capçalera campanha

Opinion

Inedit, dich, dit

Un trantalh frequent, entre leis occitanistas, es la forma dau mot inedit.
 
Normalament, l’occitan fa una distincion fòrça clara entre, d’un caire, l’adjectiu inedit ~ inedita e, d’autre caire, lo vèrb conjugat dich ~ dicha (dit ~ dita)
 
Occitan
(1) inedit ~ inedita —> Es un adjectiu de formacion culta que ven dau latin ineditus.
(2) dich ~ dicha (dit ~ dita) —> Es lo participi passat dau vèrb irregular dire (díser). La forma majoritària de l’occitan es dich ~ dicha. La forma minoritària, dit ~ dita, es tipica dei varietats ont se preferís (i)t en luòc de ch, coma dins agaitar en luòc d’agachar, coma dins nueit en luòc de nuech o coma dins punt en luòc de ponch.
 
La màger part dei lengas romanicas fan una distincion entre lei dos mots, coma en occitan.
 
Catalan
(1) inèdit ~ inèdita
(2) dit ~ dita
 
Italian
(1) inedito ~ inedita (que se legís inèdito ~ inèdita)
(2) detto ~ detta (que se legís détto ~ détta)
 
Espanhòu
(1) inédito ~ inédita
(2) dicho ~ dicha
 
Lo francés, per còntra, a de formas fòrça semblantas.
(1) inédit ~ inédite
(2) dit ~ dite
 
La semblança dei doas formas francesas buta fòrça usatgiers de l’occitan a crear una semblança artificiala en occitan. Lo problèma se pausa dins lei varietats d’occitan qu’utilizan de formas en ch.
 
Occitan erronèu
(1) inedich* ~ inedicha* (forma desconselhada)
(2) dich ~ dicha
 
Aquela error es fòrça correnta e la podèm trobar entre lei melhors autors de nòstra lenga. Ven pas d’una negligéncia, de segur, s’explica per la pression continua e inconscienta de la lenga dominanta francesa.
 
 
 
 
 
 
 
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris

Mèfi ! 31
20.

#19 ah, Aquell monde te passan allègrament les isoglòsses e s'en van corrompre les parlars d'endacòm mai, e mai fan de maridatges mixtes per destorbar la transmission... Aquò empacha pas la lectura, tant que legen pas rens... De que sèrve la cartografia dialectala amb totes aquelles migrants...

  • 1
  • 0
Jan l’Aisit
19.

#18 En bèths tròç de las "Coutumes de Bazas" que s’i ved a coabitar quate formas :
losditz ~ lodich ~ lodict ~ lodeyt (+ acòrd en genre e nombre).
Que s’i lei tanben torns gascons, lengadocians o lemosins, a còps en medish paragraf.
Shens qu’arren de tot aquò empachi la lectura, ni chic, ni mic.

  • 3
  • 0
Mèfi ! 31
18.

#17 tot juste!
Avèm diacronicament [dijt] > [ditj] e sincronicament dit/dich ò pièjer dich (dit).
Pensem centralitat e non pas majoritat de blòcs frontals:
Dì(i)t < dict > dich
Bèth < Bèll > bèl
Bèra < bèlla > bèla
Eca...

  • 2
  • 0
Jan l’Aisit
17.

#7 E tè, confirman la palatizacion [dejt/dijt]:
“E na Cabirola e sons fils permeteren a la **auandiita** mason, etc.”
(Acte de 1235, Montsaunèrs, Comenge)

  • 3
  • 0
Mèfi ! 31
16.

#15
L'edict[e] de Nanta: grafia restituida generala e diccion suggerida
L'edit/ l'edich de Nanta: escri[p]tura inclusiva
L'occitan popular es de latin tardiu, de pronóncia destibada a la mòda romanica...

  • 2
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article