Non soi pas un partisan incondicional de l'estat coma estructura politica: idealament, o escondi pas, m'agradariá mai una societat comunalista libertària que son nuclèu es, doncas, la comuna, gradualament federada a d'entitats mai grandas segon lo principi d'un contracte. Pasmens, jamai non ai amagat mon sosten a l'independentisme catalan, e a son projècte de republica parcialament catalana (ai tostemps pensat que la nacion catalana se limitava pas al Principat) e parcialament occitana (l'integracion d'Aran al projècte representa l'espèr d'una visibilitat estatala de la nacion occitana). D'efièch, me pensi qu'aquel projècte es compatible amb l'idèa d'aver d'espacis de decision mai democratics perque mai pròches de la realitat dels territòris. Tanben me sembla legitim que las nacions catalana e occitana (aquesta fòrça mai flaca, ne soi conscient) dependan pas pus de las bonas e sovent marridas volontats d'autras nacions per existir. 

Totun, farai aicí mon autocritica, non pas compelida pel totalitarisme, coma las famosas autocriticas dels regims autoritaris marxistas-leninistas, mas provocada per l'idèa del melhorament, per tornar prene un mot important de nòstra civilizacion. Foguèri ninòi: cresiái que l'independència foguèra mai rapida, çò que foguèt pas. Foguèri impacient, coma s'un procès de liberacion democratic prenguèsse pas, necessàriament, fòrça temps. Mai que mai, foguèri tròp romantic, mentre que la lectura d'un dels melhors romans franceses, L'Éducation sentimentale de Flaubert, m'auriá degut avisar de las atrapas del romanticisme davant una realitat de còps amara. Mesestimèri la complexitat del problèma, e de contradiccions de l'independentisme catalan.

La primièra d'aquestas contradiccions es de pretendre d'arribar a l'independéncia en renonciant a la nacion catalana. La trobam, primièr, dins las direccions del partit ÈRC ont de nauts representants venon regularament dire qu'aiman Espanha, que lo castelhan deu èsser lenga oficiala de la Catalonha independenta, que son pas nacionalistas. ÈRC lo dirigís un catolic, e compreni, coma crestian non catolic ieu meteis, que devèm aimar nòstres enemics. Mas en nom de qué los deuriam revertar? Se se prèsa tant Espanha e lo castelhan al ponch de daissar sens defensa Catalonha e lo catalan, perqué bastir un projècte independentista? Se d'unes son ara republicans espanhòls, qu'o digan en tota sinceritat! Mas que quiten de donar la desagradiva impression que son quora republicans catalans, quora republicans espanhòls.

La segonda foguèt, dins lo govèrn catalan d'ara, de cridar a la desobesissença de la carrièra en contunhant d'obesir, institucionalament, a l'estat espanhòl e sos mecanismes de repression. Cèrtas, de politicians e de simples militants pagan de lor libertat la desobesissença, mas lo refús de tornar investir lo president Puigdemont e las umiliacions del president Torra per una pancarta de libertat o per poder confinar o desconfinar Catalonha pr'amor de la situacion sanitària an alonhat lo mitan politic de la valentiá collectiva que permetèt l'organizacion del referendum d'independéncia de Catalonha, malgrat las menaças d'Espanha. E cossí se gandir dins de manifestacions en seguretat se la polícia catalana, los Mòssis, ven tabasar la protèsta?

Totas aquelas contradiccions an menat, après l'unilateralitat sens la quala lo Mond començariá pas de comprene que Catalonha es una nacion, a un bilateralisme contraproductiu. En despièch d'un discors mens dobèrtament catalanofòb, los socialistas espanhòls an pas res fach per empachar los procèsses de Moscòu de l'independentisme, los presonièrs politics son encara en preson, los exiliats encara en exili, la "taula de dialòg" vantada per cèrts politicians coma la panacèa pareis oblidada e cossí que siá inutila, sens reconeissença del drech d'autodeterminacion, e lo PSÒE pacha amb los anticatalans mai que mai durs de Ciutadans per esperlongar l'estat d'alarma, en demostrant una volontat de recentralizar l'estat espanhòl.

Uèi, ça que la, entrevesi un espèr de recobrament de l'independentisme actiu e coerent. Los tres partits independentistas, ÈRC, Amassa per Catalonha e la CUP, an votat ensems contra la politica espanhòla de gestion de la crisi de la Covid-19. I vòli trobar lo senhal que se comença d'entendre lo besonh de l'unitat per definir una estrategia que permeta lo retorn del camin de l'independéncia.

D'Occitània estant, coma poirai, tornarai caminar amb lo pòble catalan qu'es tanben mieu.