Opinion
Quin occitan volèm? Lenga d'un projècte politic
Lo besonh d'una basa sociala
Regràcii Fabien Lécuyer de me far l'onor de me citar dins son article de fa qualques jorns, e me permeti de lo citar a mon torn per esperlongar sa reflexion.
Fabien Lécuyer a d'a fons rason de dire que la defensa d'una lenga aperten pas a nat camp politic particular. E non solament es d'a fons possible d'aparar o de promòure la lenga nòstra de divèrses ponches ideologics estant, mas l'istòria del reviscolament cultural occitan compren d'òmes tant ideologicament desparièrs coma Frederic Mistral, Fèlix Gras, Loís Alibèrt, Robèrt Lafont o Joan-Pau Verdier. Se me pareis necite de definir çò que vòlon dire "esquèrra" e "drecha", concèptes eiretats de la Revolucion Francesa mas dels contenguts precises cambiadisses, en nom de qué la defensa de l'occitan seriá l'exclusivitat d'un partit, d'un movement o d'una sensibilitat politica? En mai d'aquò, a l'occitan, ara lenga mai de clubs que de societat, li fa mestièr, per subreviure e resistir, d'atraire las bonas volontats, e degun non comprendriá pas que fòrabandiguèssem los que pensan pas exactament coma nosautres. Quand cridi a la solidaritat de totas e totes per Jornalet coma president de l'associacion Los Amics de Jornalet, me preocupa pas la color politica de qui vòl ajudar.
Mas fòrça mai me preocupa, delà çò de la color politica, l'escassa preséncia occitanista de las femnas (dins Jornalet, per exemple, paucas escrivon d'articles e mai paucas los comentan) e del jovent (que fan los calandrons e autres escolan d'occitan?). Al fons, Lécuyer pausa la pertinenta question de la basa sociala de l'occitanisme, sens la quala nòstra lenga occitana poirà pas subreviure, per tant abandosament documentada que siá.
Un projècte politic
Òr, sens parlar d'Aran ni de las Valadas, la societat occitana es ara prigondament francizada: cossí atraire al movement occitan una populacion que, sovent, coneis pas grand causa de son istòria ni de sa lenga territoriala, e que, quasi totjorn, se sent exclusivament francesa?
Ieu cresi que nos cal un projècte politic. Remarquem que l'occitan n'es en se: se pensam que l'occitan es una lenga e sonque una lenga malgrat sa diversitat intèrna, es que nos ramentam encara l'unitat de civilizacion que la pòrta la lenga nòstra dempuèi l'epòca dels trobadors. Poguèssem gastar d'oras de nòstra vida (coma o faguèri fa qualques ans) amb de provençals o de gascons antioccitanistas, seriam obligats d'admetre que, simplement, defendon pas lo meteis projècte que nosautres. En consequéncia, franc d'una conversion miraclosa, i a pas gaire de possibilitat que los convencam un jorn, malgrat la fòrça de nòstres arguments (socio)lingüistics.
L'independentisme catalan es pas tan transversal coma se crei
Agachem tanben, coma nos agrada d'o far sovent, cap al Principat de Catalonha. Se l'independentisme s'i es desvolopat al ponch d'èsser a las pòrtas de l'independéncia, aquò s'explica per un projècte de republica opausat a la monarquia espanhòla restablida pel franquisme. Un movement transversal, çò me diretz? E ben ieu tròbi qu'a sa coeréncia ideologica: cèrtas, la CUP soleta se declara dobèrtament anticapitalista, mas unisson l'independentisme de tèmas que me pareisson mai d'esquèrra que de drecha: aculhença dels migrants e refugiats, melhorament de la democracia, cèrca de justícia sociala e environamentala, oposicion al masclisme e doncas a l'omofobia e a la transfobia. Segon lo quotidian catalan Vilaweb, lo partit considerat coma lo mai drechista de l'independentisme, lo Partit Democrata Europèu Catalan es concretament a l'esquèrra de l'unionista Partit dels Socialistas Catalans. Aquesta analisi implica pas que i aja pas d'independentistas catalans vertadièrament de drecha, mas lo fach es que la dinamica independentista catalana es d'esquèrra.
Quinas responsas als problèmas actuals?
Cèrtas, en Occitània administrativament francesa, los defauts de la monarquia espanhòla e la subrevivéncia del franquisme son pas d'arguments que pòscan recampar la populacion. Pasmens, ensagi dempuèi qualque temps de demostrar que l'occitanisme deu portar un projècte coerent e atractiu, e qu'aquò serà possible se prepausam de solucions. Ara, a l'urgéncia environamentala, al respècte de la diversitat, a las injustícias economicas, socialas e territorialas, a la manca de democracia, las responsas me semblan pas de poder sortir de la drecha, que demòra estacada a una societat capitalista que capita pas. E mai las crisis migratòrias trobaràn pas nada solucion en bastissent de murs e de fortalesas que finiràn que s'escrancaràn, mas en resolvent los problèmas de la manca de solidaritat internacionala, de las esplechas economicas, de gestion de las ressorsas e d'environament que provòcan de conflictes e de desplaçaments de populacions.
E al mond que crenhon los excèsses del nacionalisme e de las estructuras estalas, lor disi que cresi encara uèi que lo confederalisme democratic coma se practica en Rojava me pareis un modèl interessant.
Cossí que siá e quinas que sián vòstras causidas personalas, me sembla que l'occitanisme a pas nada possibilitat d'avenidor se nos acontentam de nos adaptar a las realitats d'una societat tròp francesa: l'occitan i tendriá una plaça limitada, puèi qu'aquelas adaptacions nos menarián a de practicas minimalistas d'aparament de la lenga nòstra. Se volèm amodar lo país, nos devèm organizar per li prepausar un projècte que li done la vòlha de se bolegar amb nosautres.
L'occitan que vòli per deman es la lenga d'un projècte politic.
Regràcii Fabien Lécuyer de me far l'onor de me citar dins son article de fa qualques jorns, e me permeti de lo citar a mon torn per esperlongar sa reflexion.
Fabien Lécuyer a d'a fons rason de dire que la defensa d'una lenga aperten pas a nat camp politic particular. E non solament es d'a fons possible d'aparar o de promòure la lenga nòstra de divèrses ponches ideologics estant, mas l'istòria del reviscolament cultural occitan compren d'òmes tant ideologicament desparièrs coma Frederic Mistral, Fèlix Gras, Loís Alibèrt, Robèrt Lafont o Joan-Pau Verdier. Se me pareis necite de definir çò que vòlon dire "esquèrra" e "drecha", concèptes eiretats de la Revolucion Francesa mas dels contenguts precises cambiadisses, en nom de qué la defensa de l'occitan seriá l'exclusivitat d'un partit, d'un movement o d'una sensibilitat politica? En mai d'aquò, a l'occitan, ara lenga mai de clubs que de societat, li fa mestièr, per subreviure e resistir, d'atraire las bonas volontats, e degun non comprendriá pas que fòrabandiguèssem los que pensan pas exactament coma nosautres. Quand cridi a la solidaritat de totas e totes per Jornalet coma president de l'associacion Los Amics de Jornalet, me preocupa pas la color politica de qui vòl ajudar.
Mas fòrça mai me preocupa, delà çò de la color politica, l'escassa preséncia occitanista de las femnas (dins Jornalet, per exemple, paucas escrivon d'articles e mai paucas los comentan) e del jovent (que fan los calandrons e autres escolan d'occitan?). Al fons, Lécuyer pausa la pertinenta question de la basa sociala de l'occitanisme, sens la quala nòstra lenga occitana poirà pas subreviure, per tant abandosament documentada que siá.
Un projècte politic
Òr, sens parlar d'Aran ni de las Valadas, la societat occitana es ara prigondament francizada: cossí atraire al movement occitan una populacion que, sovent, coneis pas grand causa de son istòria ni de sa lenga territoriala, e que, quasi totjorn, se sent exclusivament francesa?
Ieu cresi que nos cal un projècte politic. Remarquem que l'occitan n'es en se: se pensam que l'occitan es una lenga e sonque una lenga malgrat sa diversitat intèrna, es que nos ramentam encara l'unitat de civilizacion que la pòrta la lenga nòstra dempuèi l'epòca dels trobadors. Poguèssem gastar d'oras de nòstra vida (coma o faguèri fa qualques ans) amb de provençals o de gascons antioccitanistas, seriam obligats d'admetre que, simplement, defendon pas lo meteis projècte que nosautres. En consequéncia, franc d'una conversion miraclosa, i a pas gaire de possibilitat que los convencam un jorn, malgrat la fòrça de nòstres arguments (socio)lingüistics.
L'independentisme catalan es pas tan transversal coma se crei
Agachem tanben, coma nos agrada d'o far sovent, cap al Principat de Catalonha. Se l'independentisme s'i es desvolopat al ponch d'èsser a las pòrtas de l'independéncia, aquò s'explica per un projècte de republica opausat a la monarquia espanhòla restablida pel franquisme. Un movement transversal, çò me diretz? E ben ieu tròbi qu'a sa coeréncia ideologica: cèrtas, la CUP soleta se declara dobèrtament anticapitalista, mas unisson l'independentisme de tèmas que me pareisson mai d'esquèrra que de drecha: aculhença dels migrants e refugiats, melhorament de la democracia, cèrca de justícia sociala e environamentala, oposicion al masclisme e doncas a l'omofobia e a la transfobia. Segon lo quotidian catalan Vilaweb, lo partit considerat coma lo mai drechista de l'independentisme, lo Partit Democrata Europèu Catalan es concretament a l'esquèrra de l'unionista Partit dels Socialistas Catalans. Aquesta analisi implica pas que i aja pas d'independentistas catalans vertadièrament de drecha, mas lo fach es que la dinamica independentista catalana es d'esquèrra.
Quinas responsas als problèmas actuals?
Cèrtas, en Occitània administrativament francesa, los defauts de la monarquia espanhòla e la subrevivéncia del franquisme son pas d'arguments que pòscan recampar la populacion. Pasmens, ensagi dempuèi qualque temps de demostrar que l'occitanisme deu portar un projècte coerent e atractiu, e qu'aquò serà possible se prepausam de solucions. Ara, a l'urgéncia environamentala, al respècte de la diversitat, a las injustícias economicas, socialas e territorialas, a la manca de democracia, las responsas me semblan pas de poder sortir de la drecha, que demòra estacada a una societat capitalista que capita pas. E mai las crisis migratòrias trobaràn pas nada solucion en bastissent de murs e de fortalesas que finiràn que s'escrancaràn, mas en resolvent los problèmas de la manca de solidaritat internacionala, de las esplechas economicas, de gestion de las ressorsas e d'environament que provòcan de conflictes e de desplaçaments de populacions.
E al mond que crenhon los excèsses del nacionalisme e de las estructuras estalas, lor disi que cresi encara uèi que lo confederalisme democratic coma se practica en Rojava me pareis un modèl interessant.
Cossí que siá e quinas que sián vòstras causidas personalas, me sembla que l'occitanisme a pas nada possibilitat d'avenidor se nos acontentam de nos adaptar a las realitats d'una societat tròp francesa: l'occitan i tendriá una plaça limitada, puèi qu'aquelas adaptacions nos menarián a de practicas minimalistas d'aparament de la lenga nòstra. Se volèm amodar lo país, nos devèm organizar per li prepausar un projècte que li done la vòlha de se bolegar amb nosautres.
L'occitan que vòli per deman es la lenga d'un projècte politic.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#15 E mai en fisica, los fisicians non presentan jamai "la realitat" que, mai que mai al nivèl quantic, lor es definitivament inaccessibla. Propausan sonque modèls explicatius, a títol de proposicion melhorablas, sempre melhorablas. França non es res en se, es quicòm per se. França non es qu'una idèa. Que siá dominanta non l'empache de demorar çò qu'es definitivament : una idèa, e res mai qu'una idèa, un modèl de representacion collectiva, una representacion que non es mieuna, tot simplament. Los noms de lòcs, los estils arquitecturals, los païsatges, los biaisses de mal parlar lo francés me pòrta a me representar Occitania… e mai se la me representi coma un camp d'arroïnas. Mai m'agrada un camp d'arrroïnas que non pas un fieral de meçorgas ideologicas.
#14 Ben non justament, lo forastièr que viatja sens cap a-priori al nostre constata tot simplament qu'es en França e que lo mond parlan francès. Se representa pas qu'es en França, o-constata. Quand vai a Lisbona o a Londras a pas besonh de se representar/s'imaginar/se persuadar qu'es al Portugal o en Englatèrra : constata sul pic qu'i es. Tant coma qual que siague catalan del Principat que passèja per Occitània (emai s'aguèsse agut abans que d'i anar una "representacion" pro-occitanituda...) pot constatar lèu-lèu que se trapa... en França. Tornatz-legir l'article de l'aranès Tonho Casteth que se prepausèt de vistalhar Lengadoc en cresent faire un viatge d'immersion linguistica e que tombèt de força força naut. La "representacion" coma disètz fai pas tot, i a tanben un.daquos que se sona la realitat, qu'aquo agrada o pas. Mas bon, servis a pas res de voler convencer quauqun que ten a tot prètz a creire que lo mond desapareis quand tanca los uolhs. Vos daissi a las abstraccions filosoficas vostras, la femna me sona qu'es l'ora de l'apéro !
#13 La realitat es que los que se parlan en francés se representan èsser en França, coma d'autres se representan èsser en Occitania.
#12 Quand sias a Barcelona lo mond per carrièiras parlan catalan e se considèran catalans. Aquo se constata, es la realitat, pas un somi. Quand sias a Tolosa, Marsèlha o Bordèus lo mond per carrièiras parlan francès e se considèran francès. Aquo se constata, es la realitat, pas un somi.
#11 La causa en se — la Volontat inalienabla — es inaccessibla a l'entendença umana. Del mond, cada uman non ne pòt aver res mai qu'una representacion. Los que se representan l'Occitania occitana son plan mens nombroses que los que se representan una Occitania francesa. Mas una representacion ne val una autra : ni una ni l'autra non son la realitat de l'Occitania en se. E degun la se pòt representar d'un biais o d'un autre a la tieuna plaça per alestir TA representacion d'Occitania.
Unes an de sòmnis blaus, e d'autres, negres que los an… Mas los sòmnis non son jamai que sòmnis.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari