Opinion
Referendum d’Iniciativa Ciutadana
Ac cau díser, a la debuta me soi pas sentit concernit peu movement deus Gilets Jaunes. Bloquejar l’economia ende protestar contra lo prètz deus carburants, aquò m’a pas aperat de tira.
Puèi la situacion a evoluat, après episòdis meslèu hastioses (actes racistes, afronts omofòbes, denonciacion de migrants) e meslèu encoratjants (refús de’s deishar recuperar per partits politics o per pòrtavotzes autoproclamats), lo movement sembla totun ara plan diferent de çò qu’èra lo 17 de noveme. Un sondatge recent les balhèc tres còps mès de simpatizants de l’esquèrra extrèma que non pas de dreta extrèma, benlèu que dambe lo temps, los que son acostumats a las lutas de totas demòran mès mobilizats.
Ende jo, lo darrèr element que vengoc completar aquesta saga jauna, es l’arribada en fòrça au miei de las reivindicacions, e diserí meslèu au davant, de la volontat d’instaurar un Referéndum d’Iniciativa Ciutadana. Qu’es aquò?
Inspirat per la constitucion soïssa, es la possibilitat peu pòble de demandar un referéndum sus quin subjècte que sia a partir deu moment quan aquò es volgut per 700 000 personas. En Soïssa es 100 000, e atau lo percentatge deu còs electorau es respectat.
Estoi estrambordat de véser qu’aquesta perpausicion neishoc au bèth miei deus giratòris aucupats peus Gilets Jaunes, abans que quin partit que sia i aja pensat. Una iniciativa populara endeu pòble.
N’èi discutit dambe monde a l’entorn de jo. Solide, n’i a que son en contra. Lor argument màger es de díser que, dambe un R.I.C., los migrants serén secutats, lo maridatge ende totis seré abandonat e la pena de mòrt seré restablida.
Cresi que l’avantatge immense d’aquesta possibilitat pòt pas estar combatut unicament per suposicions de las negativas. Pensi pas que lo pòble sia tan reaccionari qu’aquò. De tot biaish, la Democracia es lo govèrn deu pòble, e doncas dobtar de sas facultats de comprénguer lo monde es dobtar de la Democracia era medish.
Dusau, pensar aquò es drin curiós ende quauqu’un que s’estima democrata. Aquò voleré díser qui a leis a las qualas sèm favorables, mes que son passadas contra la volontat de la majoritat e doncas gausissèm d’una mena de "dictatura" a nòsta favor. Aquò me sembla estranh.
Çò que motiva tanben los Gilets Jaunes, es de saber que quin avantatge que sia balhat uei lo dia per un poder aflaquit, pòt estar représ un bèth dia per un aute.
Au mens, lo R.I.C. balha au pòble un levader end’agir sus son destin. Lo mès bon seré d’aver un R.I.C. au nivèu de la region, deu departament e tanben de la comuna. Vaquí una reivindicacion de las bonas!
Puèi la situacion a evoluat, après episòdis meslèu hastioses (actes racistes, afronts omofòbes, denonciacion de migrants) e meslèu encoratjants (refús de’s deishar recuperar per partits politics o per pòrtavotzes autoproclamats), lo movement sembla totun ara plan diferent de çò qu’èra lo 17 de noveme. Un sondatge recent les balhèc tres còps mès de simpatizants de l’esquèrra extrèma que non pas de dreta extrèma, benlèu que dambe lo temps, los que son acostumats a las lutas de totas demòran mès mobilizats.
Ende jo, lo darrèr element que vengoc completar aquesta saga jauna, es l’arribada en fòrça au miei de las reivindicacions, e diserí meslèu au davant, de la volontat d’instaurar un Referéndum d’Iniciativa Ciutadana. Qu’es aquò?
Inspirat per la constitucion soïssa, es la possibilitat peu pòble de demandar un referéndum sus quin subjècte que sia a partir deu moment quan aquò es volgut per 700 000 personas. En Soïssa es 100 000, e atau lo percentatge deu còs electorau es respectat.
Estoi estrambordat de véser qu’aquesta perpausicion neishoc au bèth miei deus giratòris aucupats peus Gilets Jaunes, abans que quin partit que sia i aja pensat. Una iniciativa populara endeu pòble.
N’èi discutit dambe monde a l’entorn de jo. Solide, n’i a que son en contra. Lor argument màger es de díser que, dambe un R.I.C., los migrants serén secutats, lo maridatge ende totis seré abandonat e la pena de mòrt seré restablida.
Cresi que l’avantatge immense d’aquesta possibilitat pòt pas estar combatut unicament per suposicions de las negativas. Pensi pas que lo pòble sia tan reaccionari qu’aquò. De tot biaish, la Democracia es lo govèrn deu pòble, e doncas dobtar de sas facultats de comprénguer lo monde es dobtar de la Democracia era medish.
Dusau, pensar aquò es drin curiós ende quauqu’un que s’estima democrata. Aquò voleré díser qui a leis a las qualas sèm favorables, mes que son passadas contra la volontat de la majoritat e doncas gausissèm d’una mena de "dictatura" a nòsta favor. Aquò me sembla estranh.
Çò que motiva tanben los Gilets Jaunes, es de saber que quin avantatge que sia balhat uei lo dia per un poder aflaquit, pòt estar représ un bèth dia per un aute.
Au mens, lo R.I.C. balha au pòble un levader end’agir sus son destin. Lo mès bon seré d’aver un R.I.C. au nivèu de la region, deu departament e tanben de la comuna. Vaquí una reivindicacion de las bonas!
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Çai un petiòt documentari de vint menutas sobre aquelh referendòm ciutadan tau coma es practicat chas nòstes vesins de Soïssa → https://www.youtube.com/watch?v=nROeE2gI97c
Eleitisme # populisme
Question: Se se pot accomodar l'eleitisme, çò's la pensada dominanta dels elegits, d'un populisme, fosquèsse temperat. L'eleitisme oligarquista se ditz liberalisme...?
"gausissèm d’una mena de "dictatura" a nòsta favor." Aqui una constatacion onèsta que i sèm pas acostumats ! Sèm ben en dictatura (sens verguetas) emai siague mòla. Mas la pus granda partida del pòble pòt pas dire "gausissèm" mas "subissèm".
Lo R.I.C. pòt èsser una idèia interessanta mas : Quantas de signaturas caldrà per l'obténer ? E tanben " mais pas sur n'importe quel sujet " a prevengut lo primièr ministre. Aurem drech de votar sus la circonferença dels fromatjons ?
Vòlon tanben que siague sotmés a la validacion d'un percentage de parlamentaris, dins una dictatura ont son pas representats que los partits mondialocompatibles. Caldriá donc, en primièr, exijar la proporcionala.
Enfin votar es causir e per causir cal èsser plan informats. Cossí èsser plan informat dins un país ont totes los mediàs , quitament los que son pas (oficialament) subvencionats son favorables a aquela ideologia e ne gausisson.
E per acabar quna garantida que lo gobèrnament, se lo resultat li agrada pas, s'assiète pas dessus coma en 2005 ?
Lo RIC es pas una miraudia, mas dins aquela societat ente lo parlement jòga pas son ròtle de contròl dau governament es una solucion mobilisatritz. Tot lo monde se rend ben compte que los poderos fan çò que volan e que paian daus impòts e de las taxas sens saber ente vai l'argent.
Quò es un revers de la democracia. La 5ème republica a tot fach per muselar lo parlement sens que los partis politics s'i siajan opausats. Es pas estonant que lo mecontatament cercha de novelas pòrtas per balhar au pòple çò a que a dreit: esser citoien en participar a la vita politica.
Sei pas rotge, ni vert, ni jaune, ni bleu ni marina. Sei tot simplament. Sufira pus au governament de balhar de l'argent a l'un o l'autre; quò es un movament que neis dins tota las cochas de la populacion e qu'apela a un cambiament en priondor.
Sem occitan, sem frances, avem los mesmes dreits a defendre. Apres, dins un governament pus democratic podretz revendicar un desbat sur las regions e las lengas minorisadas.
Si volan un monde de patz, d'amor, de solidaritat, d'entraida alaidonc chau i creire e pas esperar d'un parti, d'un dirigeant, d'un messie que zo facha a nòstra plaça. Nòstra fòrça es en nos. Avem lo dreit de dire non.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari