Escàndol tecnocratic dins leis institucions europèas
 
Ièr de ser, au cinèma, regardèri amb un amic lo novèu filme Adults in the Room dau celèbre director grècofrancés Kostas Gavras (o Costa-Gavras). Lo filme se basa sus lo libre de l’economista grèc Gianis Varoufakis, entitolat Adults in the Room: My Battle with Europe's Deep Establishment (Ανίκητοι ηττημένοι: Για μια Ελληνική Άνοιξη μετά από ατελείωτους μνημονιακούς χειμώνες).
 
Lei legeires de Jornalet avètz ausit parlar dau filme, probable. Lei criticas l’avaloran fòrça positivament. E cresi, coma fòrça gents, qu’es una òbra de cinèma de granda valor. E mai coneissètz la figura carismatica de Gianis Varoufakis que n’es lo personatge centrau.
 
Varoufakis i cònta son experiéncia de ministre grèc de l’economia, pendent quauquei mes, de genier a julhet de 2015, quand trabalhèt dins lo govèrn dau primier ministre de Grècia, Alexis Tsipras. Varoufakis, en acòrdi amb lo mandat democratic dau pòble grèc, assagèt de renegociar lo pagament dau deute de Grècia e de liberar lo pòble grèc dei mesuras d’austeritat inumanas e antieconomicas, impausadas per lei tres creditors que son l’Union Europèa, la BCE e l’FMI, que forman ensems la sinistra “tròica”.
 
Varoufakis faguèt un trabalh remirable, qu’arribèt de far recular un moment lei tecnocratas desumanizats de la tròica. E lo pòble grèc esperava de conéisser un solaç imminent pendent lo primier semèstre de 2015.
 
Mai fin finala Varoufakis foguèt traït per son primier ministre, Alexis Tipras, que se sometèt ais exigéncias d’austeritat estrangieras. Varoufakis demissionèt sus lo còp en julhet de 2015. Lo pòble grèc contunha de sofrir, uei encara en 2019, d’aqueu desastre. Viu una vertadiera “crisi umanitària” segon lei paraulas de Varoufakis. Leis estatisticas economicas recentas pretendon que l’economia grèga anariá melhor mai aquò es solament de teoria chifrada, que i a pas de melhorament dins la vida concreta dei grècs.
 
Ara, Varoufakis, dempuei qu’a quitat Tsipras, mena un movement europèu alternatiu que li dison DIÈM 25.
 
 
Escàndol tecnocratic dins leis institucions occitanistas
 
I a una semblança frapanta entre lo conflicte Varoufakis-tròica e çò que se passa, dempuei leis ans 2010, dins una partida de l’occitanisme.
 
Ieu e d’autrei lingüistas avèm vist, dins lei tres “acadèmias” concurrentas de l’occitan, de comportaments e de jòcs de poder identics a aquelei de la tecnocracia europèa.
 
De segur, leis escalas son totalament diferentas. Leis enjòcs an pas la meteissa dimension.
   
 
Esquèmas similars de poder
 
Amb d’autrei lingüistas avèm constatat, dins doas dei tres “acadèmias”, de comportaments inacceptables. Parli explicitament de nòstra experiéncia concreta dins lo Congrès Permament de la Lenga Occitana (CPLO) e dins l’Institut d’Estudis Aranés-Acadèmia Aranesa de la Lenga Occitana (IEA). Parlarai de la tresena “acadèmia” pus luenh.
 
Varoufakis amb sei collaboradors grècs foguèron confrontats a de comportaments insultants e autoritaris dins l’Eurogrop, qu’es la reünion informala dei ministres dei finanças de l’Eurozòna. En particular, leis escòrnas còntra lei grècs venguèron dau president de l’Eurogrop, Jeroen Dijsselbloem, que parlava de “narcissime mediterranèu”, e dau ministre alemand dei finanças, Wolfgang Schäuble. Elei impausavan la dictatura economica de la tròica en Grècia. Varoufakis se planguèt qu’èra pas possible d’aver una discussion de fons sus l’economia amb seis interlocutors europèus (entrevista dins Vice, 19.05.2016). Dins lo filme, certaneis interlocutors europèus son presentats explicitament coma incompetents en economia.
 
Dins lo CPLO e l’IEA, avèm constatat de comportaments identics. Podèm pas aver una discussion seriosa sus la lingüistica amb lei dirigents de fach dau CPLO e de l’IEA, que mesprèsan la lingüistica. I avèm ausit d’insultes inacceptables envèrs lei lingüistas.
 
Una persona afirmèt per exemple dins una “acadèmia”: “Se’n fotèm de Coromines”, pasmens Joan Coromines es un dei pus grands lingüistas dau catalan e de l’occitan. Una autra persona, dins una autra “acadèmia”, m’interrompèt dins una reünion quand parlavi de l’usatge en occitan niçard, e me cridèt aquela frasa surrealista: “E aqueu nos parla de Niça, se’n fotèm!” E vos poiriáu parlar deis interrupcions de microfòn o deis exclusions brutalas dins lei conferéncias telefonicas... Siam mai d’un que podèm testimoniar d’un desenat d’anecdòtas coma aquò. Localisme obtús, autoritarisme e incapacitat de parlar... Retrobam dins leis “acadèmias” l’actitud nerviosa e insultanta de Dijsselbloem fàcia a Varoufakis.
 
Lo poder, dins lo CPLO e l’IEA, lo tenon de personas qu’an pas de formacion en lingüistica e que pretendon impausar de chausidas ja fixadas d’avança, en grop restrench, fòra tota consultacion amb leis especialistas competents.
 
Ieu e quauquei companhs lingüistas participeriam de bòna gràcia a quauquei reünions dau CPLO e de l’IEA, e fin finala arresteriam de i participar, que i perdiam nòstre temps.
 
Lei caps dau CPLO e de l’IEA veson lei lingüistas solament coma de plantas decorativas que devon restar docilas e que servisson de caucion. Convòcan lei lingüistas coma una cambra d’enregistrament, sens li reconéisser de poder decisionau. Aquò explica la qualitat inegala dei produccions dau CPLO e de l’IEA, que divulgan de documents contradictòris e que, donc, fornisson pas de nòrma coerenta per l’occitan.
 
Ara veni a la tresena “acadèmia”, l’Acadèmia Occitana-Consistòri dau Gai Saber (AOCGS). Ai jamai apertengut a aquel organisme, pòdi pas testimoniar de son foncionament intèrne, atanben lo presenti a despart. Assagèri pasmens de discutir brèvament amb sei dirigents. Mai abandonèri lèu tota temptativa de discussion. Lo president d’aqueu grop, qu’a ges de formacion en lingüistica eu tanpauc, passa son temps a escriure d’articles per atacar compulsivament lo trabalh de certanei lingüistas e dau CLO en particular. Seis arguments an pas de rigor scientifica. E de fach, lei publicacions d’aquela “acadèmia” pòrtan pas tanpauc de nòrma comprensibla.
 
Ma critica envèrs lei tres “acadèmias” es pas novèla. N’ai ja parlat dins lo passat. Lei tres “acadèmias” actualas publican de documents que son contradictòris entre elei e que son contradictòris, tanben, amb la continuitat de la nòrma istorica de l’occitan, fixada per Loís Alibèrt, Robèrt Lafont, Pèire Bèc e lo Conseu de la Lenga Occitana (CLO).
 
Lo filme de Kostas Gavras e lo libre de Gianis Varoufakis descrivon, a l’escala d’Euròpa e de Grècia, un escàndol màger: la manca de transparéncia e l’usatge contestable de l’argent public dins leis institucions europèas.
 
A escala pus pichona, l’occitanisme coneis de problèmas similars: lei tres “acadèmias” son tanben d’estructuras opacas, que pretendon far de lingüistica, qu’empachan lei lingüistas de trabalhar normalament, que fan de publicacions de qualitat incertana e que, donc, utilizan de maniera contestabla lei subvencions publicas.
 
Es clar que l’opacitat dei tres “acadèmias” revèrta l’opacitat de l’ÒPLO e illustra la granda deriva tecnocratica que menaça, uei, l’ensemble de l’occitanisme. O avèm descrich fa un an, amb Ciril Joanin e Fèbus Abelhèr, dins un dorsier sus la crisi de l’occitanisme, editat per l’Assemblada Occitana. L’escàndol de l’ÒPLO es pas un problèma isolat. Lei tres “acadèmias” tanben constituisson un escàndol màger, de natura identica. Arrogància, opacitat, disfoncionament e usatge contestable de l’argent public.
 
Euròpa sortirà de sa crisi existenciala a condicion de se reformar seriosament vèrs mai de democracia e de transparéncia. A una escala pus pichona, l’occitanisme sortirà de sa crisi a condicion de cambiar de mentalitats, d’institucions e de responsables.