Generalament, dens lo mitan internacionau, cada cultura a sons trèits de bon reconéisher. Sense de càder dens la caricatura, se sabèm per exemple que los Germanics son mès rigoroses sus l’orari que non pas los Latins, los Franchimands son coneishuts tanben coma balhaires de leçons que pensen qu’an tot inventat.
 
La frasa: “Hètz çò que disi mès non pas çò que hèi”, quitament se data de l’evangèli segon sent Matèu, sembla estar creada a la perfeccion per un Francés.
 
Com ac vesètz, soi drin uei peulhevat contra çò qu’acabi de véser e d’ausir au hinestron, a la ràdio o sus la telaranha. De qué s’i tracta?
 
Dempuèi unas setmanas ara, la vila de Hong Kong coneish manifestacions de las bèras qu’estón reprimidas per la violéncia. Solide, quitament se las reïvendicacions an pas ren de véser, la comparason dambe los Gilets Jaunes es aisida se pensam aus accions de las polícias que’s podon comparar.
 
Dens l’Estat francés, am assistit dempuèi noveme de 2018 a una particion de mau créser entre la television e internèt. Sus la purmèra, sonque manifestants violents que petan veirinas lavetz que sus la dusau, filmòts que muishan policièrs que dan una estrilhada a manifestants, en tot les gazar, que sian hemnas, vielhs e quites handicapats en fautulhs de ròdas.
 
Lo president Macron refusèc de parlar de “violéncias policièras” en les denegar, lo ministre Castañer balhèc una medalha ad elements implicats dens aquestas violéncias (qui doncas existissen pas s’atz plan comprés) e lavetz que l’autor d’una fusilhada es generalament arrestat l’endeman o dens la setmana, lo policièr qu’a tuat Zineb Redouane (hemna marsilhesa de 80 ans que’s barrava la hinèstra au tresau solèr) es pas estat encara indentificat. 5 mans darrigadas e 25 uelhs crebats, un “escòra” mes lèu pesuc.
 
Mes suus eveniments de Hong Kong, vaquí qu’un punhat de deputats de La République en Marche an demandat au govèrn de reagir a las violéncias policièras (que, ac cau díser, an pas encara crebat qu’un sol uelh) au nom de qué? Devath la desencusa que “França es lo país deus drets de l’Òmi”! Cresèvi saunejar.
 
Lo govèrn a pas condemnat las violéncias (avèvan sense de dobte paur d’escarnis venguts deu costat chinés), mes a declarat estar “estacat particulièrament a l’estatut d’autonomia de Hong Kong”.
 
Es fòrça plan que los Franchimands sian estacats un ad un estatut d’autonomia! Cau tornar brembar que la sola iscla qu’a pas d’estatut d’autonomia dens Mediterranèa tota es aquesta qu’es plaçada devath lor autoritat, es a díser Corsica. Es a Corsica qu’aqueste medish govèrn refusa las refòrmas votadas peu parlament democraticament elegit peu son pòble. Ensajatz d’imaginar una sola minuta l’Iscla de Beutat dambe l’estatut de Hong-Kong …
 
Mes es pas tot. Ipocrisia de la part d’un govèrn, es causa coneishuda e costumèra. Los jornalistas franceses, sense de dobte frustrats peu tractament impausat peu poder suu fenomèn deus Gilets Jaunes, se descadenan ara en tot se vestir deu costume blanc deus defensors deus Drets de l’Òmi qu’acaban tot escàs de crompar. Se son sobte desvelhats.
 
L’enviat especiau de França 2 denonciava lo hèit que la television chinesa muishava pas que manifestants violents, lavetz que los imatges deus policièrs tustaires èran censuradas. Benlèu acabava de s’abonar a internèt qu’avèva pas abans …
 
Tot aquò es normau, de la part deus qu’an la mès bèra avenguda deu monde …