Opinion
Los rapòrts complicats polonojusèus (I)
Lo recent ahar deus “camps de la mòrt poloneses” a escrit un capítol de mès de l’istòria tumultuosa deus rapòrts entre Poloneses e Jusius. De qué s’i tracta?
Après que jornalistas americans e tanben lo president Obama eth medish ajan parlat de “camps de la mòrt poloneses” ende designar los camps nazis de concentracion que’s trobavan suu territòri polonés, lo govèrn de Varsovia, totjorn a l’espèra d’un pelèi ende fidelizar son electorat, a decretat una lei qu’enebís d’utilizar aquesta expression.
Quitament se l’imatge de “camps poloneses” es inexacte, hèr votar una lei me sembla drin anar a l’encontre deu dret de libertat d’expression, mes botam …
Lo debat tornèc doncas lèu sus l’actitud deus Poloneses au moment de la Shoah e de lor eventuala implicacion. Aquí dessús, se cau referir a hèitas precisas:
La pausicion oficiala polonesa ara es de reconéisher implicacions de personas a títol privat mes, e aquò qu’es castigat per la lei, d’evocar pas una responsabilitat collectiva de la Polonha. Cau díser tanben qu’entre 1939 e 1945 i avoc pas nat govèrn ni autoritat poloneses, çò que hè vàder aisit una tala pausicion. Gaireben cada ser lo jormau televizat parla de ceremonias a la memòrias de Justes poloneses, ed aquò en responsa a la polemica dambe lo govèrn israelian.
Evocarèi dens la dusau part las rasons deus rapòrts tibats entre Jusius e Poloneses. Se ditz generalament, a maugrat de las hèitas citadas a capsús, que “los Poloneses son antisemites”, çò qu’es solide una generalitat pro pròcha d’una fòrma de racisme. Una mena d’antiracisme racista fin finala.
Solide qu’antisemitisme en Polonha n’i avoc. Lo racisme deu estar combatut de pertot e muishar en particular un grop etnic es pas hèr avançar la causa de l’antiracisme.
Lavetz que los Jusius estón hòrabandits d’Espanha (1492), deu Portugal (1496), de França (1306 e 1394), d’Austria, d’Alemanha, de Bohèma, embarrats en ghettos en Italia (1516), los dus reis poloneses Zygmunt, lo pair e son hilh, an miada una politica d’arcuelh e de tolerància. Los Jusius recebón lo dret de comerçar dens lo reiaume sancèr, dobriscón la purmèra estamparia de líbers en yiddish e ebrèu a Cracòvia e gausiscón d’una autonomia administrativa dambe los conselhs jusius aperats kahal.
Mes los rapòrts, pensatz, demorèn pas atau tan bons dens l’istòria. Ara l’antisemitisme d’uns Poloneses respón un òdi d’uns Jusius de cap a Polonha, quitament au demiei deus qu’an pas coneishut lo país, entertengut per frasas coma: “Los Poloneses popan l’antisemitisme de lor mair” d’un cèrt Itzhak Shamir, frasa sovent citadas sus hialats sociaus, o tanben: “Los Jusius avèvan mès paur aus Poloneses que non pas aus SS”, çò que con·hòrta involontàriament discorses revisionistas.
De seguir …
Après que jornalistas americans e tanben lo president Obama eth medish ajan parlat de “camps de la mòrt poloneses” ende designar los camps nazis de concentracion que’s trobavan suu territòri polonés, lo govèrn de Varsovia, totjorn a l’espèra d’un pelèi ende fidelizar son electorat, a decretat una lei qu’enebís d’utilizar aquesta expression.
Quitament se l’imatge de “camps poloneses” es inexacte, hèr votar una lei me sembla drin anar a l’encontre deu dret de libertat d’expression, mes botam …
Lo debat tornèc doncas lèu sus l’actitud deus Poloneses au moment de la Shoah e de lor eventuala implicacion. Aquí dessús, se cau referir a hèitas precisas:
— Pas nada organizacion polonesa de collaboracion dambe los Alemands.
— 0 Polonés engatjat dens la Waffen-SS (en comparason: 7340 Franceses dens la Division Charlemagne e 1688 dens la Brigada Frankreich).
— 6 milions de civius poloneses tuats (deus quaus la mietat de Jusius) qu’an “inaugurat” lo camp d’Auschwitz.
— 6532 “Justes au miei de la Nacions” (Lista deus qu’an sauvat Jusius de la Shoah, fondacion a Jerusalèm) sia la purmèra nacionalitat representada, mès d’un quart de la totalitat.
— L’organizacion polonesa Żegota dedicada a l’ajuda aus Jusius e creada per duas hemnas, una catolica de dreta e una socialista. Uns 100.000 Jusius sauvats.
— 0 Polonés engatjat dens la Waffen-SS (en comparason: 7340 Franceses dens la Division Charlemagne e 1688 dens la Brigada Frankreich).
— 6 milions de civius poloneses tuats (deus quaus la mietat de Jusius) qu’an “inaugurat” lo camp d’Auschwitz.
— 6532 “Justes au miei de la Nacions” (Lista deus qu’an sauvat Jusius de la Shoah, fondacion a Jerusalèm) sia la purmèra nacionalitat representada, mès d’un quart de la totalitat.
— L’organizacion polonesa Żegota dedicada a l’ajuda aus Jusius e creada per duas hemnas, una catolica de dreta e una socialista. Uns 100.000 Jusius sauvats.
La pausicion oficiala polonesa ara es de reconéisher implicacions de personas a títol privat mes, e aquò qu’es castigat per la lei, d’evocar pas una responsabilitat collectiva de la Polonha. Cau díser tanben qu’entre 1939 e 1945 i avoc pas nat govèrn ni autoritat poloneses, çò que hè vàder aisit una tala pausicion. Gaireben cada ser lo jormau televizat parla de ceremonias a la memòrias de Justes poloneses, ed aquò en responsa a la polemica dambe lo govèrn israelian.
Evocarèi dens la dusau part las rasons deus rapòrts tibats entre Jusius e Poloneses. Se ditz generalament, a maugrat de las hèitas citadas a capsús, que “los Poloneses son antisemites”, çò qu’es solide una generalitat pro pròcha d’una fòrma de racisme. Una mena d’antiracisme racista fin finala.
Solide qu’antisemitisme en Polonha n’i avoc. Lo racisme deu estar combatut de pertot e muishar en particular un grop etnic es pas hèr avançar la causa de l’antiracisme.
Lavetz que los Jusius estón hòrabandits d’Espanha (1492), deu Portugal (1496), de França (1306 e 1394), d’Austria, d’Alemanha, de Bohèma, embarrats en ghettos en Italia (1516), los dus reis poloneses Zygmunt, lo pair e son hilh, an miada una politica d’arcuelh e de tolerància. Los Jusius recebón lo dret de comerçar dens lo reiaume sancèr, dobriscón la purmèra estamparia de líbers en yiddish e ebrèu a Cracòvia e gausiscón d’una autonomia administrativa dambe los conselhs jusius aperats kahal.
Mes los rapòrts, pensatz, demorèn pas atau tan bons dens l’istòria. Ara l’antisemitisme d’uns Poloneses respón un òdi d’uns Jusius de cap a Polonha, quitament au demiei deus qu’an pas coneishut lo país, entertengut per frasas coma: “Los Poloneses popan l’antisemitisme de lor mair” d’un cèrt Itzhak Shamir, frasa sovent citadas sus hialats sociaus, o tanben: “Los Jusius avèvan mès paur aus Poloneses que non pas aus SS”, çò que con·hòrta involontàriament discorses revisionistas.
De seguir …
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#3 As complètament rason,lo Geli, pensavi pas qu'a un govèrn o una autoritat sus plaça. Los Poloneses an tanben desbarcat en Italia e an participat màgerment a la victòria de Monte Cassino dambe los Alliats. Mercés de ta precision.
Car Joan-Marc escrives "Cau díser tanben qu’entre 1939 e 1945 i avoc pas nat govèrn ni autoritat poloneses," cal precisar "... de collaboracion"
Per que lo vertadièr govèrn polonés èra en exili a Londras, e i èran de soldats poloneses jols òrdres d'aqueste govèrn dins los que combatèron militariament lo nazisme entre lo 6 de junh de 1944 en Normandia e lo 8 de mai de 1945 fin finala de la guèrra en Euròpa.
Bel article, que n' esperi amb fervor (delera penseri en ma lenga) la segonda part.
Polono-jusiu
Me sembla que polonés tanh a un territòri, sa populacion, o son govèrn, e que jusiu a una religion, coma catolic o pus largament crestian.
Amb le mòt "jusiu", i'a una confusion entre una religion e un pòble (etnic), qu'es a la font del sionisme, çò es la reivendicacion d'un país d'origine, aquell de la religion jusiva e dels monoteismes de mai.
Le crestianisme conservaire actual en Polònha al govèrn es fòrt criticable, mès les camps èran nazis, sens dèver se refèrer a una populacion qu'en es pas collectivament responsibla, allemanda o polonesa.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari