Cars compatriòtas que non sai,

Vos aviáu ja escrich, fa 4 ans, per vos dire qu'auriáu volgut èstre aranés per èstre plenament occitan. Encara uèi, m'aganta lo mesme desir.

En vòstre, d'efiech, la lenga vòstra qu'es tanben mieuna s'ensenha normalament a l'escòla. Vòstreis autoritats, au Conseu Generau d'Aran, la fan servir normalament chasque jorn.  La reconeissença oficiala de l'aranés e doncas de l'occitan, l'avètz pas solament dins la Vau mai pereu dins tot lo Principat de Catalonha. Cèrtas, se'n podriá far mai, pasmens, e pensi per exemple que se deuriá aumens iniciar a l'occitan totei leis escolans de Catalonha mentre que vosautres aprenètz lo catalan, ò a l'oficialitat falhida de la lenga nòstra a Barcelona, que la consolessa màger Ada Colau i metèt fin tre son arribada au poder, mai, tot comptat e rebatut, l'aranés (e per tant l'occitan) benefícia d'un estatut particular que ges de region occitana autreja dins la rèsta d'Occitània.

De mon caire, siáu un provençau daufinenc. Vòli dire que rèsti dins l'anciana província de Daufinat, uei devesida entre lei regions Auvèrnhe-Ròse-Aups e Provença-Aups-Còsta d'Azur, mai en un luòc onte se revendica una certana identitat culturala provençala. De biais toristic, se parla de "Droma Provençala". Aquò vòu dire que lo provençau i es lenga de l'escòla? Non pas, lei cors son rars e excepcionaus dins leis establiments escolars, e la lenga es tan pauc coneguda per la gent, que se saup pas s'es un "patois", una lenga anciana, ò benlèu mòrta. D'escolans mieus se pensan que lei panèus a l'intrada de la vila son en latin. Per França e sa Santa Republica, ma lenga es pas una lenga, es "regionala", e lo francés solet es "lenga de la Republica"; quand non parli pas francés, siáu un marrit republican, un ciutadan sospechat de conspirar còntra l'Estat...

Alora, se ditz que de votz aranesas protestarián contra la celebracion catalana de l'an Robèrt Lafont, perque l'òme èra pas d'Aran. Caspitèla, es clar que non, èra un lengadocian de parlar provençau! Mai èra occitan, e son òbra se virava devèrs tota Occitània. Per ansin, vos demandi qu'apondatz pas d'isolament a l'isolament: siatz una minoritat nacionala en Catalonha e nosautres siam coma de gotas de resisténcia dins l'ocean francofòn: chascun a de besonh de l'autre per subreviure, viure e prosperar. E tot es liat amb tot: d'una amira occitana semblatz d'èstre a la periferia mai vòstra plaça, gràcias a la generosa lei catalana, es centrala: vòstra oficialitat es una lutz que nos illumina a totei leis occitans, puei que vòstra aranesitat dona una fòrça legala a tota l'occitanitat! De mon estat estant, sabètz que d'unei festejan la recuperacion de vòstre autogovèrn coma lo jorn nacionau de totei leis occitans? Es coma se lo soleu de nòstra crotz comuna despleguèsse sei raions d'Aran estant!

Cars compatriòtas que non sai, obrem ensems, que, per imitar Mistral, "se tomban leis aranés, tombarà nòstra nacion".