Èsser a e èsser de, seguits d’un vèrb a l’infinitiu, son doas construccions similaras que causan de dobtes als aprenents e als novèls parlants.
 
 
Desrotlament e durada: èsser a
 
Per exprimir lo desrotlament o la durada, la construccion generala de l’occitan es èsser a + infinitiu (en gascon: estar a + infinitiu). Sol lo vèrb èsser se conjuga.
 
Dins d’autras lengas se ditz mai o mens aital.
— En catalan: estar + gerondiu,
— En francés: être en train de + infinitiu,
— En italian: stare + gerondiu,
— En anglés: to be + ...ing
 
Occitan:
 
(1) Soi a legir (siáu a legir, sio a legir, sei a legir, que soi a legir).
(2) Anna èra a trabalhar.
(3) Serem a sortir (que seram a sortir).
 
En occitan se desconselha lo francisme èsser en trin de* + infinitiu.
 
(1) *Soi en trin de legir (*siáu en trin de legir, *sio en trin de legir, *sei en trin de legir, *que soi en trin de legir).
(2) *Anna èra en trin de trabalhar.
(3) *Serem en trin de sortir (*que seram en trin de sortir).
 
Catalan:
 
(1) Estic llegint.
(2) Anna estava treballant.
(3) Estarem sortint.
 
Francés:
 
(1) Je suis en train de lire.
(2) Anne était en train de travailler.
(3) Nous serons en train de sortir.
 
Italian:
 
(1) Sto leggendo.
(2) Anna stava lavorando.
(3) Staremo uscendo.
 
Anglés:
 
(1) I’m reading.
(2) Ann was working.
(3) We’ll be going out.
 
 
Obligacion de subir, vocacion: èsser de (o mens sovent: èsser a)
 
L’obligacion o la vocacion de subir un procès s’exprimisson per la construccion èsser de + infinitiu (en gascon: estar de + infinitiu). Sol lo vèrb èsser se conjuga. Aquel vèrb èsser pòt èsser sosentendut e desparéisser.
 
Es tanben acceptable de remplaçar de per a mas es mens frequent. La construccion amb a risca de crear de confusions, dins certanas situacions, amb la construccion qu’exprimís lo desrotlament o la durada.
 
Dins d’autras lengas se ditz mai o mens aital.
— En catalan: ésser per + infinitiu,
— En francés: être à + infinitiu,
— En italian: essere da + infinitiu,
— En anglés: construccions fòrça divèrsas (sovent: be to be + participi passat, have to be + participi passat, to + racina del vèrb...).
 
Occitan, tipe principal e conselhat:
 
(4a) Aquel libre es de legir (aqueu libre es de legir, aqueth libe qu’ei de legir).
(4b) Un libre de legir (un libe de legir).
(5a) La veitura èra de lavar (la veitura qu’èra de lavar).
(5b) Una veitura de lavar (ua veitura de lavar).
 
Occitan, tipe segondari e acceptable:
 
(4a) Aquel libre es a legir (aqueu libre es a legir, aqueth libe qu’ei a legir).
(4b) Un libre a legir (un libe a legir).
(5a) La veitura èra a lavar (la veitura qu’èra a lavar).
(5b) Una veitura a lavar (ua veitura a lavar).
 
En occitan se desconselha l’italianisme èsser da* + infinitiu, que se pòt ausir tot a l’èst d’Occitània:
 
(4a) *Aquel libre es da lèser. / *Aqueu libre es da legir.
(4b) *Un libre da lèser. / *Un libre da legir.
(5a) *La veitura èra da lavar.
(5b) *Una veitura da lavar.
 
Catalan:
 
(4a) Aquest llibre és per llegir.
(4b) Un llibre per llegir.
(5a) El cotxe era per rentar.
(5b) Un cotxe per rentar.
 
Francés:
 
(4a) Ce livre est à lire.
(4b) Un livre à lire.
(5a) La voiture était à laver.
(5b) Une voiture à laver.
 
Italian:
 
(4a) Quel libro è da leggere.
(4b) Un libro da leggere.
(5a) La macchina (l’automobile) era da lavare.
(5b) Una macchina (un’automobile) da lavare.
 
Anglés:
 
(4a) This book is to be read. / This book has to be read.
(4b) A book to read. / A must-read book.
(5a) The car was to be washed. / The car had to be washed.
(5b) A car to wash.
 
En occitan, dins certanas expressions calhadas, se ditz puslèu èsser de o èsser a, segon los cases.
 
(6) Es pas de creire (non ei pas de créser).
(7) Es a dire (qu’ei a díser).