Jamai non ai escondut que pensi qu'una Occitània independenta me pareis d'èsser lo sol quadre politic ont se pòsca considerar una politica lingüistica en favor de l'occitan; França contunha de mespresar la lenga nòstra, en li autrejant sonque qualques brigas per semblar de far quicòm, Itàlia fa pas res d'eficaç e Espanha, amb l'obligacion constitucionala de saber l'espanhòl, impausa una diglossia en favor de sa lenga; per quant a Mónegue, lo ligur monegasc solet i ten qualque reconeissença, ça que la insufisenta per que n'i aja un usatge social respectable dins lo Principat.

Mas o sabètz totes plan, l'occitanista es per natura un somiaire, e doncas vòli pas somiar d'una Occitània independenta, mas assajar de l'imaginar racionalament, en pensant a la situacion d'ara de la maniera mai factibla possibla. 

Imaginem doncas una Occitània independenta. Imaginem que dins los discorses occitanistas aja ganhat, non pas lo que vòl far creire que França poiriá cambiar (mentre que càmbia pas), mas lo que pensa -amb rason, a mon vejaire- qu'un estat bastit sus la destruccion de sos pòbles se'n pòt pentir subran, e qu'es mai probable que contunhe son òbra destruseira entrò la fin. Imaginem qu'aquel meteis discors occitanista aja capitat a convéncer la populacion occitana que França, ni mai Itàlia ni Espanha, aduiràn pas res als problèmas economics, politics, socials e environamentas, e que val mai de construire ensems un autre país, e tot aquò d'aitan mai que l'occitanisme independentista venceire serà arribat de persuadir los occitans e las occitanas que podèm recobrar lo prestigi de nòstra civilizacion perduda, que comencèt de s'unir a l'Edat Mejana abans las conquistas mai que mai francesas. Imaginem enfin qu'après un dur conflicte —es segur que França, Itàlia e Espanha se daissaràn pas tòrcer, coma es probable que Mónegue preferirà d'èsser un país per multimilionaris— Occitània existisca coma entitat politica independenta.

E ben, quina lenga parlarà? E mai se supausam un vam en favor de l'aprendissatge sistematic de la lenga nòstra, correlatiu al desir d'independéncia, es evident que la lenga nòstra es en situacion d'extrèma feblesa. Se pòt doncas pensar que la lenga dominanta seriá lo francés dins la màger part del territòri. L'Irlanda independenta a pas capitat a empachar la reculada constanta del gaelic, e l'independentisme catalan, malgrat una lenga pròpria mai fòrta socialament que la nòstra, se tròba obligat d'afrontar la poténcia sociala del castelhan. Tanben, estudiar una lenga significa pas de la parlar, e es tanben un desfís permanent pel catalanisme: mens de gents parlan cada jorn lo catalan que de personas que l'estúdian o lo sabon parlar. Tanben lo nacionalisme còrs emplega d'en primièr lo francés, e vesèm a espelir en Catalonha Nòrd un catalanisme mai que mai francofòn. 

E quin occitan parlariá l'Occitània independenta? S'i apond, d'efièch, una dificultat que nos es especifica. Se podèm considerar amb rason que totas las formas d'occitan fan partida de nòstra identitat nacionala, vesi pas, ara per ara, de constitucion d'una lenga nacionala referenciala qu'implique, qu'aquò nos agrade o non, una mena d'estandardizacion. Los occitanistas nos metèm pas pus d'acòrdi, fin finala volèm tostemps parlar nòstre occitan, e jamai lo dels autres, e l'estandardizacion pluricentrica, que permetriá de conciliar la realitat de la diversitat intèrna e lo projècte d'una unitat de país, es luènh de far lo consens qu'esperariái ieu. 

Per conclure, s'agís pas de vos desesperar mas de dire que devèm recobrar unitat d'accion e coeréncia se volèm bastir quicòm ensems.