Lo 12 de febrièr, renovelèri ma soscripcion a Vilaweb, qu'acompanha ma catalanitat dempuèi vint ans, e tanben aquel jorn foguèt lo del començament del jutjament dels presonièrs politics catalans. Una nòva peripècia del conflicte entre las nacions espanhòla e catalana, çò diriatz?

Cresi que non. Cresi que se tracta de quicòm mai. Cresi qu'es mai que la question de saber qual a rason, Espanha o Catalonha. Ai pas jamai escondut mon sosten a una republica occitanocatalana de Catalonha e Aran, mas non, es pas una question limitada a la peninsula Iberica. Es una question universala.

Tot un govèrn democraticament elegit, amb qualques parlamentaris convocats, se tròba davant la justícia. E per quin òrre crime? Aver exercit lo drech d'autodeterminacion, non pas amb una fòrça armada, non pas en mentissent als electors, non pas en manipulant de resultats electorals o en cedissent a de poténcias estrangièras avidas d'expansion territoriala. Non: en fasent votar son pòble, qu'en mai d'aquò o aviá demandat mai d'un còp, per de manifestacions multitudinàrias, per son vòte a d'eleccions catalanas, per una consulta que prefigurava lo referendum de 2017.

Assistissèm doncas al jutjament de tot un pòble que vòl èsser liure, sens violéncia e en respectant lo pòble de l'estat que li nèga sa libertat. E o permetèm, dins una Euròpa que cridava Puigdemont al dialòg en octòbre de 2017 per daissar mai de temps a Espanha d'alestir sa venjança. Quin messatge nos dison Espanha e los estats que se taisan fàcia sa politica?

Que las frontièras se pòdon pas pus tocar? Aquò se comprendriá se s'agiguèsse de tornar pas pus a las nombrosas guèrras qu'an estraçat nòstre continent. O que desenant los pòbles se poiràn pas pus desliurar dels estats que los embarran? Ai paur que tala siá la leiçon cinica de çò que vesèm al sud d'Occitània: "Pòbles, seretz los presonièrs dels estats per sempre!". En Corsega tanben la libertat ara pareis impossibla: una majoritat de ciutadans votèron per una coalicion sobeiranista que prepausava a França una autonomia e una politica lingüistica; mas França fa coma se los còrses aguèsson pas jamai votat per aquel programa. Madrid e París exigisson lo silenci dels catalans e dels còrses.

Se doncas ara la dicha democracia se resumís al respècte de la coloracion politica del poder central, e non pas de la volontat populara, que demòra als pòbles per èsser liures? L'insurreccion armada? La complicitat d'autres estats, amb lo risc que se desencadene lèu-lèu de nòvas guèrras? O l'abandon de tota volontat de liberacion? La resignacion a un òrdre calhat, e mai se sembla injust?

Se daissam Espanha embarrar los presonièrs politics catalans, aquestes seràn pas los solets embarrats. Serà pas sonque Catalonha que serà embarrada. Sèm nosautres que riscam de nos daissar embarrar. Per tant, vòli cridar: "Libertat a totes los pòbles, libertat per nosautres, libertat per vosautres!".