Abans la covid, passèri de vacanças al colcant d’Occitània, del caire de Castèl Jalós, Grinhòls, Cocut Mont... Alai, amai pus al miègjorn dins Landas, se i trapan sovent d’arenas. Alara una soscadissa me venguèt pel cap: me metèri a far un parallèl entre la tauromaquia e la lenga nòstra. Dins los dos cases, avèm de mond favorables, de mond que fan empach, mas sempre la discutida es afogada.
 
Me soveni d’una anecdòta que, coma la darrièra, se debanèt del temps qu’èri jove. Fa bèl brieu mas ça que la soi pas tan vièlh! Aviái doncas un oncle occitan (lo marit d’una tanta mieuna, èra d’Armanhac) que presava las idèas occitanistas; voliá que nòstre país foguèsse enfin liure e aquò’s el que foguèt lo primièr que me faguèt realizar aquò. Coneissiá un pauc lo regent de sa comuna (del centre d’Occitània ont demorava) que, el, èra un fotut jacobin qu’aviá la marrida costuma de picar suls dets dels escolans que vos sortissián sens o far exprès un “je me le suis mangé” o “ça sent à l’ail”.
 
Vos podètz doncas dobtar que los dos òmes se lançavan dins de bèlas discutidas a non pas acabar, e plan segur arribavan pas jamai a se convéncer l’un l’autre. Mas tenètz-vos plan: sempre escambiavan en lenga nòstra!!! Èra pro risolièr d’ausir lo regent ultrajacobin, antioccitanista, s’escridar (en version originala): “Mas mon paure, avèm pas besonh del patoàs! De qué nos venes far cagar a nautres los joves! L’avenir, aquò’s lo francés! Tòrna dins ton trauc del temps que io agachi davant!” E, a cada còp, tot aquò fenissiá al torn d’un brave repais amb de bon vin de Caurs (o qualque còp de Galhac...).
 
Moralitat: los “per”, los “contra”, fasián tots servir la lenga. Fagam la meteissa causa quora o podèm!
 
Mas me pèrdi un pauc dins mos sovenirs... Ara tòrni al sicut de la tauromaquia. Es, coma la practica de l’occitan, quicòm qu’es mespresat pel centralisme parisenc urban e globalizador. La tauromaquia e l’occitan son totes dos menaçats de desaparicion, l’una pels defenseires d’una natura alisa, sense sang, ont cal pas tocar la mendra bestiòla, l’un pels defenseires d’un paisatge lingüistic unifòrm. Alara, sense voler estar iperlocalista, disi òsca als que luchan contra la globalizacion!