Opinion
Quin occitan estandard volèm? Crida solemna a la rason
"Otària" o "otaria"? "Organizaire" o "organizator"? "Fondador" o "fondator"? "Ibrida" o "ibrid(e)"? E mai "Occitània" o "Occitania"?
Aqueles dobtes ieu assagi coma corrector de Jornalet de los resòlver, en me concentrant suls principis del modèl de lenga que lo seguís nòstre mèdia occitan. Coma primièr corrector al sens cronologic, Domergue Sumien a ja facha una òbra remirabla, en agachant los melhors trabalhs anteriors, en establissent de critèris d'autenticitat, de coeréncias etimologica e morfologica, de comparason amb l'ensemble de las lengas romanicas en contacte o en relacion de proximitat amb la lenga nòstra; tanben en seguissent una tradicion de codificacion (Alibèrt, Pèire Bèc, Robèrt Lafont, Patric Sauzet e lo Conselh de la Lenga Occitana) sens oblidar l'òbra lexicografica encara preciosa de Frederic Mistral.
Per malastre (mas sabi que ja d'unes respostaràn "per astre"), de lingüistas e de collègas occitanistas que ne contèsti pas brica la bona fe seguisson d'autres critèris, e prepausan, e de còps quitament impausan ansin d'autras causidas. Consequéncia de tot aquò? Qui vòl aprene la lenga nòstra risca de se fòraviar. O vivi amb mos escolans quand me vesi obligat de lor explicar perqué tala forma me pareis melhora qu'una autra: capisson pas totjorn lo perqué, voldrián una lenga mai establa; son joves mas vòlon pas pèrdre de temps, qu'an plan entendut que la lenga es a córrer contra lo temps que la poiriá escafar.
Per tant, fau una crida solemna a l'unitat e a la rason: arrestem de nos contradire e metam-nos a l'òbra tornarmai ensems. Seriam venguts bauges de non comprene pas que l'occitan s'amerita melhor que nòstras vanas controvèrsias? S'es un jòc, vesèm pas qu'es perilhós? Se jòga pas pus quand se tracta d'empachar la mòrt de la lenga: totes l'aimam e la volèm viva, non?
Ieu contunharai de far mon trabalh de corrector, fàcia a mos dobtes, de còps que i a, mas nos demandi quicòm: joguem pas amb lo fuòc quand la lenga occitana es ja a cremar.
Se los guaranís o an pogut far, perqué los occitans ne seriam incapables?
Aqueles dobtes ieu assagi coma corrector de Jornalet de los resòlver, en me concentrant suls principis del modèl de lenga que lo seguís nòstre mèdia occitan. Coma primièr corrector al sens cronologic, Domergue Sumien a ja facha una òbra remirabla, en agachant los melhors trabalhs anteriors, en establissent de critèris d'autenticitat, de coeréncias etimologica e morfologica, de comparason amb l'ensemble de las lengas romanicas en contacte o en relacion de proximitat amb la lenga nòstra; tanben en seguissent una tradicion de codificacion (Alibèrt, Pèire Bèc, Robèrt Lafont, Patric Sauzet e lo Conselh de la Lenga Occitana) sens oblidar l'òbra lexicografica encara preciosa de Frederic Mistral.
Per malastre (mas sabi que ja d'unes respostaràn "per astre"), de lingüistas e de collègas occitanistas que ne contèsti pas brica la bona fe seguisson d'autres critèris, e prepausan, e de còps quitament impausan ansin d'autras causidas. Consequéncia de tot aquò? Qui vòl aprene la lenga nòstra risca de se fòraviar. O vivi amb mos escolans quand me vesi obligat de lor explicar perqué tala forma me pareis melhora qu'una autra: capisson pas totjorn lo perqué, voldrián una lenga mai establa; son joves mas vòlon pas pèrdre de temps, qu'an plan entendut que la lenga es a córrer contra lo temps que la poiriá escafar.
Per tant, fau una crida solemna a l'unitat e a la rason: arrestem de nos contradire e metam-nos a l'òbra tornarmai ensems. Seriam venguts bauges de non comprene pas que l'occitan s'amerita melhor que nòstras vanas controvèrsias? S'es un jòc, vesèm pas qu'es perilhós? Se jòga pas pus quand se tracta d'empachar la mòrt de la lenga: totes l'aimam e la volèm viva, non?
Ieu contunharai de far mon trabalh de corrector, fàcia a mos dobtes, de còps que i a, mas nos demandi quicòm: joguem pas amb lo fuòc quand la lenga occitana es ja a cremar.
Se los guaranís o an pogut far, perqué los occitans ne seriam incapables?
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#11 Era Acadèmia deth Consistòri deth Gai Saber n'ei pas era sola Acadèmia. Tanben auem era Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana. E eth Congrès. E er Alibèrt. E eth Sumièn. E frem autes. E era lengua neutra des editoriaus deth Jornalet. E s'engana (o menteish) en copiar es secessionistes qui disen qu'era paraula Occitania ei recenta e sabenta. Es atestacions imprimides mei vielhes son de 1549 (italian: Historia delle cose di Francia, raccolte fedelmente da Paolo Emilio da Verona, e recata hora a punto dalla Latina in questa nostra lingua Volgare), 1556 (francés: Deux liures de Paul Aemyle de l'histoire de France, nouuellement traduicts de latin en françois, par Simon de Monthiers), 1572 (alemand: Frantzösischer und anderer Nationen mit einlauffender Historien warhaffte Beschreibung: auff Henricum den Anderen ... in Neunthehen Bücher verfasset ... Sampt aller Königen Bildtnussen), 1680 (espanhòu: Teatro Clerical, Apostolico, Y Secular De Las Iglesias Catedrales De España), 1688 (anglés: A geographical dictionary, representing the present and ancient names of all the countries, provinces, remarkable cities ...and rivers of the whole world: their distances, longitudes and latitudes), 1720 (portugués: Vocabulario portuguez & latino).
Torni de vacanças e m'avisi que l'occitanisme a pas cambiat.
Mon punt de vista es pròche de Martèl. Cadun se pataça coma pòt, los aprenents e los ensenhaires, e aquò fonciona pas tròp mal.
Pr'aquò (ça que la/ çaquelà/ totun... ) vesi l'interès d'un estandart: pas dins la necessitat d'impausar una forma de lenga, mas dins la necessitat ont sèm, de còps que i a, d'ensenhar l'occitan a de monde sens ligam amb la lenga e dins un encastre non occitanofòne. M'expliqui: vos trapatz a ensenhar l'occitan a Paris, Estrasborg, Chicago, Berlin o Osaka. I sètz per un an o dos. Anatz pas ensenhar la vòstra varietat d'occitan (completament legitima)? me sembla melhor pels estudiants d'aver una referéncia pas tròp cambiadissa d'una annada l'autra/d'un ensenhaire l'autre, per poder progressar aisidament e descobrir puèi la diversitat de la lenga.
Pas mai.
#63 Un pauc com los sembla Gascons de Baiona qui son susquetot anti bascos arraujats e qui son occitanistas de paréisher. Com los de Biarn Tostem o de l'IBG, qui son susquetot francés dinc a la mèussa deus sons òs e tanben anti bascos arraujats (com daubuns occitanistas).
#68 Granmercés!
#67 Aquò òi !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari