Opinion
Letra aus scientifistas
Cercatz pas dens lo diccionari, lo mot “scientifista” existís pas, soi jo que l’èi engibanat. Se calèva balhar una definicion, diserí que s’agís deu monde qu’an pas que la sciéncia coma sola referéncia au moment de soscar sus un deus grans debats que segotissen l’umanitat en aquesta debuta de sègle.
Es lo cas de la màger part deus mens amics e deu monde que coneishi. Cau díser tra la debuta qu’es un biaish meslèu bon d’abordar un subjècte. Se cau referir a çò qu’existís e a çò qu’estoc observat meslèu que non pas a suputacions mès o mens escuranhosas. Sèm plan d’acòrd aquò dessús.
Totun, perpausarí duas retengudas:
D’una aute costat, la comunautat scientifica es a còps dividida sus uns subjèctes. Totis se brembran lo debat a l’entorn deu Sudari de Turin on scientifics deu Shroud of Turin Research Project avèvan conclusit a l’autenticitat e a un fenomèn inexplicat, quan la datacion au Carbòni 14 avèva provat un drin mès tard lo contrari. Ara, lo debat que pensavam definitivament barrat es tornat lançat per d’autas supausicions.
Per çò qu’es deu recauhament climatic, trobam Prèmis Nobel dens lo camp deus sceptics com dens lo camp de la teoria de la responsabilitat umana, quitament se lo nombre penja clarament a favor deu dusau.
Après aquestas duas retengudas, ajustarèi un petit arcast aus mens amics scientifistas, es que plan sovent lor certitud les balha lo sentit que’s poden trufar deus que pensan pas com eths, en tot les assimilar lèu lèu aus teoricians de la Tèrra Planèra o d’autas fantasistas, çò qu’es tot levat un biaish scientific de rasonar.
Es lo cas de la màger part deus mens amics e deu monde que coneishi. Cau díser tra la debuta qu’es un biaish meslèu bon d’abordar un subjècte. Se cau referir a çò qu’existís e a çò qu’estoc observat meslèu que non pas a suputacions mès o mens escuranhosas. Sèm plan d’acòrd aquò dessús.
Totun, perpausarí duas retengudas:
1. Purmèr, cau tostemps calcular dambe los progresses de la sciéncia, es a díser que la sciéncia evoluís, tot çò qu’es vertat uei ac serà benlèu pas deman. Segon las epòcas, las certituds son pas las medishas. L’exemple que m’a aperat mès l’atencion es lo deu lum d’estanc arrèr sus las veituras (CHMSL en lengatge tecnic).
La distància d’estanc d’un veïcule es importanta, pòt sauvar vidas umanas. Se calcula atau:
DR + [-v20/2.a0]
DR estant la distància de reaccion, sia la distància hèita per veïcule lo temps que lo miaire reagís. Depens deu temps de reaccion. Pendent un bon moment, non solament aqueste temps de reaccion èra jutjat incompressible, mes un tresau lum “stòp” èra interdit ende justament pas geinar lo miaire e atau amendrir son temps de reaccion. En 1996, aqueste dispositiu es totun passat dirèctament de l’estadi de “interdit” a “obligatòri” (!).
Çò qu’èra dangerós fin finala es devengut indispensable. E atau vidas estón sauvadas.
La distància d’estanc d’un veïcule es importanta, pòt sauvar vidas umanas. Se calcula atau:
DR + [-v20/2.a0]
DR estant la distància de reaccion, sia la distància hèita per veïcule lo temps que lo miaire reagís. Depens deu temps de reaccion. Pendent un bon moment, non solament aqueste temps de reaccion èra jutjat incompressible, mes un tresau lum “stòp” èra interdit ende justament pas geinar lo miaire e atau amendrir son temps de reaccion. En 1996, aqueste dispositiu es totun passat dirèctament de l’estadi de “interdit” a “obligatòri” (!).
Çò qu’èra dangerós fin finala es devengut indispensable. E atau vidas estón sauvadas.
2. Se la sciéncia a tostemps rason, es manipulada per umans qui, eths son pas totjorn infalhibles. Sia que’s poden enganar, sia que son engatajats dens interesses particulars un drin luenh de l’interés generau.
Se podón trobar i a pas guaire rapòrts de scientifics qu’asseguravan que lo tabagisme passiu èra pas dangerós o que las plujas acidas èran un fenomèn naturau. Parli pas deus que dobtan de l’origina umana deu recauhament climatic, que lo debat es pas encara barrat.
Cau pas sosestimar lo poder de las multinacionalas e de lors servicis de “relacions publicas” com ac disen.
Se podón trobar i a pas guaire rapòrts de scientifics qu’asseguravan que lo tabagisme passiu èra pas dangerós o que las plujas acidas èran un fenomèn naturau. Parli pas deus que dobtan de l’origina umana deu recauhament climatic, que lo debat es pas encara barrat.
Cau pas sosestimar lo poder de las multinacionalas e de lors servicis de “relacions publicas” com ac disen.
D’una aute costat, la comunautat scientifica es a còps dividida sus uns subjèctes. Totis se brembran lo debat a l’entorn deu Sudari de Turin on scientifics deu Shroud of Turin Research Project avèvan conclusit a l’autenticitat e a un fenomèn inexplicat, quan la datacion au Carbòni 14 avèva provat un drin mès tard lo contrari. Ara, lo debat que pensavam definitivament barrat es tornat lançat per d’autas supausicions.
Per çò qu’es deu recauhament climatic, trobam Prèmis Nobel dens lo camp deus sceptics com dens lo camp de la teoria de la responsabilitat umana, quitament se lo nombre penja clarament a favor deu dusau.
Après aquestas duas retengudas, ajustarèi un petit arcast aus mens amics scientifistas, es que plan sovent lor certitud les balha lo sentit que’s poden trufar deus que pensan pas com eths, en tot les assimilar lèu lèu aus teoricians de la Tèrra Planèra o d’autas fantasistas, çò qu’es tot levat un biaish scientific de rasonar.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#5
*creiriam
#4
Mon paubre, setz mau tombat : sei biologista de formacion. Benleu que zo sabetz pas, mas çò que fai marchar la contraccion musculària es 'na molecula apelada ATP (adenosina trifosfate), 'qu'es de la matiera. 'Qu'es de l'energia quimica, pas de las ondas cosmicas dau grand tot. E d'ente ven 'queu brave ATP ? Dau glucides e daus lipides que míngem e que pàssen per tota 'na seria de transformacions quimicas dont la darriera estapa es la transformacion d'ADP en ATP. 'Quò-'quí, z'aprenem en primiera o dosiema annada de fac, benleu mesme un pauc au liceu, crese.
Bon ! Après ! La pensada, lo ben-estre, las emocions, qué 'quò's ? Daus inflús nervós entre los neurònes. Dins la membrana d'un neuròne i a de las gròssas moleculas que sièrven a far passar los ions (potassium, sodium...) e 'quò fai 'na diferéncia de potenciau electrique çò qu'engendra un corrent electrique. Lo corrent electrique engendra la liberacion de neurò-transmetors (avetz benleu auvit parlar de la dopamina, de la serotonina o de las endorfinas), son de las moleculas, son de la matiera, pas tanpauc de las ondas cosmicas. Z'aprenem en dosiema annada de fac.
Perqué sentem la dolor ? Mesma chausa. Quauquarren nos tusta, un receptor sus nòstre muscle zo detecta, e un inflús nervós se'n vai au cerveu.
Perqué la malausiá ? Las malausiás geneticas an lor origina dins l'ADN qu'es 'na molecula ('qu'es 'na chausa materiala). Las infeccions vénen daus virús o de las bacterias que son be de las chausas materialas e mesme visiblas.
Las ondas mecanicas qué son ? Daus desplaçaments de...la matiera. Coma dins 'na còrda que brandolhem. Z'aprenem en terminala, se me suvene ben.
E las ondas electromagneticas me diretz ? Sei pas fisician donc dirai pas res 'quí-dessús, mas suspause que vos tanpauc setz pas fisician. Donc vau mielhs se taisar que de dire de las colhonadas.
Totas 'quelas nocions despàssen p'un piau la matiera, setz vos que setz despassat. Lo monde son despassats perque an pas fach daus estudis scientifiques, o perque an paur.
