Collectages e assistent vocal
 
Per recuperar la lenga o la salvagardar cal de basas àudio en mai dels tèxtes perque “nòstra lenga canta e rebinga dins l’aire” coma o disiá un poëta carcinòl de Boriana.
 
Lo problèma es qu’enregistrar los qu’an lo biais, los que sabon dire preissa. Coma los apèlan, “los locutors natius” son vièlhs, doncas abans que totas aquelas coneissenças se’n anguen, nos cal organizar tan de collectatges que podèm.
 
En febrièr de 2017 vos parlèri d’una iniciativa de la Wiki Fundation per enregistrar de mots e aissí garnir las paginas Wikipèdia mas tanben per documentar la lenga. Aqueste mes Lo Congrès permanent de la lenga occitana anoncièt qu’i avia mai de 20 000 enregistraments en occitan!
 
Aquò es plan mas basta pas pensi. Cal agafar l’ocasion de prepausar mai qu’una version d’un mot, o una version per dialècte. La diversitat dels dialèctes es fòrça interessanta, e mai que mai entre josdialèctes. Avèm totes entendut un còp “ah non mas disèm aital a la Bòria bassa, mas a la Bòria nauta disèm pas parièr!”, nos cal far ausir al monde la singularitat de nòstres parçans. Sèm pas limitats, i a d’espaci per totes.
 
Quitament, pensi que cal demandar als locutors cossí pronóncian totes los luòcs a lors costats, en passar per las vilas, pels vilatges mas tanben carrièras, camins, masses etc. Aquò, o cal pas pèrdre. Lingua Libre nos permet de salvagardar la memòria vocala, anem-i!
 
Una autra iniciativa es la de la fondacion Mozilla, la meteissa qu’edita lo navigador Firefox que vos parli tan, s’apèla Common Voice. Lo projècte es diferent aquí, cèrcan de monde per donar lor votz, validar las prononciacions se cal, provesir de còrpus de tèxtes. La tòca finala es d’analizar tota aquò utilizant de tecnologias avançadas de reconeissença per crear un motor liure de sintèsi vocal, per vos legir d’instruccions, comprene çò que demandatz etc. Es un grand projècte.
 
Per aquò far cal demandar sa lenga, o ai fach 3 cops de mon costat. Dison qu’ara cal traduire complètament lor site internet per començar lo processús. Aquò o ai pas fach e o farai pas. Personalament podi pas téner de manténer la traduccion de Firefox, ara solet, donc me vòli pas encargar de quicòm mai. S’avètz la volontat avètz aquí lo ligam per participar a la traduccion. Las etapas venentas son la produccion d’un còrpus de tèxtes, l’enregistrament e la validacion dels locutors. Es un projècte possible, que depend pas de cap elegit o elegida, o podèm far.
 
Un darrièr ponch suls assistents vocals. Se’n parla fòrça d’aquela passa, vesèm las reclamas del monde que demandar la metèo a un assistent vocal. Son de grandas entrepresas que tenen lo mercat e sens cap de suspresa fornisson pas un produch que parle occitan. Una alternativa, venguda del monde del logicial liure tornamai, es a se montar e s’apèla Mycroft. Es ligat al projècte Common Voice de Mozilla. Es a dire que se volèm podèm participar a la produccion d’un assistent vocal en occitan. Doncas un objècte capable de parlar occitan mas tanben de comprene nòstra lenga! Val pas una ora de discutida amb la menina mas es ja ben! Estant qu’i a pas un fum de cadenas de tèxtes de traduire pel projècte, ai ja començat unas traduccion per l’occitan lengadocian aquí: https://translate.mycroft.ai/oc/
 
Es vertat que l’assistent es mai car que los autres, mas podèm pas esperar d’eles qu’integren nòstra lenga. Mas aquí avètz la garantida que vòstras donadas son utilizadas solament coma o volètz. Nòstra sola solucion se tròba amb de logicial liure.
 
Espèri qu’unes s’amassaràn per contribuir al projècte e far que siasque una realitat!