La setmana passada, vos parlèri dels diches separatismes, e i voldriái apondre qualques mots, butat per la nòva de la publicacion de neologismes dins lo diccionari de l'Institut dels Estudis Catalans. Segon aquestes mots novèls, seriái "monosexual eterosexual cissexual". Fa de temps que lo tèrme eterosexual s'es integrat a la lenga modèrna, mas supausi qu'a monosexual e cissexual fan mestièr qualques explicas: soi monosexual perque m'atrason sexualament sonque lo mond d'un sèxe, non de dos, e soi cissexual perque me definissi d'una manièra parièra a mon sèxe definit per ma naissença, que me senti òme, non pas femna o ni òme ni femna.

Per badinar, poiriái escriure qu'ara soi un monosexual eterosexual cissexual mentre qu'abans me pensavi simpletament uman.

Es vertat que pòt far sorire aquel besonh aparentament contemporanèu de se donar d'etiquetas per afortir son identitat. En mai d'aquò, cresi que l'orientacion sexuala o l'identitat de genre son d'elements d'una persona qu'al fons an tanta importància coma lo ciutadanatge, las originas, las opinions filosoficoreligiosas, la classa sociala, los gostes personals; cap de persona se pòt pas resumir a sos sentiments amoroses o sos desirs sexuals. Avèm tostemps mai d'una identitat per formar nòstra personalitat.

Pasmens, perqué afortir son identitat? Perqué, per exemple, los mitans LGBTI volguèron organizar de passacarrièras per proclamar lor fiertat d'èsser çò que son? Pr'amor que vivián dins de societats ont se caliá escondre per viure confòrmament a çò qu'èran. Perqué se creèt dins l'estat francés un Conselh Representatiu de las Associacions Negras? Pr'amor que dins aquel estat coma dins fòrça del mond occidental es mai complicat d'èsser negre que blanc. Perqué tantes arabomusulmans senton la necessitat de s'afortir coma musulmans? Pr'amor que l'arabomusulman es sovent suspècte dins nòstra societat.

Coma tanben los occitans sèm obligats d'afortir nòstra identitat dins d'estats que i a, en particular lo francés ont venèm contrariar la religion de la lenga d'Uc Capet. Lo "ciutadan del Mond" nos vendrà acusar d'èsser identitaris e se pretendrà el universalista, mas coma es aisit de se dire ciutadan del Mond quand lo Mond nos aperten! Coma es aisit de se dire universalista quand çò universal ten la lenga que parlam e la color de nòstra pèl!

Se doncas volèm un Mond ont la sola etiqueta siá d'èsser uman, nos caldrà suprimir las opressions qu'empachan fòrça umans d'èsser çò que son.