La sciéncia es pas 'na religion. Dins 'na religion cresem en de las chausas que se pòden ni provar ni infirmar, e res pòt nos far chamjar d'avís. Dins la sciéncia fasem de las ipotèsas que podem confirmar o infirmar emb daus protocòles precís e reproductibles, cerchem, e se descubrem daus elements que pòden nos far chamjar d'avís, chamgem d'avís.
Mas 'quò-'quí vai pas nos empachar de nos préner en man ! Qui a dich que voliam estre jos lo contròle de las machinas, vesem ? Nosautres los òmes avem ben lo poder sus las machinas, deijà som nosautres que las avem fabricadas. Dise pas tanpauc que podem pas creire en de las fòrças interioras (o exterioras perque pas) mas simplament fau arrestar de tot boirar emb las chausas scientificas, saia en explicant per la pseudò-sciéncia de las conariás inventadas o p'enquera provadas, saia au contrari en disent que la sciéncia es dangierosa e vai préner lo contròle sus los cerveus.
Si tot lo monde aviá estat coma vos e qu'i aviá pas 'gut daus scientifiques, riscariam tots anech de 'trapar la tuberculòsa e la difteria, auriam per nos soanhar nonmàs quauquas plantas, porriam pas beure l'aiga, viuriam dins nòstra merda, creirem que la terra es planiera, porriam pas conservar nòstre minjar e auriam pas l'electricitat, lo telefòne, etc. Auriam pas tanpauc internet, donc auriam pas Jornalet e siriatz oblijat de far autrament per contar vòstras istòrias d'extraterrestres que van clonar los cerveus umans e complotar per que la planeta s'esbolhe o sabe pas que.
La sciença es la religion daus materialistes.
L'energia exista pas? Pertant un esser uman que cora, que parla, que marcha drech, que canta, que trabalha es different d'un cadavre. A de l'energia que fai marchar los muscles e los òs. Que quò es l'energia? Quò se vei pas, s'entend pas, se pòd pas tocar. E la pensada que quò es? de las ondas que se permenan tant que troban pas d'obstacles. Las ondas son de l'energia.
Perque avam de las emocions, sentam la dolor o lo plan-esser?
Perque aiman o aiman pas?
Perque i a la malaudia, la guerra e la patz.
Chau admettre qu'i a de las nocions que depassan la matiera e que podan pas s'esplicar per la matiera.
Occupam -nos pus leu de la democracia scientifica. Tot lo monde a paur daus nucleari, de la guerra nuclearia mas tot lo monde laissa lo governament pondre de las leis que favorisan lo nucleari. Tot sera plan dins un monde de machines, de robots, de contròl de l'individu per de las puças que permetran d'aver tots los rensenhaments sur son identitat, de la reconaissença faciala...
Anem contunhatz de durmir; la tecnologia s'occupa de vos. Devendretz de la colha mòla sens autonomia!
#2
E veiquí. Creire en la sciéncia. Çò que fau pas auvir daus-uns-còps, totparier.
La sciéncia es basada sus 'na metòda, sus daus principes coma la refutabilitat, la reproductibilitat, en sciéncia l'òm part pas sus 'na cresença a priori, e l'òm deu chamjar d'avís si los resultats nos i oblígen. Quauquarren qu'òm pòt ni desmontrar ni refutar releva pas de la sciéncia.
'Qu'es per 'quò qu'es diferenta de la cresença dins vòstras entitats cosmicas e complòts climatiques.
#1 Plan merces de m'acordar un pauç d'onor.
Quand l'ora vendra, la critica de l'ensenhament e daus ensenhants sera pas piquadas daus vermes, non pus.
L'òm creu aus scientificas coma los religios cresan en Diu.
La scienca coma la tecnica, tecnologia es recuperada per los dominants a lòr profiech. "Chaldria de braves garde-fòus per utilisar la tecnologia" disia un scientific plan reconeigut. mas, qui bòta en plaça los garde-fòus?
Quò es una question de democracia mas daus jornalistes aus scientifcs e autres decidors, tot lo monde se cata darrier l'expert. Una ponhada d'expert fan la lei.
Qual poder la comunautat scientifica a? Avem dau mau a admettre que la corupcion exista e que chacun decida pas en son amna e consciença.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari