Uei, sus aquera isla, qu’i a avut un miracle. L’estiu qu’arribè mei d’òra. Qu’èi hicat lo lheit au ras de la piscina e que’m soi banhat, dinc a hèra tard. Qu’èra impossible de dromir. Duas o tres minutas dehòra que sufivan entà convertir en sudor l’aiga que’m devè protegir d’aqueth crit espantador. A l’auba que’m desvelhè un fonograf. N’èi pas podut tornar au musèu, entà cuélher las causas. Qu’èi huejut devath las arribassas. Que soi en la part baisha deu sud, entér plantas aqüaticas, indignat peus mosquits, dab la mar o arrius lords dinc a la cinta, que vedi qu’èi anticipat absurdament la mia huèita. Que cresi qu’aquera gent e n’ei pas vienuda tà cercà’m; bethlèu que ne m’an quitament pas vist. Mes que segueishi lo men hat; que soi desprovedit de tot, acantonat dens lo lòc mei limitat, mensh abitable de l’isla; laguens paluds que la mar e suprimeish un còp per setmana.
 
Qu’escrivi aquerò entà deishar un testimòni d’aqueth miracle desfavorable. Si d’aquí quauques dias non e’m moreishi negat, o lutant tà la mia libertat, qu’espèri escríver la Defensa contra los Subérvivents e un Elògi de Malthus. Qu’atacarèi, en aqueras paginas, los destructors de las seuvas e deus desèrts; que demostrarèi que lo mond, dab lo perfeccionament de las polícias, deus documents, deu jornalisme, de la radiotelefonia, de las doanas, que hè irreparable quau error que sia de la justícia, qu’ei un in·hèrn unanim taus persecutats. Dinc adara n’èi pas podut escríver son qu’aquesta huelha que ger non prevedèvi. Quandas ocupacions que i a en aquera isla solitària! Com ei insuperabla la duretat de la husta! Quin ei mei beròi l’espaci de l’aucèth mavedís! Un italian, que venèva tapís en Calcuta, que’m dè la idèa de véner ací; que’m digó (en la soa lenga):
 
— Entà un persecutat, entà tu, que i a son qu’un lòc dens lo mond, mes en aqueth lòc non e’s pòt pas víver. Qu’ei ua isla. Que son Blancs que l’an bastida, en 1924 haut o baish, un musèu, ua capèra, ua piscina. Las òbras que i son enqüera e que son abandonadas.
 
Lo copèi; que volèvi la soa ajuda entà lo viatge; lo mercadèr que continuè:
 
— Ni los piratas chinés, ni lo batèu pintat de blanc de l’Institut Rockefeller ne la tòcan. Qu’ei lo hogau d’ua malaudia, enqüera misteriosa, que tua deu dehòra tau dehens. Que’t càsen las unglas, los peus, que’s moreishen la pèth e las cornèas deus uelhs, e lo còrs que viu ueit, quinze dias. Los passatgèrs d’un batèu a vapor qu’avèva abordada l’isla qu’èran espelats, shens unglas —tots qu’èran morts—, qüan lo vaishèth japonés Namura e’us arretrobè. Lavetz lo batèu a vapor qu’estó ahonat a còps de canon.
 
Mes de tan hastiosa qu’èra la mia vita, decidii d’anar-me’n…  L’italian que me’n voló dissuadir; que m’èi ganhat la soa ajuda.
 
Aquesta nueit, tà lo centau còp, que dromii en aquera isla vueita... en vedent los bastiments que’m pensavi a çò qu’avó devut costar entà miar ací aqueras pèiras, com devó costar de bastir un horn de bricas. Que’ m’adromii tard e la musica e los crits que’m derrevelhèn a l’auba. La vita de hueitiu que m’aleugí lo dromir: que soi segur de que nat batèu n’ei pas arribat, nat aeroplane, nat dirigible. Totun, de qüan en qüan, en aquesta pesuga nueit d’estiu, las bosigas de la colina e’s cobrivan de mond que dançavan, que’s passejavan e que’s banhavan en la piscina, com vacancèrs installats desempuish quauques temps en los Teques o en Marienbad.
 
