Prepausi una lista de mites repetitius que trebolan pron de gents e qu’empachan de veire clarament la realitat. Lei fachs que prepausi de restablir aicí leis avèm ja explicats abondosament. Me perdonaretz aqueste tablèu lapidari.
 
La màger part dei respònsas que fau aicí s’apiejan sus la coneissença scientifica e racionala, sus la lingüistica e l’istòria. Son lei doas sciéncias umanas qu’ai estudiadas e que cultivi.
 
Quauquei respònsas son pas de natura scientifica mai de natura politica o ironica: tombant lo cas, lei marqui talas e qualas.
 
De legeires curiós e ben informats sabon ja tot çò qu’escrivi aicí.
 
Tanben i a de legeires novelaris que coneisson pauc aquelei questions e que cèrcan de respònsas. Es totjorn una bòna causa de ramentar lo saber aquerit dei generacions precedentas d’occitanistas, de lingüistas e d’istorians.
 

Mite	Realitat
L’occitan seriá una “lenga regionala”.	• Respònsa scientifica: l’occitan se parla dins un fum de regions, dins quatre estats e sa literatura tracta de questions universalas. Es pas racionau de descriure l’occitan coma una lenga “regionala”. • Respònsa politica: l’occitan es una lenga nacionala. A tant de valor coma leis autrei lengas nacionalas. Lo tèrme “lenga regionala” es inferiorizant.
Lo bilingüisme seriá una fin e un mejan eficaç de sauvar l’occitan.	• Dins lo bilingüisme a l’escala d’una societat, i a sempre una lenga que rèsta dominanta e una lenga que rèsta subordenada. Lo bilingüisme egalitari existís pas, es un mite. Se pòt pas demandar ais occitans de devenir bilingües e ai francés de restar monolingües. L’inegalitat dei lengas es flagranta dins lo concèpte de bilingüisme. • En Occitània, l’occitan sol deu retrobar son ròtle de lenga generala. • Mestrejar mai d’una lenga es una bòna causa a l’escala d’un individú: es lo poliglotisme.
Mónegue seriá pas occitan.	Mónegue es occitan. L’occitan i es la lenga mai tradicionala. Lo ligur (un dialècte nòrd-italian) i foguèt importat ben pus tard, dins lo quartier de la Ròca, a la fin de l’Edat Mejana, e conviu dempuei amb l’occitan.
L’occitan se parlariá dins 3 estats.	L’occitan se parla dins 4 estats: França, Itàlia, Mónegue e Espanha/Catalonha.
Occitània seriá cobèrta per 4 regions administrativas.	Occitània es cobèrta per 7 regions administrativas (o 8 s’òm còmpta encara Catalonha coma una region).
L’occitan se parlariá dins 31 departaments (o 32, segon d’autrei versions dau mite).	L’occitan se parla dins 39 departaments; demieg elei, 32 departaments an una populacion occitana majoritària. I cau apondre tanben 3 províncias italianas e 1 província espanhòla o catalana.
Leis occitanistas serián de senèstra (de senèca, de mança, d’esquèrra).	Leis occitanistas an d’opinions politicas fòrça variadas. Un fons de senèstra a sovent impregnat l’occitanisme. Mai la drecha, lo centre e, sustot, l’apolitisme i son ben presents tanben.
Occitània auriá perdut la libertat pendent la Crosada Albigesa au sègle 13.	Occitània perdèt sei libertats progressivament, dau sègle 12 au sègle 16, après divèrs eveniments d’annexion, de conquista militara o de centralizacion administrativa. La Crosada Albigesa foguèt una estapa demieg d’autras.
La civilizacion occitana auriá desparegut brutalament a causa de la Crosada Albigesa au sègle 13.	• Respònsa ironica: e uei, quand parlam occitan, vivèm dins la civilizacion esquimauda? • Respònsa scientifica: inutila.
L’occitan auriá perdut son prestigi au sègle 13 amb la Crosada Albigesa.	L’occitan mantenguèt son prestigi lòngtemps après lo sègle 13. Ai sègles 14 e 15 foguèt encara una granda lenga escricha dins l’administracion, lei tecnicas e lei sciéncias.
L’occitan auriá perdut son ròtle administratiu en 1539 amb l’Ordenança de Villers-Cotterêts.	• L’occitan escrich comencèt de recular dins leis administracions tre lo sègle 15, aperaquí un sègle abans l’Ordenança de Villers-Cotterêts de 1539. Villers-Cotterêts accelerèt solament la generalizacion dau francés administratiu (actes judiciaris e notariats). • En País Niçard e dins una part dei Valadas, l’Ostau de Savòia impausèt en 1561 l’italian (sustot) e lo francés (un pauc) coma lengas administrativas. • Bearn mantenguèt una dòsi d’occitan administratiu fins en 1789.
L’occitanisme, aquò seriá la grafia classica.	L’occitanisme es la defensa de la lenga occitana dins totei sei grafias. La grafia mistralenca es tanben una forma d’occitanisme.
I auriá doas tendéncias antagonistas: leis occitanistas e lei felibres.	Lei felibres son occitanistas de fach perque defendon l’occitan. Lo Felibritge reconeis lo concèpte d’occitan.
Lei felibres serián de drecha.	Lei felibres an d’opinions politicas fòrça variadas.
Lei felibres serián solament provençaus.	Lo Felibritge es una organizacion panoccitana e mai se nasquèt en Provença.
Lei felibres escriurián totei en grafia mistralenca.	Lei felibres escrivon en grafia mistralenca o classica.
Lei felibres serián passadistas.	Lei felibres son modernistas o passadistas, depend de cadun.
La grafia mistralenca se limitariá, uei, au provençau.	La grafia mistralenca s’utiliza encara en provençau, en niçard, en vivaroaupenc (un pauc), en gascon (un pauc) e en lengadocian (un pauc). Pertot ont la grafia mistralenca s’utiliza encara, i coexistís amb la grafia classica.
Lei provençaus escriurián sustot en grafia mistralenca, pauc en grafia classica.	Es un mite particularament faus e tenaç. Lei provençaus se partejan ben entre la grafia classica e la grafia mistralenca. La grafia classica domina la literatura provençala e la cançon creativa en provençau dempuei leis ans 1950. Domina totalament l’usatge dau provençau dins lei nòvei tecnologias. La grafia mistralenca domina leis emblèmas e la senhalizacion.
Lo provençalisme seriá la volontat de separar lo provençau de la rèsta de l’occitan.	Lo provençalisme es la promocion dau provençau (dins totei sei grafias), lo provençalisme es l’occitanisme en Provença.
Lo gasconisme seriá la volontat de separar lo gascon de la rèsta de l’occitan.	Lo gasconisme es la promocion dau gascon (dins totei sei grafias), lo gasconisme es l’occitanisme en Gasconha.
Lo niçardisme seriá la volontat de separar lo niçard de la rèsta de l’occitan.	Lo niçardisme es la promocion dau niçard (dins totei sei grafias), lo niçardisme es l’occitanisme en País Niçard.
La grafia classica se pòt apelar tanben “grafia normalizada”.	• La grafia classica existís dempuei mai de mila ans. A una forma normalizada solament dempuei 1935 gràcias a la gramatica d’Alibèrt. • La grafia mistralenca, tanben, es una grafia normalizada. • A prepaus: “grafia normalizada” es pas autra causa que la definicion de l’ortografia.
Lei doas grafias de l’occitan serián la grafia classica e la grafia mistralenca.	I a quatre grafias occitanas uei: • La grafia classica (la pus generala) • La grafia mistralenca (pron coneguda) • La grafia de l’Escòla dau Pò • La grafia bonaudiana.
La grafia febusiana e la grafia de l’Escòla deras Pirenèas serián a despart.	La grafia febusiana (que viu encara un pauc) e la grafia de l’Escòla deras Pirenèas son de formas gasconas de la grafia mistralenca.
Lei provençaus se sentirián pas occitans.	• La majoritat dei provençaus accèptan sens problèma lo tèrme occitan. Certanei provençaus an una vision vaga de l’occitanitat, ni mai ni mens que leis autreis abitants d’Occitània. • Lei provençaus que refusan lo tèrme occitan son un grop ben pauc conegut dins la populacion provençala.
Lo niçard seriá un sosdialècte provençau.	Lo niçard se percep coma un dialècte distint dau provençau dins la dinamica culturala. Se pòt veire coma una varietat conservatritz de provençau dau ponch de vista de la matèria lingüistica, mai fòrça niçards o vivon pas ansin.
Lo bearnés seriá un sosdialècte gascon.	Lo bearnés existís solament coma un ensemble de parlars gascons diversificats en Bearn. Es pas un sosdialècte omogenèu. Lei diferents parlars gascons de Bearn se prolòngan en defòra de Bearn amb lei parlars gascons vesins.
Lo nòrd-occitan seriá una mena d’occitan desnaturat e francizat.	• Lo nòrd-occitan es tant occitan e tan valable coma lei dialèctes occitans dau sud. • La francizacion afècta totei lei dialèctes occitans, au sud e au nòrd.
Lo lengadocian seriá lo dialècte mai conservator.	• I a de varietats de vivaroaupenc (donc de nòrd-occitan!) e de gascon que son ben mai conservatritz que lo lengadocian. • En passant: lo conservatisme lingüistic es un afaire de descripcion, es pas un critèri de valor.
L’occitan estandard existiriá pas.	L’occitan estandard existís de maniera evidenta: un fum de gents l’utilizan, lo cultivan, l’ensenhan o l’aprenon. L’occitan estandard coneis encara de problèmas de completatge e d’acceptacion, de segur, mai un molon de lengas estandards an començat de se desvolopar ansin.
L’occitan estandard se limitariá au lengadocian.	L’occitan estandard s’es totjorn concebut per integrar de dialèctes estandardizats. Basta de legir atentivament Pèire Bèc e Robèrt Lafont.
L’occitan estandard seriá un projècte diabolic per eliminar lei dialèctes e lei parlars locaus.	L’occitan estandard es un instrument per refortir l’occitan, per facilitar sa difusion e per reconquerir de foncions de comunicacion. L’occitan estandard es pas l’enemic de l’occitan locau.
Lei lingüistas occitans passarián lo temps a se garrolhar.	Lei lingüistas especializats en occitan passan lo temps a trabalhar per documentar la lenga occitana e per la sauvar.
Tolosa seriá la capitala d’Occitània.	Quau o auriá decidit, ont, quora e coma??? Es un dei mites mai infondats, mai tenaç e mai alonhats de tota realitat. Aquela faula ven benlèu simplament dau fach que l’IEO a lo sèti a Tolosa. En realitat, Occitània a pas de capitala definida.