Dòna Presidenta,

Sabi pas se las règlas protocollàrias me permeton de vos apelar "presidenta", mas vesi primièr en vos la digna presidenta del Parlament de Catalonha, e quand disi "digna", cresi de saber çò que disi: avètz mostrat a cada instant dins vòstras foncions seriós e dignitat, e tot aquò malgrat l'indignitat de las menaças espanholistas.

Una persona qu'aimi, una professora de catalan qu'un jorn vos trobèt per un motiu professional, m'a confirmat las qualitats que senti en vos, e mai nos conescam pas. La dignitat, d'efièch, es un atribut que vos correspond prigondament, coma valenta presidenta de l'ANC, puèi coma presidenta del Parlament, e ara embarrada dins aquela freja preson ont non accèpti pas que siatz.

Perque vòstre empresonament es una injustícia suprèma. Dins lo contèxt d'una lucha per l'independéncia, es frequent que l'estat que refusa la libertat d'una nacion enseguisca los caps de l'executiu. Se pòt doncas comprene –non ai pas dich "acceptar"– que lo govèrn d'un estat espanhòl incapable de democracia vòlga metre en preson un president e un vicepresident de govèrn, e mai un ministre de l'Interior.

Mas a vos, coma o justificar? Coma justificar que s'embarre la presidenta d'un parlament? Aviatz pas de foncions executivas, tot çò que faguèretz es permetre un debat, çò qu'es la quita esséncia del poder legislatiu, çò es lo poder de debatre e de votar d'idèas e de leis; cèrtas, se tractavan d'idèas, de leis e un referendum qu'agradavan pas ges a Espanha, mas se pòt pas reprochar, en democracia, a una assemblada parlamentària democraticament elegida d'exercir simplament sas foncions legislativas. Per tant, en vos empresonant, Espanha confirma internacionalament qu'es contrària a la democracia.

Dòna Presidenta, ma letra es del 27 d'octòbre 2018. Fa exactament un an, lo Parlament de Catalonha votava una declaracion d'independéncia que seriá estada "politica", coma s'una tala declaracion poguèsse èsser quicòm mai que politica. Una declaracion d'independéncia es un acte politic per definicion, çò'm par, e me pensi que seretz d'acòrdi amb ieu. Lo 27 d'octòbre foguèt una jornada tras que particulara. Coma d'autres catalans –ai oblidat de vos dire que, sens viure en Catalonha ni aver lo ciutadanatge espanhòl, e malgrat que siái tanben occitan, o bensai perque soi occitan, me considèri catalan–, tremolavi, m'esmoviái, m'entosiasmavi, crenhiái, e finalament sabiái pas pus çò qu'èra a passar, cabussat dins l'incertitud d'un moment istoric. Ara sètz silenciosa, entre las parets d'una preson que se situa tristament e ironica dins lo país que volètz, que volèm liure, mas jamai non ai cessat de me demandar çò que pensàvetz vos, aquel jorn, entre los crits e lo mesprètz de l'unionisme, entre las cridas d'esperança de tot un pòble inquiet. Me respondretz?

Dòna Presidenta, vos vòli liura coma vòli liure tot lo poble qu'avètz defendut fins al sacrifici personal. E vos vòli liura non pas dins un an, dins sièis meses, dins cinq setmanas o dins quatre jorns: vos vòli liura ara.

E d'Occitània estant, vos acompanhi en pensada cada jorn per que recobretz çò que cercam: la libertat.