De las paluds d’aigas abarrejadas, que vedi la part hauta de la sèrra, los vacancèrs qu’abitan dehens lo musèu. De la lor aparicion inexplicabla que’s poiré supausar que son ehèits de la calor d’aqusta nueit, dens mon cervèth; mes aquí non i a nadas allucinacions ni nat imatge: que i a òmis vertadèrs, au mei pòc tan vertadèrs com jo. Que son vestits dab costumes egaus a los que’s portèvan autes còps: gràcia que revèla (çò’m par) ua consumada frivolitat; totun, que devi reconéisher qu’adara açò qu’ei mei generau d’admirar la magia deu passat immediat. Qui sap per’mor de quau hat de condamnat a mort e’us espii, inevitablament, a tota òra. Que dançan entér las bosigas de la sèrra, rics en vipèras. Que son enemics inconscients que, —tà ausir Valencia e Tea for Two— un fonograf potentíssim e’us impausè au brut deu vent e de la mar - , que’m privan de tot aquerò que’m va costar tant de tribalh e qu’ei indispensable entà que non e’m moresqui, per’mor que soi acantonat en contra de la mar, laguens paluds deletèrias.
 
En aqueth jòc d’espià’us, que i a un dangièr totun; com tot regropament d’òmis cultes, qu’an d’aver esconut un camin d’impressions digitaus e de cònsols que m’arronçaràn si e’m descubreishen, dab uas quantas ceremonias o afranquidas, dehens ua gàbia. Qu’exageri un drin: qu’espii dab daubua fascinacion —per’mor que hè tant de temps que ne vedi pas mond— aqueths abominables intruses; mes que seré impossible d’espià’us a tota òra.  Prumèr: per’mor jo qu’èi hèra de tribalh; aqueth siti qu’ei capable de tuar l’occupant mei adret; que veni tot just d’arribar; e que soi shens nat apèr. Segond: per’mor que seré dangerós si eths e’m susprenossen a espià’us o lavetz au moment de la prumèra visita que hasossen en aquesta zòna; si jo vòi evità’c, que devi bastir tutas esconudas dehens los bruishòcs. Enfin: per’mor que i a ua dificultat materiau entà véde’us: eths que son en la part hauta de la sèrra e entàd aqueth que’us espia d’ací, que son com gigants hugidisses; que’us pòdi véder qüan e s’aprèssen deus arrèps.
 
La mia situacion qu’ei deplorabla. Que’m cau víver en aqueras parts baishas qüan las marejas e pugen mei que jamei. Non i a guaire, qu’ei vienut la mei granda mareja qu’èi vist dempuish que soi sus l’isla. A l’escurada, que cèrqui brancas e que las cobreishi dab huelhas. Que non e’m suspren pas briga de derrevelhà’m dens l’aiga. La mareja que puja de cap a las sèt deu matin; a bèths còps qu’arriba mei d’òra. Mes un còp per setmana que i a pujadas que pòden estar concludentas. Entalhs suu tronc deus arbes que son la comptabilitat deus mens dias; una error que’m plenharé d’aigua los paumons.
 
Que’m hè hasti de sentir qu’aqueth escrit qu’ei a transformà’s en testament. Si jo e devi resignà’m ad aquò, que’m cau cercar si las mias afirmacions e pòden averà’s; de biaish qu’arrés, per’mor que soi tostemps suspectat de mensonja, ne crédia pas que mentesqui qüan digui que m’an condamnat injustament. Jo que meterèi aqueth arrapòrt devath la devisa de Leonardo —Ostinato rigore— e qu’ensajarèi de la seguir.
 
Cresi qu’aquera isla e s’apèra Villings e qu’apartien a l’arquipèl de Las Ellice. Deu mercadèr de tapís Dalmacio Ombrellieri (Carrèra Hiderabad, 21, banlèga de Ramkrishnapur, Calcuta), e poiratz obténguer mei precisions. Aqueth italian que m’alimentè mantun dia que passèi arrotlat en los tapís pèrses, apuish que’m carguè dehens la cala d’ua nau. Ne’u impliqui pas, qüan e’m brembi d’eth en aqueth jornau; jo que ne soi pas ingrat dab eth ... La Defensa contra los Subervivents que ne deisharà pas nat dobte: com dens la realitat, en la memòria deus òmis —on lhèu e’s tròba lo cèu— Ombrellieri qu’aurà estat caritatiu dab un prosman injustament persecutat e, dinc au darrèr soviéner en que eth apareisherà, que serà tractat dab benvolença.