Opinion
L’occitan a l’escòla: lors atacas, nòstreis ambicions
Eroïsme en temps de crisi
Leis atacas de mai en mai frontalas còntra l’ensenhament de l’occitan illustran ben la crisi de l’occitanisme. Es espectaclós. Reflectisson la feblesa manifèsta creissenta dau movement occitan, sa dificultat de mobilizar, sa manca d’impacte dins l’opinion e sa desorganizacion.
Davant aquelei dificultats, cau saludar l’eroïsme deis ensenhaires resistents qu’organizan ara de manifestacions a Tolosa e, o espèri, alhors. E se cau sovenir dei manifestacions pionieras còntra lo massacre educatiu que ja se faguèron en 2015 en Peiregòrd puei en 2016 a Manòsca, entretant...
La crisi de l’occitanisme, en aquesteis ans 2010, ofrís un contrast terrible amb lei dos decennis precedents. Dins lo Temps Tres, pendent leis ans 1990-2000, l’occitanisme èra un corrent que s’ausissiá, èra mespresat per lo poder francés, mai s’ausissiá. París se sentiá forçat de concedir de pòsts e d’oras en occitan per leis escòlas publicas e privadas.
Dins la crisi, vejam pus luenh, revendiquem pus fòrt
Tot en sostenent lei campanhas actualas sus l’escòla, es util de relevar de mancanças dau movement occitanista que li lèvan una partida de son eficacitat.
Lei revendiacions immediatas, per sauvar lei cors actuaus, son evidentament la basa de la basa. Sosteni completament la FÈLCO quand recensa lei problèmas e quand negòcia amb lo poder per defendre çò que tenèm.
Per còntra, es pauc justificable que FÈLCO opause lei demandas realistas de tèrme cort e leis objectius maximalistas de tèrme lòng. Leis objectius maximalistas son pas extremistas, ni fòus, ni inausibles, son d’aspiracions normalas per arribar a una vida normala en occitan.
D’objectius maximalistas, benefics per la santat morala
Vaicí d’objectius maximalistas, normaus, absoludament pas extremistas, que serián benefics per la santat morala deis occitanistas. D’unei començan de se formular dempuei l’Assemblada Occitana. La FÈLCO, l’IEO, Calandreta, Anem Òc e tot l’occitanisme lei poirián desvolopar.
Disi pas que cauga negociar un objectiu impossible amb lo poder, ara, sus lo còp. Sabi qu’avèm pas un rapòrt de fòrça favorable. Disi per còntra qu’avèm drech de pensar simultanèament au realisme immediat e a un futur radiós. Lei doas dimensions s’opausan pas. Avèm ges de rason de s’autoimpausar un blocatge mentau.
Amb de revendicacions minimalistas persistentas, l’estat nos mesprèsa de mai en mai e se crei autorizat d’eradicar l’occitan a l’escòla.
Au contrari, se se fasèm maximalistas, se revendicam fòrt, se demostram que volèm anar luenh, aumentarem lei probabilitats d’obtenir un pauc quicòm.
Remarcas eticas
Per lei primiereis analisis sus la crisi actuala de l’occitanisme, remandi a dos articles mieus dins Jornalet en 2016 (aquí e aquí); e mai au libre important d’Alan Sibé, Occitanisme politic, en 2017; e mai au dorsier de l’Assemblada Occitana en 2018, que l’avèm preparat Ciril Joanin, Fèbus Abelhèr e ieu.
Me permeti d’exprimir aquesta opinion perque trabalhi dempuei vint ans dins l’ensenhament de l’occitan. Ai conegut Calandreta, lo licèu e lo collègi publics, la FÈLCO, lo SÒE e l’SNES. Trabalhi sus lo terren per difusar l’occitan e fau de sociolingüistica en me basant sus l’experiéncia professionala. Dempuei vint ans d’ensenhament, leis escolans mai convencuts per la valor de l’occitan, lei rescòntri quand teni un discors maximalista. Non pas un discors extremista. Mai un discors maximalista amb de principis evidents:
“L’occitan es la lenga d’aicí, es legitim que totei i pòscan accedir, es legitim de lo parlar dins totei lei situacions, amb fiertat. Venètz parlar occitan.”
Leis atacas de mai en mai frontalas còntra l’ensenhament de l’occitan illustran ben la crisi de l’occitanisme. Es espectaclós. Reflectisson la feblesa manifèsta creissenta dau movement occitan, sa dificultat de mobilizar, sa manca d’impacte dins l’opinion e sa desorganizacion.
Davant aquelei dificultats, cau saludar l’eroïsme deis ensenhaires resistents qu’organizan ara de manifestacions a Tolosa e, o espèri, alhors. E se cau sovenir dei manifestacions pionieras còntra lo massacre educatiu que ja se faguèron en 2015 en Peiregòrd puei en 2016 a Manòsca, entretant...
La crisi de l’occitanisme, en aquesteis ans 2010, ofrís un contrast terrible amb lei dos decennis precedents. Dins lo Temps Tres, pendent leis ans 1990-2000, l’occitanisme èra un corrent que s’ausissiá, èra mespresat per lo poder francés, mai s’ausissiá. París se sentiá forçat de concedir de pòsts e d’oras en occitan per leis escòlas publicas e privadas.
Dins la crisi, vejam pus luenh, revendiquem pus fòrt
Tot en sostenent lei campanhas actualas sus l’escòla, es util de relevar de mancanças dau movement occitanista que li lèvan una partida de son eficacitat.
Lei revendiacions immediatas, per sauvar lei cors actuaus, son evidentament la basa de la basa. Sosteni completament la FÈLCO quand recensa lei problèmas e quand negòcia amb lo poder per defendre çò que tenèm.
Per còntra, es pauc justificable que FÈLCO opause lei demandas realistas de tèrme cort e leis objectius maximalistas de tèrme lòng. Leis objectius maximalistas son pas extremistas, ni fòus, ni inausibles, son d’aspiracions normalas per arribar a una vida normala en occitan.
D’objectius maximalistas, benefics per la santat morala
Vaicí d’objectius maximalistas, normaus, absoludament pas extremistas, que serián benefics per la santat morala deis occitanistas. D’unei començan de se formular dempuei l’Assemblada Occitana. La FÈLCO, l’IEO, Calandreta, Anem Òc e tot l’occitanisme lei poirián desvolopar.
— Encoratjar la transmission de l’occitan dins lei familhas, de generacion en generacion. Aquò aumentarà una basa potenciala d’occitanofòns dins la societat futura e, donc, refortirà una demanda d’escòla en occitan. L’occitan deu subreviure d’en primier dins lei familhas. L’escòla ven puei. Es l’analisi dei lingüistas Robèrt Lafont e Joshua Fishman.
— Demandar immediatament una ofèrta generalizada de cors d’occitan, dins totei leis escòlas, amb un recrutament massís de professors d’occitan, solidament formats.
— Assumir l’objectiu, a tèrme lòng, d’un ensenhament obligatòri de l’occitan de la mairala a l’universitat (çò que significa pas l’abandon deis autrei lengas a l’escòla).
— Revendicar, a tèrme lòng, que l’occitan devenga la lenga oficiala prioritària en Occitània (çò que significa pas l’interdiccion deis autrei lengas dins la vida publica).
— L’usatge de l’occitan, a tèrme lòng, non solament coma lenga ensenhada, mai tanben coma lenga d’ensenhament deis autrei matèrias.
— L’usatge de l’occitan, a tèrme lòng, coma lenga tecnica de trabalh dins leis escòlas, delà lei cors d’occitan.
— Ensenhar un occitan estandard e pluricentric, amb d’adaptacions dialectalas moderadas, per fin de difusar la lenga pus eficaçament a de milions d’escolans, amb un materiau pedagogic armonizat (çò que significa pas l’estigmatizacion dei parlars locaus).
— Cessar de voler dogmaticament que l’ensenhament siá la competéncia exclusiva dau Ministèri francés de l’Educacion dicha “Nacionala”. Aqueu ministèri estala cada jorn son incapacitat manifèsta d’organizar un ensenhament digne de l’occitan. Ara, es evident que lei regions occitanas, per manca de consciéncia, farián pas melhor que lo ministèri parisenc. Lo primier problèma es pas de saber se cau una competéncia ministeriala a París o una competéncia transferida a de regions autonòmas. L’enjòc es de transmetre a l’opinion e ai poders politics una consciéncia inedita de la dignitat de l’occitan.
— Assumir que l’occitan es la lenga d’una nacion, amb una reputacion internacionala, meritant una dignitat elevada. L’occitan es pas una “lenga regionala”.
— Justificar l’ocitan, non pas en començant de dire qu’ajuda a aprene d’autrei lengas, mai en començant de dire qu’es normau de parlar la lenga dau país. Vos garentissi qu’es un argument que tòca leis escolans.
— Abandonar lo mite dau “bilingüisme”: es un mite fallaciós que manten l’occitan en estat d’inferioritat (o ai demostrat aquí e aquí).
— Demandar immediatament una ofèrta generalizada de cors d’occitan, dins totei leis escòlas, amb un recrutament massís de professors d’occitan, solidament formats.
— Assumir l’objectiu, a tèrme lòng, d’un ensenhament obligatòri de l’occitan de la mairala a l’universitat (çò que significa pas l’abandon deis autrei lengas a l’escòla).
— Revendicar, a tèrme lòng, que l’occitan devenga la lenga oficiala prioritària en Occitània (çò que significa pas l’interdiccion deis autrei lengas dins la vida publica).
— L’usatge de l’occitan, a tèrme lòng, non solament coma lenga ensenhada, mai tanben coma lenga d’ensenhament deis autrei matèrias.
— L’usatge de l’occitan, a tèrme lòng, coma lenga tecnica de trabalh dins leis escòlas, delà lei cors d’occitan.
— Ensenhar un occitan estandard e pluricentric, amb d’adaptacions dialectalas moderadas, per fin de difusar la lenga pus eficaçament a de milions d’escolans, amb un materiau pedagogic armonizat (çò que significa pas l’estigmatizacion dei parlars locaus).
— Cessar de voler dogmaticament que l’ensenhament siá la competéncia exclusiva dau Ministèri francés de l’Educacion dicha “Nacionala”. Aqueu ministèri estala cada jorn son incapacitat manifèsta d’organizar un ensenhament digne de l’occitan. Ara, es evident que lei regions occitanas, per manca de consciéncia, farián pas melhor que lo ministèri parisenc. Lo primier problèma es pas de saber se cau una competéncia ministeriala a París o una competéncia transferida a de regions autonòmas. L’enjòc es de transmetre a l’opinion e ai poders politics una consciéncia inedita de la dignitat de l’occitan.
— Assumir que l’occitan es la lenga d’una nacion, amb una reputacion internacionala, meritant una dignitat elevada. L’occitan es pas una “lenga regionala”.
— Justificar l’ocitan, non pas en començant de dire qu’ajuda a aprene d’autrei lengas, mai en començant de dire qu’es normau de parlar la lenga dau país. Vos garentissi qu’es un argument que tòca leis escolans.
— Abandonar lo mite dau “bilingüisme”: es un mite fallaciós que manten l’occitan en estat d’inferioritat (o ai demostrat aquí e aquí).
Disi pas que cauga negociar un objectiu impossible amb lo poder, ara, sus lo còp. Sabi qu’avèm pas un rapòrt de fòrça favorable. Disi per còntra qu’avèm drech de pensar simultanèament au realisme immediat e a un futur radiós. Lei doas dimensions s’opausan pas. Avèm ges de rason de s’autoimpausar un blocatge mentau.
Amb de revendicacions minimalistas persistentas, l’estat nos mesprèsa de mai en mai e se crei autorizat d’eradicar l’occitan a l’escòla.
Au contrari, se se fasèm maximalistas, se revendicam fòrt, se demostram que volèm anar luenh, aumentarem lei probabilitats d’obtenir un pauc quicòm.
Remarcas eticas
Per lei primiereis analisis sus la crisi actuala de l’occitanisme, remandi a dos articles mieus dins Jornalet en 2016 (aquí e aquí); e mai au libre important d’Alan Sibé, Occitanisme politic, en 2017; e mai au dorsier de l’Assemblada Occitana en 2018, que l’avèm preparat Ciril Joanin, Fèbus Abelhèr e ieu.
Me permeti d’exprimir aquesta opinion perque trabalhi dempuei vint ans dins l’ensenhament de l’occitan. Ai conegut Calandreta, lo licèu e lo collègi publics, la FÈLCO, lo SÒE e l’SNES. Trabalhi sus lo terren per difusar l’occitan e fau de sociolingüistica en me basant sus l’experiéncia professionala. Dempuei vint ans d’ensenhament, leis escolans mai convencuts per la valor de l’occitan, lei rescòntri quand teni un discors maximalista. Non pas un discors extremista. Mai un discors maximalista amb de principis evidents:
“L’occitan es la lenga d’aicí, es legitim que totei i pòscan accedir, es legitim de lo parlar dins totei lei situacions, amb fiertat. Venètz parlar occitan.”
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#1 *manque m. : manca, mancaça, sofracha/sofraita
"L’usatge de l’occitan, a tèrme lòng, coma lenga tecnica de trabalh dins leis escòlas, delà lei cors d’occitan." aicí soi pas segur de comprendre... : s'avètz pas l'idèa de far de l'occitan, novament, la lenga de cada jorn e sobeirana dins son país, podèm plegar!
#7 Ai pas modificat l'article dempuei nòstrei darriers comentaris. L'ai explicitat. En tot cas, es una bòna causa se se comprenèm.
#6 Aquesta reformulacion e la retòca de l'article son planvengudas. Mercés del sosten.
#1#2 De fach, dins mon article, encoratgi la FÈLCO e saludi l’eroïsme de sei militants. Ma lònga lista de suggestions se focaliza pas sus la FÈLCO; s’adreiça a la FÈLCO, a l’IEO, a Calandreta, a Anem Òc e a tot l’occitanisme.
Auriáu pogut contar d’anecdòtas ont la FÈLCO s’es mostrada en dessota de tot: la FÈLCO boicotèt lamentablament la campanha de Manòsca de 2016, e boicotèt d’autreis accions...
Mai son d’istòrias pontualas. Es clar que ni Emmanuèl Isopet, ni Gwenn, ne siatz pas responsables. Es clar que sosteni la mobilizacion actuala de la FÈLCO. Cresi que me sabi mostrar dobèrt e non sectari.
Lei maus principaus de l’occitanisme venon pas de la FÈLCO. Son pus ancians. Venon deis ideologias minimalistas, somissionistas (F.M. Castanh) o populistas (Ives Roqueta) qu’avèm evocadas dins un rapòrt de l’Assemblada Occitana, disponible aquí: https://www.assemblada.org/occitan/bulletin-crisi-de-l-occitanisme-intro/
#1#2 Grandmercé per vòstreis avís detalhats. Me regaudissi de saupre qu’avèm certanei visions comunas. Vos desiri fòrça, coratge e succès.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari