capçalera campanha

Opinion

L’Alguer e Bunifazziu

Gerard Joan Barceló

Gerard Joan Barceló

Lingüista, professor agregat de gramatica e director de la revista electronica universitària Lingüistica Occitana. President de l'associacion Los amics de Jornalet

Mai d’informacions
Sovent, pantaio de finir ma vita a l'Alguer. Sabètz, aquela vila sus la còsta occidentala de Sardenha, que parla encara catalan. I poirio conciliar mas identitats catalana e còrsa, que Corsega non es pas luenh. Me diretz que serio luenh d'Occitània, mas la vertat es qu'Occitània es luenh d'ela mesma, e l'occitan conscient de se i viu tostemps en exilh, sabètz.
 
Amo los luecs que son d'illas dins las illas, los territòris ont se rescòntran d'identitats contradictòrias. Son de contradiccions que son coma lo resum dal Mond ont jamai non cèssan de se còntradire e crosar las identitats divèrsas.
 
De còps, son de paradòxas. D'un caire, l'Alguer pòrta la rèsta d'una cultura de salvar coma un preciós tresaur; d'autre caire lo que conois un pauc l'Istoria pòt veire en aquela vila l'auvari de l'imperialisme aragonés.
 
Pereu a Bunifazziu, de l'autre costat de l'estrech que separa Sardenha de sa falsa sòrre bessona Corsega, se tròba la mesma paradòxa. S'a l'Alguer de placas en catalan senhalan als passatgiers los nom de las charrieras, a Bunifazziu se recòrdan una autra lenga, lo bonifacin, en bonifacin "u bunifazzinu", un vestigi de la colonizacion genoesa, que perilha grèvament. Lo parlan renmàs una ponhaa de personas.  Se tracta d'un ligur fòrtament influenciat per lo còrs local.
 
Abandonariam l'alguerés e lo bonifacin en nom dal refús de las colonizacions? O aimam totas las culturas coma lo rebat de la meravilhosa arma umana?
 
Ieu pantaio de veire mos compatriòtas còrses a salvar lo bonifacin. Se o fan, tanben auràn salvaa la lenga còrsa.
 
fffff fffff
 Iniciacion al bonifacin
 
N'existís un lexic amb una traduccion vèrs lo francés.
 
 
Tèxt d'omenatge al poèta bonifacin Cyprien Di Meglio, publicat dins lo bulletin municipal de Bunifazziu, A Vusgi Bunifazzina (La Votz Bonifacina), en 2013.
 
Bun viagiu, l'amigu
 
Un dopu migigiurnu di sitembri, Bunifazziu a missu a se roba di durù, u nosciu puetu si n’è andaiu a ritruva Pitrin, indé u campu santu giancu, facia a u mà. Quelu giurnu üna loca g’ha cantaiu a se ciü bela canzun pè faghi onu.
 
Ogi mi stripà u chió, cun questi simplici paroli ti iogiu ringrazzia. Cyprien, ti ha tantu faiu pè a noscia lengua, ti ha lascaiu tanti scriti. Zerti sun stai missi in musica e cantai cun « I Gargarozzi », d’atri hanu da issi indé ün libru. Tratunu di i tiovi, di u te Bunifazziu, di i te lioghi cari : campu rumanilu, cavalu mortu, casila, l’isura di u cavalu... di i te genti: i piscaiù e  i pialinchi ma parlunu ancu di a guera e di i dani di questu mundu.
 
E se duman, a lengua nun ribumbà cïu indé i carugi o drenti i baracun, i niovi generazziun puranu sempri dì : scé Bunifazziu g’haveva üna lengua, a prova lizzii i puesii di Cyprien Di Meglio.
 
Speru o amigu che undi ti sé, ti aviré truvaiu ün atru cian di riosu marin, di orivi e di fiuri russi.
 
Anne-Marie Zuria
 
Pereu escotaretz un vidèo ont se pòt ausir un famós poèma de Cyprien Di Meglio :
 

 
Enfin, vos somondo un cant tradicional que pareis inspirat per nòstre imne occitan Se Canta:
 
 
   



abonar los amics de Jornalet
 
 
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris

guaitánd lo mond pp.cc.
1.

l´alguer una illa catalana, dins lo mar de cerdenha. un exemple dels pobles que lluitan per la seva subsistencia.

  • 4
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article