Cresi, cars legeires e caras legeiras, que parli tròp de Catalonha. Cèrtas, lo desèrt politic occitanista i ajuda pas gaire, mas me pensi qu'ai ja dich tot çò qu'aviái de dire. Occitan e catalan, m'a paregut evident de defendre lo procès independentista, que poiriá far de l'occitan la lenga oficiala d'un estat, çò que seriá istoric dempuèi l'epòca d'Enric III de Navarra, en nom tanben de la libertat dels pòbles de decidir lor avenidor. En mai d'aquò, l'independéncia se votèt fa tres ans: ara es venguda, çò'm par, l'ora de complir lo mandat del pòble.

Un darrièr còp, doncas, voldriái encoratjar los fraires e sòrres occitans e catalans del Principat a fugir la temptacion del renonciament. Per ieu, ara, aquesta temptacion ten dos formas. La primièra es de voler tombar la monarquia espanhòla. D'efièch, res dins l'istòria espanhòla non assegura que la republica espanhòla seriá mai favorabla als pòbles que lo regim borbonós. Es la Segonda Republica espanhòla qu'arrestèt lo president Companys en 1934 per son assag de republica catalana independenta, e vesi pas cap de signe que l'esquèrra espanhòla, supausadament mai republicana, siá favorabla a las revendicacions catalanas; al contrari, la repression judiciària se refortís cada jorn amb la benediccion del govèrn PSÒE-Podèm. En mai d'aquò, perqué una nacion que se vòl distinta d'una autra vendriá ajudar a Espanha se los espanhòls, malgrat l'escàndol de la fugida del "rei emerit", se revòltan pas? Quant a "l'esquèrra espanhòla", lo PSÒE practica lo doble discors sens vergonha, en se pretendent a l'encòp republican per esséncia mas leial a la monarquia, mentre que Podèm fa de republicanisme sonque sus Twitter.  Resumiscam-nos: voler tombar la monarquia es una pèrda de temps per l'independentisme.

La segonda pèrda de temps es "lo dialòg". En se, seretz consents amb ieu que lo dialòg es quicòm de positiu. Mas dins quin cervèl malaut a grelhat l'idèa que dins un procès d'independéncia lo dialòg precedissiá e mai remplaçava la lucha? Digam-o net e clar: los "independentistas" que lo prepausan coma panacèa se trufan del mond. Cèrtas, de segur, caldrà dialogar per negociar las condicions de separacion de Catalonha (e Aran, esperem-o) amb Espanha, pr'amor que quina independéncia que siá implica de precisar e concretizar las condicions juridicas e economicas de la rompedura, mas l'estat dominant, perqué acceptariá de negociar qué que siá amb un territòri rebèl se se sent mai fòrt? Ara l'estat espanhòl ten amb el sos jutges e sa polícia (e mai l'autonomica), son armada, lo sosten oficial de totes los estats de l'Union Europèa: en nom de quina foliá cediriá volontàriament una part de son espaci que li adutz fòrça riquesas? Mai que mai, Espanha ditz clarament que vòl pas dialogar: rebuta categoricament las demandas de referendum pachat e de fin de la repression.  Malgrat sas reviradas davant la justícia europèa, que, ara per ara, dona rason als exiliats e doncas als presonièrs, l'estat espanhòl se crei totpoderós.
Resumiscam-nos: acceptarà de dialogar solament se sent mai flac, se constata que contraròtla pas pus Catalonha.

Se los ciutadans e las ciutadanas del Principat, per tant, vòlon viure liures, cresi ieu a la combinason de tres factors: un pòble combatiu fins a la victòria, de foncionaris leials a Catalonha, de politics valents que compliscan lor mandat.