Lo Claudi es pas mès de presentar. Lo “doctor Caishon” a dejà daishat una pedada de las bèras dens lo maine culturau e musicau dambe unas bravas escadudas coma los Fabulous Trobadors, lo concèpte de Linha Imaginòt, lo Cairehorc Naut-Bernat, los repaishes de barri e lo Forom de las Lengas. Escrivoc i a pas guaire un tèxte (en francés) sus son vejaire de mai 68 au parat deu cinquantau anniversari, que podètz legir aicí: http://fabrica.occitanica.eu/lab/19526
 
Tre la debuta, anóncia que va prénguer a contrapeu tot lo monde, e aquò, pensatz, es pas hèit ende’m desagradar. La tòca deu tèxte es de des·henlar a l’encòp l’originalitat e las consequéncias deus eveniments d’aquera annada, o, benlèu de’n balhar un espiar mens idillic o mens fantasmat.
 
Soslinha lo hèit qu’idèias ditas “de mai 68” existissèvan abans o son arribadas mès tard.
 
Lo dusau punt que vòu ensenhar es la manca tarribla d’imaginacion que marquèc aqueste període, en contra de tot çò que podèm pensar, e au contra l’ahortiment deu “provincialisme” que l’acompanhèc.
 
Los acòrds de Grenelle marcaràn solide la fin de la “revolucion” deus estudiants venguts de mitans sociaus meslèu privilegiats e permeteràn aus obrèrs “d’acabar de s’emborgesir”.
 
Mes çò que va interessar mès un legedor deu Jornalet es solide lo darrèr paragrafe suu movement occitan, entitolat estranhament “Enfin revelada LA SOLA EPOPÈIA, etc, (véser introduccion)”.
 
E aquí, entram dens un biaish de pensar interessant, ric e pleat de referéncias, mes, ac cau díser totun, pas tròp clar. Çò que podèm aperar “lo castanisme” (en tot estar segur de s’enganar coma es aisit de s’enganar en evocar un -isme) estoc tostemps ende jo, e benlèu pas sonque jo, una filosofia fòrça interessanta (pr’amor que luenh de tot arrebotit) mes tanben fòrça complèxa e los devises qu’i hèn referéncia son tostemps basats sus preaquesits suu subjècte que son, fin finala, absents.
 
Vos tradusissi un tròç en exemple: La complexitat de la question occitana es tan grana que desfisava, e desfisa totjorn, l’intelligéncia (tot simplament pr’amor qu’es lo malhon copat, o absent, de la cadena de pensada que permet la compreneson de l’istòria de las idèias en França) (e aquò’s tostemps d’aquesta cadena estant que totis comprenèm lo monde) (pausi atau amassa tota l’umilitat e tota la grandor de nòsta tasca) (mes sol Ècho respon a la votz) (non pas, lo ríser deus dius d’Omèr me hè a còps uns signes, e m’assabenti de çò que Tocqueville, Jaurés, Mendés e de Gaulle an purmèrs començat d’examinar las tèsis, aquiu on son).
 
Gausissi, pr’amor qu’èi pas jamès paur de passar per un colhon, díser qu’èi pas comprés. E pas sonque pr’amor de las cinc parentèsis que’s seguissen.
 
Lo castanisme (perdonatz un còp de mès aquesta facilitat de lengatge) me sembla tanben ténguer una pausicion originala e fòrta sus la question de l’organizacion de l’Estat, mes aquesta pausicion es sovent de mau sasir pr’amor que los tèxtes que’n parlan son basats, coma disèvi mès haut, suu hèit que’n devèm conéisher los principis fondators, çò qu’es pas sovent lo cas. Diserí que manca un drin de pedagogia.
 
Una frasa coma aquesta: (es haut o baish dejà hèit adara, levat en çò d’uns rares intellectuaus) (que parlan d’exili ende la mobilitat geografica interiora, que parlan tanben de colonialisme interior e d’escambi inegal, etc., sense aver pagerat totis los apòrts de la centralizacion) se pòt prénguer a mès d’un nivèu, segon que descobrissètz peu purmèr còp lo que la formula o pas, sustot suu “apòrts de la centralizacion” que demanda d’estar desvolopat.
 
Es pr’aquò que’vs convida de léser aqueste tèxte fòrça ric en interessant qu’estoc escrit ende hèr reagir lo monde (vos convida doncas tanben a reagir), que balha a l’encòp un espiar navèth e interessant en tot  restablir unas vertats sus un periòde que hè ara dejà part de l’istòria.