La lenga occitana es dessocializada per eradicacion politica per l’estat francés. Los locutors de lenga occitana (e bretona, basca, catalana...) patiguèron d’una discriminacion planificada. L’estat francés organizèt una politica d’adesion a una republica francesa monolingüa e centralizada.
 
Los mèdias fan passar lo messatge implicit que se los occitans coma los autres franceses son demest los mai rics del planeta,es gràcia al sistèma monolingüe e centralizat, en escondent que de païses federals o plurilingüas coma Soïssa o Finlàndia son encara mai rics.
 
Fàcia als mejans de l’estat francés per installar lo monolingüisme francés, los occitanistas perdèron la batalha financièra per  mantener la socializacion de la lenga, e mai nos laissèron d’òbras culturalas e d’aisinas linguisticas que pròvan que i a encara un realitat occitanista uèi.
 
Gràcia a la realitat istorica de la cultura occitana mantenguda viva pels felibres e los occitanistas, i a encara un avenir possible per l’occitan se los occitanista s’adreiçan a la societat occitana, e francesa en general.
 
Prepausar una societat monolingüa occitana es un dreit e mai una demanda normala dins una democracia plurinacionala. Mas dins lo contèxt francés (e italian), non rescontrarà pas dins lo societat occitana d’uèi, de sosten sufisent per far votar de leis per arrestar la discriminacion de l’occitan.
 
Dins la societat occitana d’uèi, gaireben tot lo monde se sent francofòn. Lo projècte d’una societat ont caduna e cadun se pot enriquir de la lenga e cultura occitana en mai de sa lenga e cultura francesa pòt rescontrar un sosten o al mens la non oposicion d’una majoritat de la populacion. Sol aquel sosten o non oposicion pòt permetre d’establir un rapòrt politic sufisent per modificar las leis o las accions de las collectivitats localas per donar a l’occitan de dreits e de finançament comparable als del francés. D’una autre latz, per una vertadièra socializacion de l’occitan, cal establir d’espacis de normalitat monolingüa occitana dins totes los espacis publics.
 
Passarà la respelida de l’occitan per un projècte de societat que rescontre una adesion sufisenta per cambiar los equilibris politics, tal coma o foguèt per la non discriminacion dels protestants, dels josieus, e uèi dels musulmans, lo vòte de las femnas, lo divòrci, l’avortament, la depenalizacion de l’omosexualitat, los dreits dels andicapats, l’interdiccion del racisme...
 
Lo projècte que pòt convéncer una part sufisenta de la societat occitana ( e donc francesa) es lo d’una Occitània francesa (e italiana) amb una minoritat bilingüa occitana de plen dreit.
 
Aqueste projècte occitanista prepausariá dos grands cambiaments:
   
Lo projècte d’una Occitània biculturala francés/occitan (e italian/occitan dins la valadas) ont francés (e italian) e occitan serián de lengas egalas en dreit e dins l’espaci public es un projècte que pòt permetre d’organizar d’espacis de socializacion de la lenga occitana dins totes los recantons de nòstre país. Benlèu que d’un punt de vist occitanista es mens estrambordant que lo projècte d’una societat occitanofòna ont lo francés (e l’italian) serián de lengas segondas, mas es ja un projècte que demanda una adesion fòrta de totes. L’occitan i deu èsser  una oportunitat suplementària per cadun e caduna, ont los que vòlon parlar occitan o poirián faire mentre que los que volrián demorar solament francofòns contunharián coma abans.
 
Uèi, sonque la val d’Aran poiriá bastir benlèu una societat occitanofòna dominanta ont lo castilhan e lo catalan serián de lengas segondas, tal coma lo catalan en Andorra.