Opinion
Realistas e ambicioses per una republica vertadièra
Assistissèm aquesta setmana a las reüssidas de doas nacions, la catalana e la còrsa.
Los catalans capitèron a organizar, a mai de 1000 quilomètres de distància, una manifestacion multitudinària a Brussèlas. Quina proesa! Quin pòble es capable de reünir mai de 45 000 personas tan luènh de son país? La gèsta sembla tant incresibla que lo PP, amb una mala fe rara, a volgut demandar d'explicas a la polícia bèlga!
Per quant a eles, los nacionalistas còrses, que revendican sens vergonha lo nom que remanda a l'epòca de la Corsega independenta, a Nazione Corsa, son a mand d'obténer una victòria amplissima a las eleccions territorialas. Quin camin percorregut dempuèi l'epòca de mon enfança! Èra impossible d'imaginar, alara, que lo movement sobeiranista poguèra un jorn èsser majoritari dins l'illa!
E los occitans? S'es bandida una peticion en linha per denonciar amb rason lo feblissim nombre de pòstes prepausats als concorses del CAPES e de l'agregacion, e aquesta arriba pas, per ara, a las mila signaturas. Nos podèm demandar ont an passat los 10 a 20 000 manifestants per la lenga occitana de Carcassona, Besièrs o Tolosa que l'occitanisme revendiquèt alara.
Caldriá doncas cedir a la temptacion de la resignacion e esperar pacientament la mòrt, al mens amb dignitat?
Oblidariam quicòm: las reüssidas (encara parcialas: Catalonha es pas encara independenta ni Corsega autonòma; lo catalan es encara fragil e lo còrse perilha) venon pas d'una intervencion divina qu'un cresent coma ieu i poiriá pensar. Son lo fruch de longas luchas, pacientas mas rebugadas. Catalans e còrses an luchat, e contunhan de luchar, per tan fòrts que semblen los adversaris. Ambedós pòbles an de presonièrs. Ambedós pòbles rebutan lo descoratjament.
Ben sabi que lo retorn de l'occitan en Occitània e l'exercici de la sobeiranetat politica son, uèi lo jorn, de tòcas utopicas. Pasmens, coma ai agut dich, l'utopia non es jamai mespresabla, e al fons los umans sèm de bèstias utopistas. Nòstra consciéncia aguda del temps nos mena a nos representar l'avenidor, e a partir d'aquela representacion de l'avenidor bastissèm nòstre present.
L'avenidor de la cultura occitana, non l'imagini pas dins la lenta mòrt promesa per un Estat que nos mesprèsa. Preferissi de m'imaginar un pòble qu'a recobrada la consciéncia de se e la volontat de decidir e que s'es sauput desliurar de la vergonha de son istòria e de son identitat.
Fa tres meses, revendicavi lo pòble coma basa de l'accion occitanista. Tres meses puèi, lo revendiqui tornarmai amb lo ferme desir que siá de tot en tot normal un jorn d'èsser occitan en Occitània.
Siam realistas fàcia a las dificultats mas ambicioses per nòstre avenidor. Organizem-nos per prepausar a nòstres compatriòtas tan persuadits d'èsser franceses un projècte politic, cultural e social. Noirit de l'esperança catalana, lo projècte lo vivi coma un nòu ciutadanatge fach de respècte de la diversitat de cadun, de justícia sociala e de plena democracia.
Una republica vertadièra.
Los catalans capitèron a organizar, a mai de 1000 quilomètres de distància, una manifestacion multitudinària a Brussèlas. Quina proesa! Quin pòble es capable de reünir mai de 45 000 personas tan luènh de son país? La gèsta sembla tant incresibla que lo PP, amb una mala fe rara, a volgut demandar d'explicas a la polícia bèlga!
Per quant a eles, los nacionalistas còrses, que revendican sens vergonha lo nom que remanda a l'epòca de la Corsega independenta, a Nazione Corsa, son a mand d'obténer una victòria amplissima a las eleccions territorialas. Quin camin percorregut dempuèi l'epòca de mon enfança! Èra impossible d'imaginar, alara, que lo movement sobeiranista poguèra un jorn èsser majoritari dins l'illa!
E los occitans? S'es bandida una peticion en linha per denonciar amb rason lo feblissim nombre de pòstes prepausats als concorses del CAPES e de l'agregacion, e aquesta arriba pas, per ara, a las mila signaturas. Nos podèm demandar ont an passat los 10 a 20 000 manifestants per la lenga occitana de Carcassona, Besièrs o Tolosa que l'occitanisme revendiquèt alara.
Caldriá doncas cedir a la temptacion de la resignacion e esperar pacientament la mòrt, al mens amb dignitat?
Oblidariam quicòm: las reüssidas (encara parcialas: Catalonha es pas encara independenta ni Corsega autonòma; lo catalan es encara fragil e lo còrse perilha) venon pas d'una intervencion divina qu'un cresent coma ieu i poiriá pensar. Son lo fruch de longas luchas, pacientas mas rebugadas. Catalans e còrses an luchat, e contunhan de luchar, per tan fòrts que semblen los adversaris. Ambedós pòbles an de presonièrs. Ambedós pòbles rebutan lo descoratjament.
Ben sabi que lo retorn de l'occitan en Occitània e l'exercici de la sobeiranetat politica son, uèi lo jorn, de tòcas utopicas. Pasmens, coma ai agut dich, l'utopia non es jamai mespresabla, e al fons los umans sèm de bèstias utopistas. Nòstra consciéncia aguda del temps nos mena a nos representar l'avenidor, e a partir d'aquela representacion de l'avenidor bastissèm nòstre present.
L'avenidor de la cultura occitana, non l'imagini pas dins la lenta mòrt promesa per un Estat que nos mesprèsa. Preferissi de m'imaginar un pòble qu'a recobrada la consciéncia de se e la volontat de decidir e que s'es sauput desliurar de la vergonha de son istòria e de son identitat.
Fa tres meses, revendicavi lo pòble coma basa de l'accion occitanista. Tres meses puèi, lo revendiqui tornarmai amb lo ferme desir que siá de tot en tot normal un jorn d'èsser occitan en Occitània.
Siam realistas fàcia a las dificultats mas ambicioses per nòstre avenidor. Organizem-nos per prepausar a nòstres compatriòtas tan persuadits d'èsser franceses un projècte politic, cultural e social. Noirit de l'esperança catalana, lo projècte lo vivi coma un nòu ciutadanatge fach de respècte de la diversitat de cadun, de justícia sociala e de plena democracia.
Una republica vertadièra.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Le punht comun entre Catalonha e Còrsega es la conquista de la majoritat politica dins las instàncias municipalas, puèi regionalas, a partir de preocupacions e d'interesses comuns de territòris.
Es le moment, tandis que i a un vueide laissat de per les partits tradicionals de govèrn.
La situacion sembla desparièra entre le sud-oèst e le sud-èst, al agait del FN.
Les moviments coma LRM e FI pareissen meilh respondre a la mentalitat actuala, mès cal levar un menaire...
Demòran doas condicions: mobilizar e politizar. Atencion, aquò serà sonat de populisme.
Per quant al monde occitanista, sovent tributari de las ajudas localas, es pas sigur que posquèssa prèner qualque distància amb les poders en plaça.
Es un subjècte a debatre.
Qu'ei tostemps un plaser deths grans de leguir a cada còp aqueths punts de vista e aqueras analisis d'un intellectuau consciént e esberrit. Que s'i tròba per segur, ua volentat de cambiament, d'arrecèrca d'un aute camin, d'un aut combat, d'eslhevar era consciéncia, de's destriar d'un occitanisme esteril. Er'espiar deth costat deths autes pòples n'ei pas james ua arrecèrca de modèle mes ath contra arrecèrca d'ensenhaments, d'experiéncias, d'apròchas deth combat (leguir tanben dab atencion grana eth libe de Talamoni, que s'i tròba qu'eras victòrias non sòn pas eras der'unitat com at pensa eth P.N.O., que da responsas aths militants qui's pausan questions). Qu'ei pr'amor d'aquerò qu'i vegi, ens escriuts de Barceló, un camin nau, ua possibilitat de hèr un pas en davant. E quitament se n'i avore pas qu'aqueth pas que seré decisiu tàd un occitanisme navèth, deths drets nacionaus e sociaus deth pòple occitan, deth bastir dera consciéncia nacionau, deth pòple com actor principau.
Er'occitanisme n'a pas de basa intellectuau. Que's bastirà dab militants occitanistas conscients der'enjòc deth combat intellectuau (ideologic).
Tàd un occitanisme vertadèr!
Les grands aveniments an un moment, avant es tròp lèu, apuèi es tròp tard.
Cal aprestar le gas e esperar la beluga del moment vengut.
Perqué Mai 68 pertot dins le monde?
I'a una crisi de l'estat-nacion, de la democracia representativa, del capitalisme e del productivisme...
Le pòble de França se fa e se desfa al l'escaséncia dels eveniments: pòble de Johny, pòble del Telethon, pòble del fotbòl, eca... Enfin pòble de l'emocion collectiva.
La fraud fiscala e l'enterrament a Sant Barth' de Johny, l'apel a la caritat telethonesca en plaça d'un finançament de la collectivitat...aquò còmpta pas!
E deman, les jòcs olimpic...
Les presonièrs politics catalans, eles s'en trufan!
Senat!
"El nacionalisme és una teoria i praxis d'alliberament col·lectiu, exercida per centenars de pobles, documentada per centenars de filosofies, que parla que hi ha molts éssers humans que volen que el seu poble sigui lliure perquè els humans que hi existeixen puguin ser lliures també. És tan senzill com això."
https://www.youtube.com/watch?v=I_f8aV03jDw
Lou mouvement òucitanisto es un mouvement de l'entre-se, qué que n'en pénsou sous atou. E ieu, sièi esta lou prumiè de me desreveia tard a perpaus d'acò. Sadoul d'aveire agi vanamen pendent 10 à 15 ans em de mounde que prenièu suèn de lus plaço caudeto e de lus ourguèl de mounde etiqueta proufessiounalamen ou pouliticamen, de lus counfuort de pichot coumita !
L'òucitanisme amai lou felibrige soun pa esta foutu d'entrinca uno dinamico soucialo, un traval de terren per faire espeli la councienço. Òi, la councienço ! Aqui èro lou coumençamen de touto causo : parla identita e ourganisaciu teritourialo, parla ecounoumìo e educaciu, parla au mounde de lus besoun journadiè ! Noun pa literaturo, grafìo, troubadous, lengo "òucitano", eca. La councienço pren racino dinc acò viugu loucalamen, coumunautariamen, regiounalamen, journadieiramen ! Es tout lou countrari, ou gairebé, qu'es esta fa despièi 40 an. Nous estounessian pa dòu pauc de ressòn qu'avèn agu despièi 40 an, dòu tems que se fasian de be entre nautres.
Per faire reclamo de quicom, fau escouta lou mounde, saupre lus besoun, lus espèro e parti de l'identita vivo coumo residualo per basti las prumièiro foundaciu em d'eles, que préngou plan-plan part à l'obro eles mai. Se ieu, que sièi pa un vieiou, hou coumprene un pauc tard, coumo vai que tant d'autres qu'an couneissegu las annado 70 àgou pa vis l'atupimen dòu mouvemen e soun aluentamen de la soulo baso poussiblo de recoustruciu (= la soucieta) ?
Logo d'avé privilegia lou recontre ciutadan per touca chasco endividualita, avèn mièl aima de nous refugia dinc uno meno de mièjo-clandestinita de la tendenço clanico e gingoularèlo. Quante tuclige, moun Diu ! Aro que la soucieta semblo coufleto de la Franço eternalo e de sas proumesso demoucratico abenadasso, fariè besoun coumença enfi per ce que negliguèn fai 40 an d'acò !
Avès paur que capiten pa ? Sara pa pire que ce que couneissèn aro. Se vous espauris talamen la moulounado anounimo, perdequé mena batuèsto encaro ? Per òucupa lou tems liure e se fa vaudre as uèl das autre ? Ou-be perqu'aimas vostro tèro, sas gent e que lus desiras lou meiou ? Se lus desiras lou meiou a vostro tèro em de sas gent, faudra vitamen chanja de metodo per pensa e agi loucau mai souciau. Sans acò, cresegués pa de capita gloubau un jour... !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari