capçalera biera tobiers

Opinion

Los grafas en Occitan e sus l'Occitan (III)

Laurenç Revèst

Laurenç Revèst

Escrivan, traductor. Dialectològue, Doctor en lingüistica. President onorari dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc.

Mai d’informacions
I) Question de vocabulari
 
Qualques reviradas dins de diccionaris:
 
— “graffiti” mot italian al plural (graffito, al singular) = lo grafiti (Laus); pel tèrme matematic “graphe” en francés = lo grafe (Rapin).
 
A despart d’aquò nos cal far de diferéncias perqué çò important es l’efièch dins lo temps. S’utiliza tres tèrmes en anglés:
 
— un “tag” = qualques segondas (instantanèu, coma un can que pissa)
 
— un “flop”= qualques minutetas maximum (mai elaborat)
 
— un “graff”= una oreta minimum, plan elaborat. 
 
Trobar o crear de mots occitans equivalents seriá plan. De tot biais lo mot generic lo "grafa" sembla comprensiu e de bon far. 
 
 
II) Lo rapòrt entre grafa occitanista e arts
 
Entrevista de Pèire Venzac, pintaire, ensenhaire certificat de las Arts plasticas.
 
Se vos volètz presentar? 
 
Pintaire, ensenhaire de las Arts plasticas, Tolosa e Nomea, Istòria de las Arts, Natura, Musica, cosinar, bricolar.
 

D’ont vos ven l’interés per las arts, l’occitan de vòstre parçan e la cultura occitana en general?
 
Dempuèi totjorn, tre l’escòla primària, l’occitan entengut parlat per una part de la familha a Galhac de Tarn e qualques expressions de còps que i a dins mon barri (de temps pensèri qu’èra de l’argòt francés!) e la cultura descubèrta a París en 1974 gràcia a dos poetas: la Literatura bescairant d’un estudiant indian e l’Istòria amb un teologian grèc.
 

De qu’avètz realizat? 
 
Participacion al comitat de redaccion de la primièra revista d’art en Occitània “AXE SUD “ articles sus la Mòstra del Larzac 1987, performanças pinturas publicas: Festenal d’Eisinas 1985 (Bordèu) amb Bernat Manciet e la Companhia Lubat, Teatre del Taur (Tolosa) amb Sèrgi Pey, Caramentrant de Tolosa, Estivada de Rodés, organizacion d’exposicions per l’Institut d’Estudis Occitans (IEO) 1989-2006, Revista ÒC, Association des Amis de la Poésie [Associacion dels amics de la Poësia] (Nomea).
 
Aficha e lecturas en occitan a la Maison du Livre [l'Ostal del livre] de Nòva Caledonia. Illustracions e tèxtes dins de numerosas publicacions per l’IEO, la revista ÒC, “Amb un fil d’amistat” ed. CELO 2014. 

Exposicions collectivas principalas:
 
1975- Gravaduras C.C de Fontenay-les -Roses
 
1981-1986 Galaria Axe Art Actuel (Tolosa), ARCO (Madrid)
 
Maison de Midi-Pyrénées [Ostal de Miègjorn Pirenèus]  (Lille), Mostra del Larzac, Biennala ENAC (Niça), Mont-Art Montornès del Vallès (Barcelona)...
 
1987-2017 - Espace Gard (Nimes), Centre Cultural de Lusèrna e Sant Joan (toscanizat en Luserna- S.Giovanni, Pemont occitan), Centre Sant Narcís (Girona), Sant Afrodisi - St Aphrodise (Besièrs), Musèu dels Augustins- Musée des Augustin (Tolosa), Fòrt Sant Joan - Fort St Jean (Marselha), "Le Salon Reçoit" [Lo Salon recèp] (Tolosa), Comuna- Hôtel de Ville (Rodés).
 
2008- 2011- Province Sud, Bibliotèca Bernheim, Galaria 11& demi, Galaria Lec Lec Tic , “Ko Nêva” C.C Tjibaou (Nomea).
 
2016 - Ostal d’Occitania, Tolosa
 
Exposicion personala permanenta Noumeattitude (Nomeactitud)
 
2006 - www.ocrevista.com


Las arts en Occitan, se pòt ne’n viure per manjar?

Pas vertadièrament. 
 

E los grafas: ont avètz ja grafat en occitan?

Òbras graficas: tèxtes calligrafiats, pinturas amb mots e una màger part sus lo tèma de la crotz occitana, camisetas , illustracions...
 
Los grafas an durat longtemps?

Lo de l’Ostal d’Occitania es “permanent”. Es una comanda publica entrenada pel conse de Tolosa. 
 

Ont son los melhors luecs per grafar?

Los que fan pas cagar lo mond.
 

Qual vos a inspirat per començar lo grafa?

Las caligrafias, la B.D e de far qualques grandas telas.
 

Avètz ja vist d’autres grafas en occitan, que ne’n dire (messatges, design...)?

Interessants per existir mas una marrida qualitat.
 

Avètz quins melhors sovenirs de la recepcion per lo public d’una òbra d’art, d’un grafa?

Quand lo messatge es pas agressiu amb umor.
 

I es de plaça per l’art, lo grafa en lenga Occitana en França, Itàlia e Espanha? Avètz de plaça de Menton a Bordèu e en delai (dals rescòntres internacionals, regionals fins a de mai locals)? Amb los operators (Drac)?

Sabi pas, soi pas al fial.
 

Per vos, quina es la gènesi, lo camin, los trabucs e los projèctes? Los bilances per lo moment?

Far de projèctes subretot sul domèni public oficial.
 

De qu’es la situacion de l’occitan aüra en cò vòstre (comuna, departament...), sa visibilitat, sa transmission?

Bona sus Tolosa (metro, noms bilingües) se pòt  melhorar...
 

Parlatz occitan en familha, amb vòstre entorn?

Amb los amics, dins los eveniments occitanistas.
 

Coma l’occitan seria salvable partent de la situacion actuala?

Mai de trabalh amb los politics, los que prenon las decisions.
 

De que son vòstres projèctes?

Camisetas amb una crotz oc mai picturala.
 

Avètz de reflexions sus l’actualitat?

L’Europa camina sul cambiament.
 
 
 


abonar los amics de Jornalet

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: JORNALET 2025

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article