Opinion
Lo perilh sosestimat de l’espanholisme intransigent
Pensavi de publicar aqueste diluns un article diferent. Mai la manifestacion espanholista dau 8 d’octòbre, ièr a Barcelona, m’a impausat de cambiar de tèma.
D’autrei redactors de Jornalet an ja ben explicat lei principis de basa seguents.
La manifestacion espanholista e unionista dau 8 d’octòbre èra l’expression legitima d’un corrent politic que devèm respectar. L’immensa majoritat deis independentistas catalans respèctan l’opinion unionista. Una granda partida deis unionistas espanholistas —en tot cas demieg aquelei que vivon en Catalonha e Aran— respèctan tanben leis independentistas.
Ara, pasmens, la proporcion de personas sectàrias e violentas rèsta pus elevada dins lo corrent espanholista. La manifestacion dau 8 d’octòbre mostrèt de comportaments inquietants de certaneis espanholistas: frapèron e insultèron una jornalista de la television catalana TV3, piquèron de personas per carrieras, escarniguèron lei Mòssis d’Esquadra que pasmens lei protegissián, faguèron recular de pompiers en mission, arborèron de saluts nazis escandalós... L’espanholista Vargas Llosa difamèt tot lo catalanisme sens ges de nuança dins son discors.
E mai, d’unei que i a suportèron pas que l’unionista Josep Borrell prenguèsse la paraula en lenga catalana per defendre l’unitat d’Espanha. Aquela estigmatizacion de Josep Borrell es una leiçon remarcabla.
Una autra leiçon es que la violéncia de l’espanholisme es estada tròp sosestimada. Fòrça manifestants dau 8 d’octòbre an felicitat leis agressions policieras de l’estat espanhòu còntra lo referendum dau 1r d’octòbre. O reconeis ara l’excellent jornalista catalan Pere Cardús:
La declaracion d’independéncia de Catalonha e Aran poiriá ben capitar dimars 10 d’octòbre de 2017, e o espèri. Cau que capite ben! Totun, lei violéncias recentas nos devon mantenir en alèrta. Me semblan ingenús lei catalanistas que refusan dogmaticament lo principi d’una armada catalana per protegir lo futur estat catalan. Cau pas escartar completament l’ipotèsi que i aja encara una reaccion pus violenta d’Espanha dins lei jorns o lei mes que venon, en entraïnant una indiferéncia coarda de l’UE e, fin finala, una independéncia escrachada.
Dau mai serem lucids e vigilants sus aquelei perilhs, dau mai farem reüssir la liberacion legitima de Catalonha e Aran. E dau mai ajudarem lei ciutadans espanhòus a reformar Espanha vèrs de valors pus tolerantas e pus republicanas.
D’autrei redactors de Jornalet an ja ben explicat lei principis de basa seguents.
— Leis interès de nòstra Vau d’Aran e de nòstra lenga occitana seràn mielhs respectats dins un estat catalan liure que non pas dins l’estat espanhòu actuau.
— Lo drech d’autodeterminacion dei pòbles es normau: lei catalans dau Principat amb leis occitans d’Aran an rason de voler anar vèrs la libertat.
— Lo movement catalan de liberacion presenta totei lei garentidas de la legitimitat democratica.
— Se devèm avisar d’obtenir un estat binacionau de Catalonha e Aran. Çò qu’es pas encara garentit.
— L’estat en gestacion deurà aver una actitud solidària envèrs leis autreis occitans (fòra Aran) e leis autrei catalans (fòra Principat).
— Lo drech d’autodeterminacion dei pòbles es normau: lei catalans dau Principat amb leis occitans d’Aran an rason de voler anar vèrs la libertat.
— Lo movement catalan de liberacion presenta totei lei garentidas de la legitimitat democratica.
— Se devèm avisar d’obtenir un estat binacionau de Catalonha e Aran. Çò qu’es pas encara garentit.
— L’estat en gestacion deurà aver una actitud solidària envèrs leis autreis occitans (fòra Aran) e leis autrei catalans (fòra Principat).
La manifestacion espanholista e unionista dau 8 d’octòbre èra l’expression legitima d’un corrent politic que devèm respectar. L’immensa majoritat deis independentistas catalans respèctan l’opinion unionista. Una granda partida deis unionistas espanholistas —en tot cas demieg aquelei que vivon en Catalonha e Aran— respèctan tanben leis independentistas.
Ara, pasmens, la proporcion de personas sectàrias e violentas rèsta pus elevada dins lo corrent espanholista. La manifestacion dau 8 d’octòbre mostrèt de comportaments inquietants de certaneis espanholistas: frapèron e insultèron una jornalista de la television catalana TV3, piquèron de personas per carrieras, escarniguèron lei Mòssis d’Esquadra que pasmens lei protegissián, faguèron recular de pompiers en mission, arborèron de saluts nazis escandalós... L’espanholista Vargas Llosa difamèt tot lo catalanisme sens ges de nuança dins son discors.
E mai, d’unei que i a suportèron pas que l’unionista Josep Borrell prenguèsse la paraula en lenga catalana per defendre l’unitat d’Espanha. Aquela estigmatizacion de Josep Borrell es una leiçon remarcabla.
— L’ideologia de l’unitat de l’estat implica totjorn una supremacia de la lenga d’estat espanhòla. Es ninòi de creire que lo catalan o l’occitan aranés poguèsson viure coma leis egaus de l’espanhòu dins l’estat espanhòu. Es encara mai ninòi de creire que l’occitan poguèsse venir un jorn l’egau dau francés dins l’estat francés. Un sistèma que reconeis una sola lenga comuna a l’escala de tot l’estat es totjorn inegalitari sus lo plan lingüistic.
— E mai dins la democracia espanhòla pòstfranquista, qu’a ben donat un estatut de lenga oficiala au catalan e a l’occitan, leis estatisticas demòstran que l’espanhòu a contunhat de progressar dins l’usatge quotidian dei darriers ans. L’occitan aranés e lo catalan reculan encara. Un estat que dona d’autonomias e que reconeis de lengas dichas “regionalas” es jamai un estat egalitari. L’estat francés, qu’autreja ben mens de proteccion a sei minoritats, impausa pus durament la supremacia dau francés e prepara pus segurament l’extincion rapida de l’occitan. L’estat italian autreja una reconeissença febla a l’occitan, qu’es solament una “lenga protegida” mai pas oficiala. Leis occitanistas ostils a l’independentisme i devon pensar seriosament: ara son ben obligats d’admetre que i a de limits evidents dins leis autonomias d’Espanha, que chifren donc ai limits deis estats francés e italian...
— E mai dins la democracia espanhòla pòstfranquista, qu’a ben donat un estatut de lenga oficiala au catalan e a l’occitan, leis estatisticas demòstran que l’espanhòu a contunhat de progressar dins l’usatge quotidian dei darriers ans. L’occitan aranés e lo catalan reculan encara. Un estat que dona d’autonomias e que reconeis de lengas dichas “regionalas” es jamai un estat egalitari. L’estat francés, qu’autreja ben mens de proteccion a sei minoritats, impausa pus durament la supremacia dau francés e prepara pus segurament l’extincion rapida de l’occitan. L’estat italian autreja una reconeissença febla a l’occitan, qu’es solament una “lenga protegida” mai pas oficiala. Leis occitanistas ostils a l’independentisme i devon pensar seriosament: ara son ben obligats d’admetre que i a de limits evidents dins leis autonomias d’Espanha, que chifren donc ai limits deis estats francés e italian...
Una autra leiçon es que la violéncia de l’espanholisme es estada tròp sosestimada. Fòrça manifestants dau 8 d’octòbre an felicitat leis agressions policieras de l’estat espanhòu còntra lo referendum dau 1r d’octòbre. O reconeis ara l’excellent jornalista catalan Pere Cardús:
“Cau fòrça umilitat e fòrça sinceritat per reconéisser que sovent s’enganam dins nòstrei pronostics. Per exemple, ieu me recòrdi d’aver dich que serián pas capables de tabasar lei gents qu’anavan votar amb un bulletin en man perque lo Mond o acceptariá pas. E ara ven a ieu de reconéisser que m’enganavi (...).” (Vilaweb, 7.10.2017).
La declaracion d’independéncia de Catalonha e Aran poiriá ben capitar dimars 10 d’octòbre de 2017, e o espèri. Cau que capite ben! Totun, lei violéncias recentas nos devon mantenir en alèrta. Me semblan ingenús lei catalanistas que refusan dogmaticament lo principi d’una armada catalana per protegir lo futur estat catalan. Cau pas escartar completament l’ipotèsi que i aja encara una reaccion pus violenta d’Espanha dins lei jorns o lei mes que venon, en entraïnant una indiferéncia coarda de l’UE e, fin finala, una independéncia escrachada.
Dau mai serem lucids e vigilants sus aquelei perilhs, dau mai farem reüssir la liberacion legitima de Catalonha e Aran. E dau mai ajudarem lei ciutadans espanhòus a reformar Espanha vèrs de valors pus tolerantas e pus republicanas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
No saben que això, es Catalunya, terra de Catalans, i que aquí es parla Català, i que tenim unes costums uns una manera de fer pròpia, que tenim una cultura autòctona, es a dir, que som una Nació i volem ésser lliures! Ah, i l'Aran, en Aranés.
Si no ho entenen que vagin a estudi, i si ni així, que no diguin res mes, ja han dit prou!
Visca la Terra...Lliure!
L'Ernest, "El Tàrrega".
els aranesos e els catalans sols poudrant sobreviure com a pobles tenin un estst propi.
#12 me pensi que los espanholistas son unionistas e que los catalanistas son independentistas.
#11 Pofpofpof... Los "indigènes natius"???... an mai de dreches que d'autres?
"Un problèma de demografia" es a dire que los estrangièrs (lo que son pas nascuts catalans en Catalonha) son lo problèma? Bèrc!
Lo territòri es a aquel que lo fa viure.
Me sembla que siá pas gaire en comunion amb los independentistas que s'exprimisson dins Jornalet.
#9 la democracia directa correspond pas a la democracia representativa.
Los votants son las gens que demòran sul territòri e non pas los indigènes natius.
Tot aquò desforma la realitat.
Lo problèma del catalanisme es uèi lo jorn demografic.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari