Opinion
Una vertat istorica faussa
De qué’s aquò, una vertat istorica faussa?
Es un hèit istoric qu’es vertadièr e incontestable, mes que balha una faussa idèia de la vertat. L’istòria qu’aprenèm a l’escòla e que repetissem après n’es pleada. Prenguèm per exemple una frasa simpla e mauaisidament interpretabla:
Me diseratz, i a pas ren que truca dens tot aquò, i a pas nada mentida, la frasa es clara e incontestabla, e auratz rason. E doncas.
Aquò descriu una hèita positiva que podèm atribuir a la Revolucion e a França, un progrès vertadièr modèrne e umanista, sustot quan es seguida de las datas d’emancipacion (com aquò se ditz) dens lo autes paises: Belgica 1830, Paises-Basses 1834, Reiaume Unit 1851, Italia 1861, Alemanha 1871, etc …
Causas atau se poden ausir dens los discorses sus la Republica a la quala s’atribuís totas las qualitats (atencion, disi pas que n’a pas nada!) e que balha a l’expression les valeurs républicaines lo poder de barrar tota discutida gràcias a son aspècte absolut e incontestable.
Çò qu’es faus dens aquesta vertat, es pas çò que’s debanèc aquera annada, qu’es una hèita reala. Es l’impression o la conclusion que’n vam tirar, la que’n 1791 un jorn navèth s’es lhevat sus mès d’egalitat e de justícia gràcias au sistèma politic deu quau gausissèm encara uei lo dia.
Mes se comparam aquò dambe aquesta informacion:
Endeu monde a qui agradan las chifras, 1791 – 1127 = 664 ans.
Vesèm plan que nòsta vista de l’istòria se’n tròba cambiada. Se caloc balhar un estatut de ciutadan a la Revolucion, cau saber doncas qu’a Tolosa dempuèi l’Edat Mejana ne calèva pas, pr’amor que n’avèva pas besonh que podèvan participar a la vida publica. La proprietat de tèrra èra tanben permetuda aus Jusius, çò qu’èra pro rare.
Encontram la medisha causa ende la santa instruccion obligatòria, instituida per un cèrt Jules Ferry sanctificat dempuèi, mes qu’arribèc fòrça tard e quitament uns sègles après la de vilas coma Estrasborg per exemple o comtats angleses.
Es per aquò que portar un jutjament sus l’istòria es fòrça mauaisit. Una hèita nos pòt semblar revelatora d’un aspècte important, e totun l’estudi alargat deu subjècte nos cambia lo caire de vista e lo sentit que podèm aver de la “realitat”.
“Realitat” que, benlèu, existís pas.
Es un hèit istoric qu’es vertadièr e incontestable, mes que balha una faussa idèia de la vertat. L’istòria qu’aprenèm a l’escòla e que repetissem après n’es pleada. Prenguèm per exemple una frasa simpla e mauaisidament interpretabla:
— En 1791 la Revolucion francesa a balhat aus Jusius de França l’estatut de ciutadan.
— Subjècte (au nominatiu): la Revolucion francesa
— Vèrbe: a balhat
— Complement d’objècte (o acusatiu): l’estatut de ciutadan
— Complement d’atribucion (o datiu): los Jusius de França
— Complement de temps: en 1791
— Vèrbe: a balhat
— Complement d’objècte (o acusatiu): l’estatut de ciutadan
— Complement d’atribucion (o datiu): los Jusius de França
— Complement de temps: en 1791
Me diseratz, i a pas ren que truca dens tot aquò, i a pas nada mentida, la frasa es clara e incontestabla, e auratz rason. E doncas.
Aquò descriu una hèita positiva que podèm atribuir a la Revolucion e a França, un progrès vertadièr modèrne e umanista, sustot quan es seguida de las datas d’emancipacion (com aquò se ditz) dens lo autes paises: Belgica 1830, Paises-Basses 1834, Reiaume Unit 1851, Italia 1861, Alemanha 1871, etc …
Causas atau se poden ausir dens los discorses sus la Republica a la quala s’atribuís totas las qualitats (atencion, disi pas que n’a pas nada!) e que balha a l’expression les valeurs républicaines lo poder de barrar tota discutida gràcias a son aspècte absolut e incontestable.
Çò qu’es faus dens aquesta vertat, es pas çò que’s debanèc aquera annada, qu’es una hèita reala. Es l’impression o la conclusion que’n vam tirar, la que’n 1791 un jorn navèth s’es lhevat sus mès d’egalitat e de justícia gràcias au sistèma politic deu quau gausissèm encara uei lo dia.
Mes se comparam aquò dambe aquesta informacion:
— A Tolosa en 1127, Eli Azar, Jusiu, es elegit capítol
(Conferéncia de Danièle Iancu-Agou, directritz de recèrca au CNRS, se parla deu periòde abans los estatuts d’Anfós Jordan de 1147)
Endeu monde a qui agradan las chifras, 1791 – 1127 = 664 ans.
