Opinion
Diaspòra occitana dins lo monde lusofòne
Conoissèm los occitans vivaroalpencs de Baden-Wurttemberg. Mas conoissètz los “Provença” de Soïssa e subretot aquels de Portugal?
De notar tanben los patronimes:
De notar los Provença, Tolosa, e mai Niça, Montalban, Alès... E mai que probable una mencion al Ròse, amb la forma Rodan(enc).
Sabèm que los ligams d'Occitània amb lo monde lusofòne son ben presents. Non unicament dins lo manlèu dels grafèmas 'nh', 'lh' adoptats per los portugueses per admiracion de la literatura occitana a l'Edat mejan. Mas, mai, per los occitanofònes Marcio de Oliveira un temps a l'Institut d'estudis occitans, Gisèla Naconaski animatritz sus radiolengadoc.com fins a Pedro d'Alcantara (Dom Pedro II de Brasil) conoissut per lo sieu trabalh publicat en 1891: Poésies hébraïco-provençales du rituel comtadin. Avignon: Séguin Frères.
Lo nòrdèst de Brasil a una influéncia occitana coma la cançon populara d'influéncia trobadoresca dels Repentistas. Estil musical que se retròba dins l'Alentejo justament. En cercant ben, i trobarem ben de toponimes e patronimes occitans tanben en Brasil...
Nòta: los repentistas son los cantadors improvisaires en portugués e en espanhòl dins tota l'america latina e canàrias (coma los glosadors catalans, los tenores sardes, los trucassaires d'Arièja, los bertsolaris bascos).
Referéncias
— Provence es una vila e un municipi de Soïssa, dins lo canton de Vaud. Mas se ditz que vendriá d’una forma Provency.
— Proença-a-Nova es una vila e un municipi de Portugal. Es dins lo districte de Castelo Branco. Es probablament fondat per de colons occitans del temps de la Reconquista coma l’analizèt lo cercaire Paulo Feytor Pinto dins lo sieu trabalh “Occitejano. Sobre a origem occitana do subdialecto do Alto Tejo Português.” Açafa On-Line. Vila Velha de Ródão, 2012. De legir en linha (PDF en portugués).
— Tanben Proença-a-Velha, freguesia del municipi d’Idanha-a-Nova. Es tanben dins lo districte de Castelo Branco. Es segurament lo primièr luec sonat Pro(v)ença creat per los colons occitans, avans lo segond Pro(v)ença.
Cal saber que la -V- intervocalica pòt desaparéisser en occitan. Per exemple en occitan vivaroalpenc mentonasc se ditz encara uèi: o joe per (l)o jove. Las formas Proença, Proensa existon dins los escriches medievals.
E al contrari V pòt servir de letra epentetica (per ajudar) quora se pèrd una consonanta intervocalica, en occitan de l’èst (levat en país mentonasc e autres sectors vivaroalpencs conservatius) causa > caua > cauva, ausir > auvir, poder > poer > pover (o poler), coide > coe > cove, e/o per facilitar la prononciacion: aüra, avura, o quitament vaüra (veira) o encara v-el per el.
— Proença-a-Nova es una vila e un municipi de Portugal. Es dins lo districte de Castelo Branco. Es probablament fondat per de colons occitans del temps de la Reconquista coma l’analizèt lo cercaire Paulo Feytor Pinto dins lo sieu trabalh “Occitejano. Sobre a origem occitana do subdialecto do Alto Tejo Português.” Açafa On-Line. Vila Velha de Ródão, 2012. De legir en linha (PDF en portugués).
— Tanben Proença-a-Velha, freguesia del municipi d’Idanha-a-Nova. Es tanben dins lo districte de Castelo Branco. Es segurament lo primièr luec sonat Pro(v)ença creat per los colons occitans, avans lo segond Pro(v)ença.
Cal saber que la -V- intervocalica pòt desaparéisser en occitan. Per exemple en occitan vivaroalpenc mentonasc se ditz encara uèi: o joe per (l)o jove. Las formas Proença, Proensa existon dins los escriches medievals.
E al contrari V pòt servir de letra epentetica (per ajudar) quora se pèrd una consonanta intervocalica, en occitan de l’èst (levat en país mentonasc e autres sectors vivaroalpencs conservatius) causa > caua > cauva, ausir > auvir, poder > poer > pover (o poler), coide > coe > cove, e/o per facilitar la prononciacion: aüra, avura, o quitament vaüra (veira) o encara v-el per el.
De notar tanben los patronimes:
— Raul Proença (1884-1941), autor portugués, fondator de la revista Seara Nova.
— Pedro Proença, arbitre internacional portugués de fotbòl.
— Pedro Proença, arbitre internacional portugués de fotbòl.
— Mapa:
De notar los Provença, Tolosa, e mai Niça, Montalban, Alès... E mai que probable una mencion al Ròse, amb la forma Rodan(enc).
Sabèm que los ligams d'Occitània amb lo monde lusofòne son ben presents. Non unicament dins lo manlèu dels grafèmas 'nh', 'lh' adoptats per los portugueses per admiracion de la literatura occitana a l'Edat mejan. Mas, mai, per los occitanofònes Marcio de Oliveira un temps a l'Institut d'estudis occitans, Gisèla Naconaski animatritz sus radiolengadoc.com fins a Pedro d'Alcantara (Dom Pedro II de Brasil) conoissut per lo sieu trabalh publicat en 1891: Poésies hébraïco-provençales du rituel comtadin. Avignon: Séguin Frères.
Lo nòrdèst de Brasil a una influéncia occitana coma la cançon populara d'influéncia trobadoresca dels Repentistas. Estil musical que se retròba dins l'Alentejo justament. En cercant ben, i trobarem ben de toponimes e patronimes occitans tanben en Brasil...
Nòta: los repentistas son los cantadors improvisaires en portugués e en espanhòl dins tota l'america latina e canàrias (coma los glosadors catalans, los tenores sardes, los trucassaires d'Arièja, los bertsolaris bascos).
Referéncias
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a los alvernhats de Kemper en Bretanha tanben : http://www.francegenweb.org/wiki/index.php?title=%C3%89migration_depuis_le_Cantal_vers_le_Monde_(hors_Espagne)&mobileaction=toggle_view_mobile
#3 / #4
fauta d'inatencion !
De segur , la citacion de Joan RIGOSTA es :
"la lenga PORTUGUESA s'escriu en grafia occitana ....."
#3 'lavetz hèra plan, mercés. Qu'èi notat.
"sabem que los ligams d'Occitània amb lo monde lusofòne son ben presents. Non unicament dins lo manlèu dels grafèmas "nh / lh" adoptats per los portugueses per admiracion de la literatura occitana a l'Edat Mejana "
L'adopcion de la grafia occitana, la causa n'es pas sonque l' admiracion de la literatura deus trobadors..
Au moment quan lo Portugau se desseparèt deu reiaume d' Asturias -Leon, au sègle XI , Braga n'èra la metropòli politica e religiosa. Lo rei demandèt a l'arquevesque de Braga de trobar una grafia pròpia per la lenga portuguesa , per de rasons tant politicas que linguisticas , per emancipar lo portugués deu castilhan . Aqueste arquevesque de Braga èra São Geraldo (+ 1109) de son nom de neishança Gerard de Moissac , neishut e educat en las terras deu comtat de Tolosa. La grafia auta que coneishèva São Geraldo èra la grafia pro elaborada utilisada per l'administracion deu Comte de Tolosa.... e los trobadors. Lavetz l'ahar èra plegat !
- cf Joan RIGOSTA in PARAULAS de Novelum n°156 julhet de 2017 Article TOPONIMIA p 20. :
"la lenga occitana s'escriu en grafia occitana perque foguèt ensenhada aval per São Geraldo arquevesque de Braga nascut Gerard de Moissac ."
La Quista!
O alora... L'autop... ista ?
La Tor ista?
Laissa mi 'star?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari