Opinion
Crisi de l’aeronautica en Occitània
Bordèu , Tolosa, Fijac, Bearn, Bigorra e mai Marinhana son de sitis aeronautics màgers en Occitània. Amb la pandèmia del Covid 19, Lo trafec aerian mondial non tornarà pas trobar son nivèl abans mantas annadas. Non i aurà pas mai d’emplecs novèls e lo caumatge poiriá èsser massiu. Airbus perdèt un tèrç de sa chifra d’afars en qualques jorns e prevei una baissa de 50 % de sas cadenas de produccion.
Abans la pandèmia, l’industria esperava duplicar lo nombre de viatjaires dins los vingt ans. Una expansion fòrta de l’aviacion èra prevista al nivèl mondial amb prèp de 1.200 projèctes d’infrastructuras aeroportuàrias, dels mai costoses, amb un fòrt sosten politic estatal mas tanben dels elegits locals occitans e d’investiment public important, en particular per las collectivitats localas occitanas.
Ça que la, l’aviacion es lo mòde de transpòrt lo mai nefast pel clima e una de las sorsas d’emissions de gases a efèit de sarra (GES) amb la creissença mai rapida, mentre que sonque 10 % de la populacion mondiala a ja pres l’avion.
Diminuir l’us de l’avion es possible, tant al nivèl estatal e europèu, coma per las collectivitats localas occitanas: cal favorizar los mòdes de transpòrts mai
respectuós de l’environament. Los vòls corta distància e cèrts vòls mejana distància pòdon èsser remplaçats pels trens dins las regions occitanas qu’an d’infrastructuras ferroviàrias o senon per de busses. Non es pas necessari d’aver de linha LGV, mas los servicis de jorn e de nuèit devon èsser attractius, abordables e alimentats per d’energias renovelablas.
Un moratòri sus la construccion e l’agrandiment d’aeropòrt es necessari. Aquò inclús los centres comercials aeroportuaris e las zòna economica especiala. L’aviacion deu pas mai recebre d’avantatges particulars fàcia als autres mòdes de transpòrt. Las companhias aerianas, los aeropòrts e los productors d’avions recebèron de fòrtas subvencions e exempcions de taxas, çò qu’explica en granda part per qué l’avion es pauc car. Pauc païses taxan lo kérosène e i a rarament de TVA o de taxas passatgièrs. Las incitacions al transpòrt aerian devon cessar.
Son tanben als ciutadans occitans de contestar las normas socialas e de trabalh qu’encoratjan un transpòrt aerian excessiu. Cal interrogar lo desvolopament de las abituds de viatges luènhs, de las dimenjadas en avion e del torisme de massa que nuèch a las culturas e als ecosistèmas locals.
Mas, una vertadièra baissa del trafec aerian passa per una planificacion concertada e de negociacions que se non se fagan pas al detriment del trabalhadors de l’aeronautica. Necessitarà de cambiaments dins çò que fasèm e cossí trabalham. De façon mai generala, lo transpòrt de merças es responsabla d’una part significativa de las emissions de carbòni. Era previst de triplar los volums transportats d’aquí 2050. La baissa del transpòrt aerian passa per la reduccion de la demanda de bens venent de luènh e per l’espandiment de las economias localas.
Tolosa, Bordèu e las autras ciutats aeronauticas occitanas seràn fortament impactadas per la casuda del trafec aerian. Deuràn causir entre la defensa del modèle aéronautic actual o se lançar dins una mutacion industriala, al revers de l’industrial Latecoere que transformèt amb succès durant la guèrra 14 sa fabrica de tren en fabrica d’avions de guèrra.
Abans la pandèmia, l’industria esperava duplicar lo nombre de viatjaires dins los vingt ans. Una expansion fòrta de l’aviacion èra prevista al nivèl mondial amb prèp de 1.200 projèctes d’infrastructuras aeroportuàrias, dels mai costoses, amb un fòrt sosten politic estatal mas tanben dels elegits locals occitans e d’investiment public important, en particular per las collectivitats localas occitanas.
Ça que la, l’aviacion es lo mòde de transpòrt lo mai nefast pel clima e una de las sorsas d’emissions de gases a efèit de sarra (GES) amb la creissença mai rapida, mentre que sonque 10 % de la populacion mondiala a ja pres l’avion.
