Opinion
Cada primier mècres de cada mes a miegjorn, una pròva d’estat d’alèrta
Es lo signal “d’Alèrta a las populacions” assaiat una minuta e 41 segondas, en plaça de tres per lo signal real, e difusit sus aut-parlaires a miegjorn lo primier mècres de cada mes. Se fa dins l’encastre de la Ret nacionala d’alèrta francesa (RNA) composaa de 4500 sirenas. En mai i cal ajustar 1 100 sirenas qu’apartènon a las comunas e quasi 1 000 sirenas d’entrepresas de tipe directive 96/82/CE o “Seveso” (Seveso d’après lo nom de la comuna lombarda que conoissèt un accident d’usina quimica). Es dich que partent de 2013 la ret a d’èstre racionalizaa en conservar solament las sirenas dals endreches a risc.
Sabo ren per vos, mas ieu despí pichon, aquela sirena me fa estranh. Mainaa me’n avisavo ren, mas me’n apercebèro mai tardi. Un jorn me recòrdo aver descubèrt amb perplexitat e demandat amb inquietud a mos gents ce qu’èra aquel bosin lòng e fòrt.
Malgrat l’explicacion racionala e dicha rasonabla al país de Descartes, al mai dintre de ieu, rèsta un sentiment de destorbament fòrt. Al collègi, eriam dins un quartier residencial sensa ànima e a costat de la sirena. Quora l’entendiam, avio l’impression qu’eriam –a mai d’èstre embarrats per de grasilhatges e de muralhas dins una cort e de bastiments de betum sensa ànima- sota vigilància constanta. Coma se l’estat rapelava sa dominacion d’un biais auditiu. A mai de l’agression auditiva, me sentio coma dominat e opressat.
L’istòria d’aquela sirena me semblava confirmar mon inquietud. Eretaa de la “defensa passiva” après la segonda guerra mondiala, per alertar las populacions d’una amenaça militària aerenca (bombardament, ataca nucleària, eça.) foguèt pi mai afectaa dins l’amira d’una puaa dals riscs tecnologics, naturals o terroristas. Demorèt, malgrat mai de 69 ans passats. Es un simbòl dal fach militar estatal, la fisància regna que se cal totjorn preparar a tot. Me fa dire que los occitans an rason de s’adobar al pèjor per l’avenir de lor lenga... Ja qu’amb aquela sirena l’estat es pessimista o dirèm qu’es prevesent de tota eventualitat en cas que se passe un ver problèma. Mas a fòrça de bramar al lop, lo monde se’n avisarà de ce que calrà verament far en cas que sigue un problèma ver? Es dich que cal escotar las caenas de ràdio d’estat: France Inter o France Info. Per lo rèsta, o sabètz ce que devèm far?*
Aguèro quasi parier lo meme sentiment qu’al collègi quora èro al licèu Massèna en plen centre vila de Niça, mas i èra un esperit diferent. D’efiech, lo “canon de’n Castèu” o “canon de miegjorn”, qu’espeta cada jorn a miegjorn donca sus la còla dal Castèl al sobran de Niça vièlha, me semblava far petar l’esperit nòstre en vila. Coma se l’esperit dal país disia “nosautres tanben o rampelam, sèm encara aicí” fàcia a la sirena de l’estat. Avio l’impression d’èstre sostengut per l’ànima dal país. L’existéncia d’un jornal papier famós tot en occitan niçard nomenat ”Lou canon de Nissa” representatiu e emblematic de la ciutat de Niça confirmava ben aquel sentiment. Lo canon de Niça fa petear la lenga occitana.
L’espaci sonòr public es qualqua ren de simbolic, vist qu’es pertejat -per fòrça- per totes (los qu’an l’ausia al mens). Cal saber per exemple, qu’al Mexic dins ben de vilas i son d’aut-parlaires que fonciònan cada jorn tre cinc oras de matin –a la fresca- per signalar que comença lo mercat, ce qu’i a de comprar, las promocions jornalieras, passar de musica...
Autrament ne’n aviso dal descontentament creat dins una vilòta de per aicí dal temps qu’avian installat d’aut-parlaires per doas setmanas de fèstas. I èran animacion musicala e animator que passeava en parlar per las carrièras dal centre ciutat de detz oras de matin a uech oras de sera.
De còups la qualitat de produches franceses es criticaa, per aquela sonaria, polèm dire que la qualitat de son volum e de sa frequéncia es pluslèu sonhosament e atentivament costosia. Per ieu, testar de sirenas per la securitat de tot lo monde es ben mas cada mes en l’estat francés -parier en lo Principat de Mónego-, es un pauc de tròup (sembla que los occitans d’Itàlia e de Val d’Aran conóisson ren aquel rampèl de la sirena). En 2012, i aguèt una remesa en question dal foncionament d’aquela sirena. E aüra la reforma sembla ben vengua donca.
Nòta: de saber que d’autres païses d’Euròpa son mai rasonables auditivament. Citam la Federacion de Soïssa que testa quasi 7 800 sirenas un còup per an, lo primier mècres de febrier. E totun, an doas categorias d’alarmas (una “alarma generala” e “alarma aiga”), e mai es un país de tradicion militària anciana (mercenaris, papalins) e sempre actuala dicha “armaa de milícia” (cada ciutadan es format per participar a de missions militàrias a costat de son mestier).
* Veire lo ligam dal site dal Ministèri de l’Interior ja citat.
Sabo ren per vos, mas ieu despí pichon, aquela sirena me fa estranh. Mainaa me’n avisavo ren, mas me’n apercebèro mai tardi. Un jorn me recòrdo aver descubèrt amb perplexitat e demandat amb inquietud a mos gents ce qu’èra aquel bosin lòng e fòrt.
Malgrat l’explicacion racionala e dicha rasonabla al país de Descartes, al mai dintre de ieu, rèsta un sentiment de destorbament fòrt. Al collègi, eriam dins un quartier residencial sensa ànima e a costat de la sirena. Quora l’entendiam, avio l’impression qu’eriam –a mai d’èstre embarrats per de grasilhatges e de muralhas dins una cort e de bastiments de betum sensa ànima- sota vigilància constanta. Coma se l’estat rapelava sa dominacion d’un biais auditiu. A mai de l’agression auditiva, me sentio coma dominat e opressat.
L’istòria d’aquela sirena me semblava confirmar mon inquietud. Eretaa de la “defensa passiva” après la segonda guerra mondiala, per alertar las populacions d’una amenaça militària aerenca (bombardament, ataca nucleària, eça.) foguèt pi mai afectaa dins l’amira d’una puaa dals riscs tecnologics, naturals o terroristas. Demorèt, malgrat mai de 69 ans passats. Es un simbòl dal fach militar estatal, la fisància regna que se cal totjorn preparar a tot. Me fa dire que los occitans an rason de s’adobar al pèjor per l’avenir de lor lenga... Ja qu’amb aquela sirena l’estat es pessimista o dirèm qu’es prevesent de tota eventualitat en cas que se passe un ver problèma. Mas a fòrça de bramar al lop, lo monde se’n avisarà de ce que calrà verament far en cas que sigue un problèma ver? Es dich que cal escotar las caenas de ràdio d’estat: France Inter o France Info. Per lo rèsta, o sabètz ce que devèm far?*
Aguèro quasi parier lo meme sentiment qu’al collègi quora èro al licèu Massèna en plen centre vila de Niça, mas i èra un esperit diferent. D’efiech, lo “canon de’n Castèu” o “canon de miegjorn”, qu’espeta cada jorn a miegjorn donca sus la còla dal Castèl al sobran de Niça vièlha, me semblava far petar l’esperit nòstre en vila. Coma se l’esperit dal país disia “nosautres tanben o rampelam, sèm encara aicí” fàcia a la sirena de l’estat. Avio l’impression d’èstre sostengut per l’ànima dal país. L’existéncia d’un jornal papier famós tot en occitan niçard nomenat ”Lou canon de Nissa” representatiu e emblematic de la ciutat de Niça confirmava ben aquel sentiment. Lo canon de Niça fa petear la lenga occitana.
L’espaci sonòr public es qualqua ren de simbolic, vist qu’es pertejat -per fòrça- per totes (los qu’an l’ausia al mens). Cal saber per exemple, qu’al Mexic dins ben de vilas i son d’aut-parlaires que fonciònan cada jorn tre cinc oras de matin –a la fresca- per signalar que comença lo mercat, ce qu’i a de comprar, las promocions jornalieras, passar de musica...
Autrament ne’n aviso dal descontentament creat dins una vilòta de per aicí dal temps qu’avian installat d’aut-parlaires per doas setmanas de fèstas. I èran animacion musicala e animator que passeava en parlar per las carrièras dal centre ciutat de detz oras de matin a uech oras de sera.
De còups la qualitat de produches franceses es criticaa, per aquela sonaria, polèm dire que la qualitat de son volum e de sa frequéncia es pluslèu sonhosament e atentivament costosia. Per ieu, testar de sirenas per la securitat de tot lo monde es ben mas cada mes en l’estat francés -parier en lo Principat de Mónego-, es un pauc de tròup (sembla que los occitans d’Itàlia e de Val d’Aran conóisson ren aquel rampèl de la sirena). En 2012, i aguèt una remesa en question dal foncionament d’aquela sirena. E aüra la reforma sembla ben vengua donca.
Nòta: de saber que d’autres païses d’Euròpa son mai rasonables auditivament. Citam la Federacion de Soïssa que testa quasi 7 800 sirenas un còup per an, lo primier mècres de febrier. E totun, an doas categorias d’alarmas (una “alarma generala” e “alarma aiga”), e mai es un país de tradicion militària anciana (mercenaris, papalins) e sempre actuala dicha “armaa de milícia” (cada ciutadan es format per participar a de missions militàrias a costat de son mestier).
* Veire lo ligam dal site dal Ministèri de l’Interior ja citat.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari