Arser èra un grand jorn per la vila d’Agen. La fin de las òbras de renovacion d’un dels dos baloards emblematics: lo baloard Carnot. Per l’inauguracion, la vila ofrissiá un espectacle gratis entítolat “MétamorphoseS” a la gara ont desboca lo baloard. Se trachava d’un espectacle son e lutz ont d’imatges son projectats sus la veirèira de la gara amb la tecnica del mapping. Per lo demai èra una fresca istorica amb narracion, cant e musica sus 2000 ans d’istòria de la vila dempuèi lo reialme dels Nitiobròges fins a l’alba del sègle XXIen.
 
Dempuèi la celebracion en 2014 del 150en aniversari de la despartida del poèta occitan agenés, Jacme Boèr dich Jansemin, e la representacion al teatre municipal de “Lo mistèri Jansemin”, una creacion del grop OC del Cristian Salès, un espectacle de tria, soscavi a quicòm de mai ambiciós sul tèma de l’istòria d’Agen, mai que mai al sègle 19en. Escriguèri la trama istorica.
 
A Cristian e a io nos calguèt tot un fum d’encontres amb Jean Dionis, lo consòl, per lo persuadir e definir lo format del projècte. El volguèt que se debanèsse lo 8 de decembre per que coïncidèsse amb la liurason d’un baloard flame nòu.
 
Es vertat qu’es un consòl bastisseire que son modèl es un certan Joan-Baptista Durand, consòl, que faguèt crear precisament a la fin del sègle 19en, lo baloard Carnot.
 
Èra una escomesa de las grandas: contar 2000 ans d’istòria en una mièg-orada. I aviá tanben lo risc meteorologic. Aviam pas ça que la previst lo movement dich dels “gilets jaunes”.
 
Fins ara a’Gen èran estats puslèu pacifics mas se per cas empachavan l’inauguracion?
 
Al moment de trencar lo riban tricolòr, lo consòl èra enrodat de gilets jaunes que cridavan “Macron, demission” e que cantavan la marselhesa. Ensajèt de parlamentar amb eles mas quand arribèt davant la gara per far son discors, los gilets cridavan tant qu’aviá de mal a se far entendre. Fin finala, se calèron e la representacion (n’i aviá 4 de fila previstas) començèt davant la molonada que foguèt d’un còp pivelada.
 
Lo compte a rebors èra en occitan, la presentacion per soetar una bona serada se faguèt en francés, en occitan e en anglés. Lo recitaire parlava en francés mas parlèt de Garona coma d’un riu entièrament occitan. Lo cantaire agenés, Cristian Moulié cantèt “Me cal morir” de Jansemin que foguèt puèi personificat per Alan Roch que declamèt un tròç del poèma “la corona del breç”.
 
I a un occitanista que me diguèt apuèi: “lo minimum sindical per l’occitan”. Benlèu mas èra un espectacle grand public e lo mond remarquèron la preséncia de l’occitan.
 
Al cap de las representacions pensi qu’un milierat de personas èran presentas e èran esbleugidas per la beutat dels imatges, del son e de la musica e subjugadas pel raconte.
 
Lo primièr afogat que non sai foguèt lo consól. De tant que nos vòl convidar Cristian Salès e io per nos benastrugar e parlar de l’avenir. Totes dos sèm fièrs d’aquela capitada mas tiri mon capèl a aquela entrepresa familhala, CS Prod, que fa un trabalh plan eficaç per la conscientizacion dels Occitans e tanben al tecnicians plan professionals.
 
Per quant a io es una mena d’apogèu dins ma mission d’encargat de la lenga e la cultura occitanas a la comuna d’Agen. Mas, ai pas acabat. De projèctes n’ai a bodre tant que serai valent e present a la comuna.