Diminuir l’us de l’avion es possible, tant al nivèl estatal e europèu, coma per las collectivitats localas occitanas: cal favorizar los mòdes de transpòrts mai
respectuós de l’environament. Los vòls corta distància e cèrts vòls mejana distància pòdon èsser remplaçats pels trens dins las regions occitanas qu’an d’infrastructuras ferroviàrias o senon per de busses. Non es pas necessari d’aver de linha LGV, mas los servicis de jorn e de nuèit devon èsser attractius, abordables e alimentats per d’energias renovelablas.
Un moratòri sus la construccion e l’agrandiment d’aeropòrt es necessari. Aquò inclús los centres comercials aeroportuaris e las zòna economica especiala. L’aviacion deu pas mai recebre d’avantatges particulars fàcia als autres mòdes de transpòrt. Las companhias aerianas, los aeropòrts e los productors d’avions recebèron de fòrtas subvencions e exempcions de taxas, çò qu’explica en granda part per qué l’avion es pauc car. Pauc païses taxan lo kérosène e i a rarament de TVA o de taxas passatgièrs. Las incitacions al transpòrt aerian devon cessar.
Son tanben als ciutadans occitans de contestar las normas socialas e de trabalh qu’encoratjan un transpòrt aerian excessiu. Cal interrogar lo desvolopament de las abituds de viatges luènhs, de las dimenjadas en avion e del torisme de massa que nuèch a las culturas e als ecosistèmas locals.
Mas, una vertadièra baissa del trafec aerian passa per una planificacion concertada e de negociacions que se non se fagan pas al detriment del trabalhadors de l’aeronautica. Necessitarà de cambiaments dins çò que fasèm e cossí trabalham. De façon mai generala, lo transpòrt de merças es responsabla d’una part significativa de las emissions de carbòni. Era previst de triplar los volums transportats d’aquí 2050. La baissa del transpòrt aerian passa per la reduccion de la demanda de bens venent de luènh e per l’espandiment de las economias localas.
Tolosa, Bordèu e las autras ciutats aeronauticas occitanas seràn fortament impactadas per la casuda del trafec aerian. Deuràn causir entre la defensa del modèle aéronautic actual o se lançar dins una mutacion industriala, al revers de l’industrial Latecoere que transformèt amb succès durant la guèrra 14 sa fabrica de tren en fabrica d’avions de guèrra.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Tot lo monde se rend ben compte que traversam una crisa energetica. Podam pus continuar emben aquelas enrgias fossilas que poluan, que fan daus bruchs e que son dependentas totalament de las multinacionals, subretot per anar dins l'espaci. Pus leu que de pausar lo problem tal que, los governaments, qualque sia lo pais, an chausit d'utilisar la violença e la fòrça pus leu que la democracia e la consulta daus pòples.
An chausir de catar dempuei fòrça temps las energias liuras que poluan pas, que fan pas de bruch perque serian accessiblas a tot lo monde sens esser obligeat de pausar un compteur. Las energias liures son mesmes estada interdichas de far l'objet de recerchas e de developament. Quò es pas lo solari que vai resoldre lo problem.
Las multinacionalas n'an pus que la fòrça e la dictatura per impausar lòr biais de veire : reduisir la populacion en vacinan, impausar lo confinament, lo pòrt d'un masc, far paur car la paur es la melhora amija de la lei marciala.
Lo coronavirus es pas la causa directa de la crisa economica mas la consequença.
Plan segur que per Occitania la crisa de l'aerònautica es un drame mas sem acostumat dempuei de nombrosas annadas a veire l'economia occitana se desagregat e nos transformat en que : consomator de produchs fabricats alhors? Es segur que los occitans devrian se pausar de la question. Organisam la resistança e laissam pas far aquel trabalh a las multinacionalas quita a tornar gardar las vachas.
Mutacion industriala?, transformar sa fabrica de tren en avion de guerra, es benleu pas una solucion per uei. Que fan nòstres scientifics occitans e nos intelectuels a segre lo buòu pus leu que pensar per ilhs-mesme?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari