Opinion
Per chamins en la Gavotina de Contea: la Totsants e entorn d’aquò
En montanha, chal viure amb una part de dangièr
Quora avèm passat lo pònt de Barlata, li son plus de passapès (trepaors). Alora, ven dangeirós d’anar fins a Guilhermes a pè. Los dos escorchons de Casternòu menon totes en la Ribiera. Per davalar en Guilhermes, chal anar per la dralha, chal la prendre sota la Nogiera de’n Casternòu, passar entre Peira Ronchon e los Clòves pi als Trucs, au Pichon Conh.
Après arribam au Plan dals Infernals.
Si sòna coma aquò perqué es fòrça daval. Es gaire aisat d’i anar.
Après chal passar Var au Pònt de Panièrs, pi prendre lo chamin de riba drecha. Sus lo prumièr ostal de la Ribiera es pintaa la devisa de Guilhermes[1]: Los cinc dets de la man son pas parièrs, mas son totes units. Li èran ben 5 parròquias en Guilhèrmes amb una que si sonava “Châteauvieux” Chastervièlh, Castervièlh? Sabo pas. Ai trobat dos Chateauvieux pas luenc de C9 (Casternòu d'Entraunas per los branchats), un en Guilhermes citat davans lo chastel e un darrier la Ròcha de la Maire.
Après aquel ostal li es l’escòla anciana. Pi l’abitat ven pus dispèrs. A la debuta de la linha drecha, li èra la gara bassa dau teleferic per davalar los bidons de lach de’n Bochanieras. Pi arribam als 5 tunèls ont es lo mai dangeirós per los pedons. Davant lo darrier tunèl, se ve la centrala anciana, pròcha la rota dau Sauve.
Alora, arribam en Guilhèrmes, passam davant de la colonia de Sant Bertomieu ont ai trabalhat per lo retir e quarque pítols. Pi passam la plaça de Guilhèrmes fin a l’arrèst dau car que nos i a menat Madama Car. Madama Car, es tanben lo nom de la menaira, esquasi taxi, perqué lo transpòrt a la demanda comença a 7:30 e lo car per Niça parte a 7:30!
Denant de continuar sus lo chamin, coma veno de manjar de raviòlas de cogordas, vau parlar avura de cauvas qu’ai auvias e legias que son de sason.
Biaisses de far entorn de Totsants
Una amiga qu’a novanta e subla ans sus l’eschina e que ven de Tinea auta (ela ditz Tiniá en vivaroalpenc tinean) m’a contat que quora èra la sason das cogordas, metián davant la fenèstra de cogordas cavaas amb de candèlas dintre.
En la meana valaa de Var a Malaussena (e non Malàussena coma dison en vila de Niça) li èra una tradicion coma aquela que los celtes sònan alòoin. Si sonava “ermeta”, faire l’ermeta, benlèu dau nom dau diu grègo ermes perqu’èra psicòpompe. Menaire dals mòrts qué.
Lo jorn dals mòrts, lo 2 de novembre, los pichons malaussenencs un còup sortits dals oficis religioses, anavan demandar l’aprèsdisnar de lepetarias a cada ostal. Èra de tradicion de li donar de fruchas sechas.
Malaussena es pas luènc das gòrjas de la Mescla, perque Mescla? Perqué las aigas de Var e Tinea si mesclan.
Avura, Var si sòna coma aquò fins a Estenc. Mas dau temps que Berta filava las gents disián las doas Tineas. Aquest nom ven de la tribú dals Ectini qu’èran localizats despí Tinea fins a l’aut Var. En l’Auta valaa de Var, mi sembla que se vei en seguent los mariatges, qu’es sus la riba senestra qu’èran los ectinis. Perqué de memòria e d’archius se ve que las gents se mariavan totplen amb de monde d’autras comunas de l’èst e gaire amb lo monde de la riba drecha de Var. Quauqu’un a escrich que li era una autra tribú ligura entre Var e lo Verdon aut. Mas...
Segon Charles JACQUET dins son libre “Puget-Théniers Moult Noble cité et ancienne” (pagina 2) lo nom vendria de: Podium Tinearum (Plan dals Ectini).
Los Ectini èran lo pòble que vivia en aquelos luecs. Se retròba aquèu nom inscrit sus la trofèa dals Alps en amont dau vilatge de la Gavotina maritima A Torbia.
[3] Quora la Convencion creèt los departaments, Var (departament) tocava Var (flume) sus solament 15 quilomètres.
Quora avèm passat lo pònt de Barlata, li son plus de passapès (trepaors). Alora, ven dangeirós d’anar fins a Guilhermes a pè. Los dos escorchons de Casternòu menon totes en la Ribiera. Per davalar en Guilhermes, chal anar per la dralha, chal la prendre sota la Nogiera de’n Casternòu, passar entre Peira Ronchon e los Clòves pi als Trucs, au Pichon Conh.
Après arribam au Plan dals Infernals.
Si sòna coma aquò perqué es fòrça daval. Es gaire aisat d’i anar.
Après chal passar Var au Pònt de Panièrs, pi prendre lo chamin de riba drecha. Sus lo prumièr ostal de la Ribiera es pintaa la devisa de Guilhermes[1]: Los cinc dets de la man son pas parièrs, mas son totes units. Li èran ben 5 parròquias en Guilhèrmes amb una que si sonava “Châteauvieux” Chastervièlh, Castervièlh? Sabo pas. Ai trobat dos Chateauvieux pas luenc de C9 (Casternòu d'Entraunas per los branchats), un en Guilhermes citat davans lo chastel e un darrier la Ròcha de la Maire.
Après aquel ostal li es l’escòla anciana. Pi l’abitat ven pus dispèrs. A la debuta de la linha drecha, li èra la gara bassa dau teleferic per davalar los bidons de lach de’n Bochanieras. Pi arribam als 5 tunèls ont es lo mai dangeirós per los pedons. Davant lo darrier tunèl, se ve la centrala anciana, pròcha la rota dau Sauve.
Alora, arribam en Guilhèrmes, passam davant de la colonia de Sant Bertomieu ont ai trabalhat per lo retir e quarque pítols. Pi passam la plaça de Guilhèrmes fin a l’arrèst dau car que nos i a menat Madama Car. Madama Car, es tanben lo nom de la menaira, esquasi taxi, perqué lo transpòrt a la demanda comença a 7:30 e lo car per Niça parte a 7:30!
Denant de continuar sus lo chamin, coma veno de manjar de raviòlas de cogordas, vau parlar avura de cauvas qu’ai auvias e legias que son de sason.
Biaisses de far entorn de Totsants
Una amiga qu’a novanta e subla ans sus l’eschina e que ven de Tinea auta (ela ditz Tiniá en vivaroalpenc tinean) m’a contat que quora èra la sason das cogordas, metián davant la fenèstra de cogordas cavaas amb de candèlas dintre.
En la meana valaa de Var a Malaussena (e non Malàussena coma dison en vila de Niça) li èra una tradicion coma aquela que los celtes sònan alòoin. Si sonava “ermeta”, faire l’ermeta, benlèu dau nom dau diu grègo ermes perqu’èra psicòpompe. Menaire dals mòrts qué.
Lo jorn dals mòrts, lo 2 de novembre, los pichons malaussenencs un còup sortits dals oficis religioses, anavan demandar l’aprèsdisnar de lepetarias a cada ostal. Èra de tradicion de li donar de fruchas sechas.
Malaussena es pas luènc das gòrjas de la Mescla, perque Mescla? Perqué las aigas de Var e Tinea si mesclan.
Avura, Var si sòna coma aquò fins a Estenc. Mas dau temps que Berta filava las gents disián las doas Tineas. Aquest nom ven de la tribú dals Ectini qu’èran localizats despí Tinea fins a l’aut Var. En l’Auta valaa de Var, mi sembla que se vei en seguent los mariatges, qu’es sus la riba senestra qu’èran los ectinis. Perqué de memòria e d’archius se ve que las gents se mariavan totplen amb de monde d’autras comunas de l’èst e gaire amb lo monde de la riba drecha de Var. Quauqu’un a escrich que li era una autra tribú ligura entre Var e lo Verdon aut. Mas...
[1] Guilhèrmes sensa l’-s finala dicha en vila, es solament per lo luec màger. Degut segurament a son estatut de vila.
E Guilhèrmes amb l’-s finala es dicha coma de’n pertot: masatges de Guilhèrmes (Bochanieras, Sant Breç, Veinas, Vilatala, Vilaplana, los Barèls, Barzès, eça.) coma las comunas dau nòrd au sud e de l’èst a l’oèst (sauvenc, daluisson, eça.). Perqué si prónoncia l’-s finala de plural de’n pertot dins lo sector... fòra aquela vila.
Per Los Barèls veire lo trabalh de Laurenç Revèst
[2] Chal parlar dals dos elements dau nom de Poget Teniers/Teniás, francizat en Puget Theniers.
E Guilhèrmes amb l’-s finala es dicha coma de’n pertot: masatges de Guilhèrmes (Bochanieras, Sant Breç, Veinas, Vilatala, Vilaplana, los Barèls, Barzès, eça.) coma las comunas dau nòrd au sud e de l’èst a l’oèst (sauvenc, daluisson, eça.). Perqué si prónoncia l’-s finala de plural de’n pertot dins lo sector... fòra aquela vila.
Per Los Barèls veire lo trabalh de Laurenç Revèst
[2] Chal parlar dals dos elements dau nom de Poget Teniers/Teniás, francizat en Puget Theniers.
— Poget, una montanheta, sota la forma d’un diminutiu de puèg;
— Tenièrs o Teniás, per lo flume... Var. D’efièch, la meana valaa de Var èra sonaa Tinea, coma son afluent la Tiniá, a l’Atge Mean. E doncas se parlava de las Doas Tineas.
— Tenièrs o Teniás, per lo flume... Var. D’efièch, la meana valaa de Var èra sonaa Tinea, coma son afluent la Tiniá, a l’Atge Mean. E doncas se parlava de las Doas Tineas.
Segon Charles JACQUET dins son libre “Puget-Théniers Moult Noble cité et ancienne” (pagina 2) lo nom vendria de: Podium Tinearum (Plan dals Ectini).
Los Ectini èran lo pòble que vivia en aquelos luecs. Se retròba aquèu nom inscrit sus la trofèa dals Alps en amont dau vilatge de la Gavotina maritima A Torbia.
[3] Quora la Convencion creèt los departaments, Var (departament) tocava Var (flume) sus solament 15 quilomètres.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari