Un quarantenal de millions d’electors en França, 34 listas candidatas per 5 ans per las 79 plaças dal Parlament Europèu d’Estrasborg (Strassburg= carrieravila).
 
Qualques jorns avans lo diménegue de la votacion, i es qu’un torn, recebèro dins la bóstia de letras la costumiera envelopa grisa que recampa los buletins e las professions de fe dals candidats.
 
Mas de fach èra qu’un cèrt nombre incomplet. Vist que sio estach ben susprés d’arribar al burèl de votacion qu’i èran d’autras listas qu’avio jamai vistas avans coma la lista Jauna de Lalan(d)a (francizat en Lalanne) o la lista Euròpa Esperanto (mi parla que sio esperantista despí mai de 20 ans). E i èra un fuèlh ambal nom dal cap de lista per remplaçar la cuca -absenta- de las listas qu’an ren distribuït/estampat lors buletins.
 
De fach, lo jorn d’arribar dins lo burèl de votacion (totjorn la comuna o una sala de classa dins una escòla), cal aver ja lo buletin (de l’envelopa) e/o l’aver estampat sus lo site dals candidats per èstre segur de votar per els.
 
Mas quora avètz ren internet e que lo buletin es ni dins l’envelopa grisa ni sus lo taulier dal burèl?
 
Demandèro als assessors, mi diguèron que lo prefècte avia dich de far ansin. Calia estampar lors buletins a maisons avans, se voliam votar per els.
 
Doncas, reduse la causia. Ja. Las tieras las mai votaias dins lo canton geografic son generalament ben presentas, mas las autras coma lo Partit federalista europèu e d’autras, ren.
 
E pi, l’assessor mi ditz: la règla es de dever pilhar al mens dos buletins avans d’anar s’isolar per emplenar (o non) la sieu envelopa de votacion. Totun, los escrutators observan, l’ària de ren (ja per securitat còntra las degradacions), los buletins que pilhes e aquels que non pilhes. Istòria de veire las tendéncias de la persona. Dins las pichinas comunas o los quartiers que se conoisson, se pòl saber lèu, levat se pilhes totes los buletins disponibles. E entre electors, per exemple, èran de latz de ieu e un m’a passat davans, per fòrça, ai vist una familha que pilhavan RN e Dupont-Aignan.
 
Es ver qu’es la tendéncia sus la “Côte d’Azur”, tuna land, l’argent e cadun per se despí 1950 al mens.
 
E justament, en parlant d’argent, la politica es una question d’argent tanben. Aver o non los means financiers implica la possibilitat o non de mandar vòstres documents avans la votacion, de laissar la possibilitat fisica als electors de pilhar vòstre buletin sus lo taulier.
 
E ai encara ren parlat dals afichatges. Mas pertot ont ai poscut passat, los panèls d’afichas electoralas èran majoritariament voides.
 
De costuma, per las municipalas e presidencialas, avètz paucas listas per causir. Mas per las europèas en França, coma en Alemanha per exemple, es impressionanta la diversitat possibla. Dona l’impression alora que los autres escrutins i es un tancatge de la diversitat amb mai de constrenchas per se presentar. Doncas mens de plaça a mai d’opinions.
 
Era un ambient d’aver fach lo sieu dever e en meme temps, un ambient gaire calorós. Un assessor a la fin, mi fa observar totun que coma per las legislativas, i son totun mens d’electors que per le votacion a las municipalas (proximitat amb la persona obliga) e la presidenciala (concors unipersonal).
 
Una grand messa totun, de discussions o non a la sortia. Cu es de tala “vièlha” familha dal vilatge (despí 50 ans, deven un mite medieval lèu) tal autre es felen de resistent comunista.
 
Los mèdias dison qu’Euròpa sembla d’aver mai mobilizat que per los escrutins passats. La questions d’Euròpa interessa mai, es ben.
 
Es la fin dal Grand Prèmi de Mónego e dal Festenal de Cànoa.
 
Es un autre festenal, pròpi. E la preséncia occitana dins tot aquò? Benlèu Alfonsi, de Corsega, serà elejut.