Vesèm plan que nòsta vista de l’istòria se’n tròba cambiada. Se caloc balhar un estatut de ciutadan a la Revolucion, cau saber doncas qu’a Tolosa dempuèi l’Edat Mejana ne calèva pas, pr’amor que n’avèva pas besonh que podèvan participar a la vida publica. La proprietat de tèrra èra tanben permetuda aus Jusius, çò qu’èra pro rare.
Encontram la medisha causa ende la santa instruccion obligatòria, instituida per un cèrt Jules Ferry sanctificat dempuèi, mes qu’arribèc fòrça tard e quitament uns sègles après la de vilas coma Estrasborg per exemple o comtats angleses.
Es per aquò que portar un jutjament sus l’istòria es fòrça mauaisit. Una hèita nos pòt semblar revelatora d’un aspècte important, e totun l’estudi alargat deu subjècte nos cambia lo caire de vista e lo sentit que podèm aver de la “realitat”.
“Realitat” que, benlèu, existís pas.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#8 rata-vertat = vertat relativa...
La ciutadanitat "nacionala" se prend dambela naturalizacion.
La revolucion a naturalizat les judeus.
Tolosa a pas jamais naturalizat les judeus, mais integrat un notable judeu com capitol.
Amb aquò, les judeus d'Occitània èran fòrça integrats e pauc descrimenats.
En bon occitan, val mais díser una rata-vertat...que l'istòira n'i a tot plen...
Me fau pensar la "saga" republicana, a l'istòria de l'escritura de las Bíblias... Escrichas, reescrichas, e prene lo melhor, escafar l'idèa o lo fach que truca, tuar las idèas "ereticas", los "marginals" . Per arribar al cap de dos sègles a quicòm de lis, bèl gaireben un produch acabat, sensible pr'aquò a la mòda republicana, qu 'amolona tot çò de bon, pana de pertot, sens jamai nomenar las sòrgas e dire los davancièrs occitans o autres. Se passèt per l'esclavatge o l'invencion de la securitat sociala, o encara un fum de chaplas oblidats o desconeguts... O per la lenga, coma se pòt legir dins lo diccionari francés .... Escalade, esplanade, de bas latin que dison los academicians . La télévision dona tanben aquela sentida de romiar,fins a digestion e ingestion totala, lo passat (ara mai 68 per exemple, per ne far quicòm de prèst a pensar, un unifòrme comun a la saga franchimanda, e que fa partit del "kit" francés, tot parièr a la presa de la bastilla, per un fum de revolucionaris acarnassits que nos sovenètz totes de l'imatge del libre d'istòria, ame las torras debordeladas, lo fuòc, la tuba, alara que los presonièrs èran pas qu'un detzenat. Ailàs me sembla que tot aquò revèrta pas mai qu'un talent insadolable per la normalitat de grop...
Aquò dich, chau totjorn pesar los arguments. Es verai que de jusieus an pogut occupar de charjas administrativas (los Trencavèl empleavan de "bailes" jusieus"), mas èra perqué aqueu monde èran a l''encòp integrats a la borgesia locala, mas en meme temps en defòra de tot liam familiau, per encausa de lor religion, çò que ne fasia de bons intermediaris. E a Tolosa, l'i avia totun lo rite dau colophon lo vendres sant, quand un representant de la vila mandava publicament un bacèu a un jusieu (remplaçat pus tard per un impòst…) per celebrar lo deicid. Es totjorn delicat de progetar sus l'Eatge Mean los conceptes d'encuèi. La sola atestacion de "ciutadans" que tròbo, es a Dinha au sègle XV, amb una demanda dels jusieus de la vila de contunhar de l'i vendre, car, dison, en pagant lor impòst coma los autres ciutadans, an drech que los cònsols lor uefren la mema proteccion coma als autres ciutadans. Tot aquò en occitan dins lo texte. Sio pas luenh de pensar que la ciutadenetat a la francesa es estaa inventaa a Dinha au sègle XV, çò qu'a pas empachat los franceses de forabandir los jusieus entre préner possession de Provença quauques ans puèi.
#4 Que òc! Figura d'estil. Amb aquò, falsa vertat es de costuma un eufemisme per díser mensorga officiala.
Fals cambi?
Les joseus eran pauques en França, concentrats en Bordeu, Baiona e Avinhon, que i èran integrats, e en Alsàcia-Lorrena, que i èran segregats, tal com en países germanics.
Doncas mieg-vertat?
Falsa vertat per remplaçar fake news! Aquò m'agrada.
D'effieit, en Occitània, nòbles e notables fasián la classe dirigenta, coma les capitols de Tolosa, a la differéncia de la resta de França, que le Terç-estat (la borgesia) i èra de cambra a despart.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari