Opinion
"Parla lo pan fresc", istòria de nivèls socials ancuei
Vau parlar d’ancuei. Se ditz que la “Vergonha” de parlar occitan a desapareissut.
Recòrdi de la definicion d’aquel sens particular qu’a lo mot “Vergonha” en rapòrt de la lenga occitana:
“La Vergonha fa referéncia en Occitània a l’ensemble dels marrits efièches de divèrsas politicas governamentalas en França sus de mainatges e ciutadans franceses, al sens larg del tèrme, que lor lenga mairala èra un dels pretenduts pateses —que valdriá mai justament sonar lengas pas oficialament reconegudas parladas sul territòri de l’Estat francés,— e en particular la lenga nòstra. La Vergonha consistís en fòragetar e s’avergonhar de la quita lenga natala non francesa (o mai la dels parents) jos l’aflat de l’exclusion oficiala, de l’umiliacion a l’escòla e/o de l’ostracisme mediatic organizats e justificats pels menaires politics franceses, d’Henri Grégoire fins a François Hollande”.
La vergonha auria desapareissut doncas. La reïntroduccion de l’occitan dins la societat n’es d’aitan mai facil? Non, de resisténcias existon ancara. Anam tornar al sorgent per veire un fach qu’a benlèu participat de la “vergonha”.
“Parla lo pan fresc”... Es una dicha que sentèro, coma per astre. Èra una dicha dal temps dal començament de la desoccitanizacion en la Contea de Niça. Metafòra de la lenga que te faria manjar.
Penso al periòde de 1860 que los agents de Napoleon lo Tèrç balhèron d’argent als responsables politics (lo sindic Francés Malaussena), religioses (Joan-Peire Sòla), jornalistics e economics. Ansin, cadun presicava lo besonh necessari de donar la sieu aprobacion populara als acòrdis secrets entre l’Empèri francés e lo Rei dals Estats de Savòia que volia devenir Rei d’Itàlia. L’acòrdi donat per lo biais d’un referendum en favor de l’anexion de 1860 de Contea de Niça per França, èra fach sus un fons de “tot anaria melhor amb França qu’amb una autra solucion” (mas i èra ges de plan B prepausat...).
Me’n aviso qu’un jorn, mentre que parlavo amb un professor d’anglés de las interjeccions e que fasiam de comparasons, aquesto prof me ditz amb una certitud inbrandabla: “l’occitan es una lenga de vulgaritat facila”... Ne’n foguèro secat de la suspresa. Pensava a las peissonieras? Alora accent “popular”?
L’occitan es una lenga de la categoria sociala populara, e es de còups mal vista per de collègas. Es la lenga que ditz facilament de grosseiretats.
E çò que ditz Frederic Mistral quora parla de la “lenga dals Mossurs” quora un vòl parlar la lenga dals Mossurs (lo francés) e qu’abandona la sieu lenga occitana.
En classa, de còups d’escolans o dison. Recòrdo qu’es faus. Avèm totes los nivèls de lenga e un Nobel de Literatura ben util de plaçar per renfortir lo discors, Frederic Mistral encara. Quora demandatz se conoisson d’expressions occitanas, de joves son capables de dire “vai te’n cagar a la vinha”, mas qual es capable de citar los primiers verses de Mirelha [Mirèio]: “Cante una chata de Provença, dins leis amors de sa jovença...?”
Claude Lévi-Strauss, òme non suspect de racisme disia: “Se sonam racisme la temptativa d’una cultura [e lenga] de se preservar e de se defendre… alora tota cultura es racista per definicion, perqué autrament non poiria existre”.
E es aquò la question, subreviure per la lenga occitana.
Recòrdi de la definicion d’aquel sens particular qu’a lo mot “Vergonha” en rapòrt de la lenga occitana:
“La Vergonha fa referéncia en Occitània a l’ensemble dels marrits efièches de divèrsas politicas governamentalas en França sus de mainatges e ciutadans franceses, al sens larg del tèrme, que lor lenga mairala èra un dels pretenduts pateses —que valdriá mai justament sonar lengas pas oficialament reconegudas parladas sul territòri de l’Estat francés,— e en particular la lenga nòstra. La Vergonha consistís en fòragetar e s’avergonhar de la quita lenga natala non francesa (o mai la dels parents) jos l’aflat de l’exclusion oficiala, de l’umiliacion a l’escòla e/o de l’ostracisme mediatic organizats e justificats pels menaires politics franceses, d’Henri Grégoire fins a François Hollande”.
La vergonha auria desapareissut doncas. La reïntroduccion de l’occitan dins la societat n’es d’aitan mai facil? Non, de resisténcias existon ancara. Anam tornar al sorgent per veire un fach qu’a benlèu participat de la “vergonha”.
“Parla lo pan fresc”... Es una dicha que sentèro, coma per astre. Èra una dicha dal temps dal començament de la desoccitanizacion en la Contea de Niça. Metafòra de la lenga que te faria manjar.
Penso al periòde de 1860 que los agents de Napoleon lo Tèrç balhèron d’argent als responsables politics (lo sindic Francés Malaussena), religioses (Joan-Peire Sòla), jornalistics e economics. Ansin, cadun presicava lo besonh necessari de donar la sieu aprobacion populara als acòrdis secrets entre l’Empèri francés e lo Rei dals Estats de Savòia que volia devenir Rei d’Itàlia. L’acòrdi donat per lo biais d’un referendum en favor de l’anexion de 1860 de Contea de Niça per França, èra fach sus un fons de “tot anaria melhor amb França qu’amb una autra solucion” (mas i èra ges de plan B prepausat...).
Me’n aviso qu’un jorn, mentre que parlavo amb un professor d’anglés de las interjeccions e que fasiam de comparasons, aquesto prof me ditz amb una certitud inbrandabla: “l’occitan es una lenga de vulgaritat facila”... Ne’n foguèro secat de la suspresa. Pensava a las peissonieras? Alora accent “popular”?
L’occitan es una lenga de la categoria sociala populara, e es de còups mal vista per de collègas. Es la lenga que ditz facilament de grosseiretats.
E çò que ditz Frederic Mistral quora parla de la “lenga dals Mossurs” quora un vòl parlar la lenga dals Mossurs (lo francés) e qu’abandona la sieu lenga occitana.
En classa, de còups d’escolans o dison. Recòrdo qu’es faus. Avèm totes los nivèls de lenga e un Nobel de Literatura ben util de plaçar per renfortir lo discors, Frederic Mistral encara. Quora demandatz se conoisson d’expressions occitanas, de joves son capables de dire “vai te’n cagar a la vinha”, mas qual es capable de citar los primiers verses de Mirelha [Mirèio]: “Cante una chata de Provença, dins leis amors de sa jovença...?”
Claude Lévi-Strauss, òme non suspect de racisme disia: “Se sonam racisme la temptativa d’una cultura [e lenga] de se preservar e de se defendre… alora tota cultura es racista per definicion, perqué autrament non poiria existre”.
E es aquò la question, subreviure per la lenga occitana.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#4 Osca! nosaus tanben, e mai per ésser occitanistas conscients, dins la vida de cada jorn, la vergonha e l'alienacion inconscienta tòrnan mestrejar nòstres comportaments. Ensajem de nos'n liberar!
Cresi plan que se cal deslargar. Per dire al carnsaladier me prenguèt l'enveja de dire :n'i a tròp, ne me cal levar un bocin de quasi de vedèl, e li mostrèri un talh de dos dets e el o faguèt.... E sens saupre se compreniá quicòm. D'un biais dins lo magasin véjeri que totes comprenguèron.... Coma que cal pas se geinar.
Es l’un dels bèls problèmas nòstres. Quantes sabon parlar, quitament un pauc, la lenga nòstra dins sa bèla diversitat de registres e de variacions, mas que la gausisson pas bruchar a causa de la pression sociala ?
Cal contunhar de la far viure e ausir çò mai possible. Vesi pas de melhora potinga. Es mai util e mai perene de tornar far l’aurelha que la rason en primièr. La rason seguirà mai l’aurelha e lo còr que non pas lo contrari...
Laurent Revèst counèis pas lis ouvirnhats. Digu o pas vergounho de parla la lingo.
L'empèito es pas la vergounho, acò'i qu'on parlo sounque ammé li gents qu'on counèis ja.
Amm' acò dous descouneguts que se rescountrou se parlarau francés sèns se chauta de sabér se parlou també l'oc.
Mas parla ouvirnhat en publi se fo tout lou tinp.
LA IGNORANCIA DE LA PROPIA CULTURA DE LA TERRA ON ES NASCUTAT ES LO QUE PROVOCA VERGONHA.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari