I a idèas qu’am a l’esperit e que’ns semblan vertats, a un tau punt que las pensam quitament pas botar en question. I a tanben vertats que càmbian segon l’epòca.
 
Se’vs disi la frasa: “Cau minjar equilibrat”, tot vos sembla coerent e d’una vertat absoluda. Dinc ara, auratz rason. Mes aquesta evidéncia se desvia se cambiam la frasa per: “Cau minjar repaishes equilibrats”. Aquò, per contra, es una engana que pòt costar car a la santat.
 
Solide cau que lo còs uman receba una quantitat sufisenta de protidas, lipidas, proteïnas, ... etc, tot çò que l’ajuda de foncionar de plan. Mes dens la frasa “Cau minjar equilibrat”, manca la nocion de temps. Se lo còs uman deu recéber los elements citats mès haut, am pas dit sus quin periòde cau que tot aquò s’equilibrèsse. Normalament, l’equilibri se deu hèr sus ... una annada.
 
Lo còs seguís lo ritme de la natura, e dempuèi totjorn los umans an minjat çò que la tèrra les balhava, sason après sason. A la prima se minja pas la medisha causa que non pas a l’autona, la natura nos auherís causas diferentas.
 
Ara, un “repaish equilibrat”, dens nòsta societat desvolopada (ende díser pas “rica”), aquò vòu díser una entrada, un plat (dambe carn sovent + legumatge), fromatge e dessèrt. Tot aquò acompanhat d’un(s) veire(s) de vin. L’operacion torna dus còps lo dia, quitament tres ende los qu’an un dejunar salat. Es fòrça tròp.
 
Se volètz plaçar “l’equilibri” dens un sol repaish, la resulta es que minjatz fin finala tròp ric.
 
Un adulte de país desvolopat minja ara entre dus còps e tres còps çò que caleré. L’obesitat ganha, e pas sonque pr’amor de la marrida mangiscla industriala. La quantitat tanben es responsabla.
 
Endeus dròlles, la question de la quantitat se pausa pas tan qu’endeus adultes. A comptar de trente ans, lo còs a pas las medishas facilitats end’assimilar tot çò aquò que’u balham. Lo suberpés arriba sovent dambe l’edat.
 
Èi hèit una experiéncia recentament que’m sembla positiva: èi pas minjat que çò que calèva, es a díser una assieta pleada au disnar, una au sopar, pas nat dessèrt, pas de minjotejada entre los repaishes, dejunar magre (lèit de ris dambe flocons de civasa). La resulta es pro bona: èi perdut 13 kg en quate meses, èi tornat trobar mon pes de joen adulte. Me sentissi fòrça milhor e aquò me balha mès d’energia e de vam.
 
Solide es pas estat aisit cada jorn, i a agut excepcions, mes me soi apercebut de çò que pichons mancaments sus una jornada cambian pas ren, per astre.
 
Les vertats evoluan, per exemple lo biaish recomendat per la medecina de cocar un nenet a cambiat cada dètz ans, sus l’esquina, suu costat, suu vente, un còp de mès suu costat, dinc a çò que los nenets ajan hèit tres còps lo torn. Ma mair cresèva que los antibiotics hasèvan fòrça ben au còs, quitament sense d’estar malaut, que “netejava l’endehens”. Èra çò que’u disèva lo mètge de familha, me’n brembi plan. Tot aquò a plan cambiat …
 
Soi optimista, èi tendéncia de créser que las vertats evoluan dens la bona direccion. Mes a còps tròp a plaser, benlèu.