Opinion
Transmission de l'istòria lingüistica familiala
Fa qualques ans que sio de juraia per l'oral dal bac. L'ocasion d'escambiar amb totes aquels joves que fan la causia de l'occitan, e l'ocasion de pensar sus tal o tal tèma. Ce que devèm profitar vist que la reforma dal licèu prevei de suprimir l'espròva orala dal bac per l'occitan... En que la notacion, mendra en percentatge, passarà en contraròtle de contunh.
Aquela anecdòta mi ven doncas d'un d'aquels rescòntres. Es l'istòria de Vincenç dich Pascal, un reirepaigrand de Niça qu'es naissut en lo 1922. Estasia en bas dal quartier de Las Planas (nom demorat ansin en niçard que ven de l'occitan mean) e anava a l'escòla dicha aüra de la Jòia. Tot se passèt ben fins a l'eatge d'8 ans. A partir d'aquí, un cambiament gròs. Loqual ? Devenguèt interdich de parlar occitan entre los escolans e en classa. Quora èran chapats a parlar en lor lenga de familha, vlan. Un còup de règla que picava los dets o lo drech de la man! E escobar la classa e netear.
Cuntèt aquò a la sieu reira felena. Mas ce qu'estonèt lo mai l'enfant qu'èra, e qu'o diguèt justament es aquò. Dal temps que los escolans èran interdiches d'occitan, tenètz vos ben: lor institutor li arribava pron sovent que parle en occitan amb los autres institutors, dins l'escòla, e davans els o non. Quina esquizofrenia. Èra injust per l'enfant qu'èra. E trobava aquò totjorn injust.
Un rapòrt de dominacion lingüistica esbaug. Los institutors èran obligats de far aplicar l'interdiccion lingüistica mas èra ren aplicaia per los adultes. Los parents disian ren que los institutors èran l'eleit (d'aquel temps...).
Mai tardi, en complement de ce que diguèt lo reiregrand, sa filha tanben parlèt de l'istòria lingüistica familiala. La transmission de la lenga rota entre aquel enfant e sos parents èra dura. Mas lo reiregrand a jamai empachat sa filha, la maigrand de la liceana, de parlar l'occitan. La maigrand parla totjorn. S'es mariaia un mentonasc e rèsta a Mentan. Lo paigrand parla mentonasc e la maigrand niçard. Se capisson totes dos e arriba que parlèsson occitan ensèm!
E lo reiregrand, avans de defuntar, a mai sigue estach fatigat los ans avans la sieu mòrt, siguèt fier de veire sa reirefelena inscricha e corses d'occitan al licèu!
La memòria es importanta. Se cal enavisar. Subretot que fa de grana de bastian contrari!
Aquela anecdòta mi ven doncas d'un d'aquels rescòntres. Es l'istòria de Vincenç dich Pascal, un reirepaigrand de Niça qu'es naissut en lo 1922. Estasia en bas dal quartier de Las Planas (nom demorat ansin en niçard que ven de l'occitan mean) e anava a l'escòla dicha aüra de la Jòia. Tot se passèt ben fins a l'eatge d'8 ans. A partir d'aquí, un cambiament gròs. Loqual ? Devenguèt interdich de parlar occitan entre los escolans e en classa. Quora èran chapats a parlar en lor lenga de familha, vlan. Un còup de règla que picava los dets o lo drech de la man! E escobar la classa e netear.
Cuntèt aquò a la sieu reira felena. Mas ce qu'estonèt lo mai l'enfant qu'èra, e qu'o diguèt justament es aquò. Dal temps que los escolans èran interdiches d'occitan, tenètz vos ben: lor institutor li arribava pron sovent que parle en occitan amb los autres institutors, dins l'escòla, e davans els o non. Quina esquizofrenia. Èra injust per l'enfant qu'èra. E trobava aquò totjorn injust.
Un rapòrt de dominacion lingüistica esbaug. Los institutors èran obligats de far aplicar l'interdiccion lingüistica mas èra ren aplicaia per los adultes. Los parents disian ren que los institutors èran l'eleit (d'aquel temps...).
Mai tardi, en complement de ce que diguèt lo reiregrand, sa filha tanben parlèt de l'istòria lingüistica familiala. La transmission de la lenga rota entre aquel enfant e sos parents èra dura. Mas lo reiregrand a jamai empachat sa filha, la maigrand de la liceana, de parlar l'occitan. La maigrand parla totjorn. S'es mariaia un mentonasc e rèsta a Mentan. Lo paigrand parla mentonasc e la maigrand niçard. Se capisson totes dos e arriba que parlèsson occitan ensèm!
E lo reiregrand, avans de defuntar, a mai sigue estach fatigat los ans avans la sieu mòrt, siguèt fier de veire sa reirefelena inscricha e corses d'occitan al licèu!
La memòria es importanta. Se cal enavisar. Subretot que fa de grana de bastian contrari!
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari