popularament, es a dire de la pus polida de las manièras, aquela granda mascarada que fa persistir dins l’èsser los estats nacions egemonics, çò es, la votacion, las urnas, las eleccions.
 
Dich autrament, avèm aquí en Catalonha, bensai quicòm qu’es estat aturat en Euròpa dempuèi un cinquantenat d’annadas, veire plan mai en França, çò es un retorn explosiu de l’elementdemic constituent de la demo-cracia sul davant de la scèna politica europèa, un element demic qu’en Catalonha, coma i a pa gaire en Grècia, transversalament e transindividualament reclama un instauracion novèla, una redistribucion del poder, aicí dels rapòrts entre imperium e país, e non pus una “farça” democratica borgesa somesa als interesses d’una classa egemonica particulara, coma o vesèm en França per exemple.
 
Orizontalitat del poder, transindividualitat solidària de l’accion politica, entre classas, raças, genres, generacions amb teatralizacion massissa e populara de la farça borgesa e ipocrita d’Euròpa, aquí çò que se poiriá apelar fin finala segon l’expression d’un occitanista la “Genialitat” de Catalunya[2].
 
En tèrmes mai clars, vesi l’expression dins la violéncia del 1-O e la repression de l’estat, la respelida actualizada institucionalament d’una comunautat politica, d’un país que se’s individualizat justament contra aquel discors brut e desmitificador de l’estat nacion egemonic, e dont lo ròtle e la sobeiranetat politica poiriá superar, dins l’avenidor, los enjuòcs locals e mai l’organizacion del poder dins lo vesinatge tot, çò es la quita cara de l’Union Europèa.
 
Enfin, tot aquò per dire qu’a mon vejaire, l’enjuòc es plan en delà d’un simple cambiament de drapèl sus lo bastiment de la Generalitat. Coma o ditz la còla de saberuts e intellecutals franceses qu’an publicat una crida “Lo referendum e non la guèrra” dins Mediapart: “La representacion dominanta a l’escala internacionala del conflicte catalan foguèt, fins a aqueles darrièrs jorns, la d’un conflicte de tipe nacionalista en rapòrt amb lo passat pus sorn de l’istòria europèa del sègle XX. Las trèvas de nòstras guèrras son vengudas un tela empachant de pensar çò qu’èra vertadièrament en juòc”.
 
La situacion catalana actuala, sa resolucion incèrta, nos mòstra que los que vòlon que l’istòria demòre estacionària e “a-demica” (sens demos) en Euròpa risquen fòrt de recèbre un tust de realitat, la realitat d’un nòu país, e d’un país ont lo demos se’s apoderat de sas institucions, e pas pus l’oligarquia o l’ipocrisia tecnocratica de l’UE sostenguda per l’ipocrisa democratica dels estats nacions egemonics.
 
Un demos enfin que decidís de quina son e quinas devon èsser sas institucions, sens qu’aquò, a la diferéncia de çò qu’a pogut se passar en Anglatèrra e que se passarà benlèu en Ongria,  implique cap de “barradura” “replèc sus se” “racisme” o sai pas quina faula cosmopolita que los adversaris politic d’aquel eveniment son prèstes a inventar per tal “d’etnicizar” (confondent volontariament demos e  ethnos) un conflicte catalan qu’es estat dempuèi totjorn transversal e que concernís Espanha tota, que trenca Espanha tota, Euròpa tota.
 
E es aquò qu’explica sens dobte, al moment que França se glorifica d’un supausat leadership macronian dins Euròpa, es aquò qu’explica, çò disi, la crenta colpable, demofòba e vergonhosa de Brussèlas e del Conselh d’Euròpa fàcia a la poténcia instituenta d’aquel element “demic” catalan, aquel nòu demos de que vòlon pas, tant en Catalonha coma endacòm mai.
 
E s’aquela demofobia europèa contunha, aquesta poténcia novèla qu’a espelit a la fàcia del mond en Catalonha, es possible que se posicione contra aquela granda farça moralista de nòstre temps, la qu’èra ja l’imperium de França, la qu’es benlèu venguda l’Union Europèa?