capçalera campanha

Opinion

Lo mond emmascat

Matiàs Gibèrt

Matiàs Gibèrt

Professor de filosofia (Carcassona), cercaire doctorant a l'Universitat de Tolosa-Joan Jaurés

Mai d’informacions
Es dificil d’escriure e de pensar quicòm d’interessant en temps de guèrra. Dise aquò puòi que pareis que sèm en guèrra Es lo president Macron que lo diguèt. Me demande çò que ne pensa, el, lo Coronavirus, de tot aquò, ja qu’abitualament una guèrra es un quicòm qu’a luòc entre dos grops o dos estats, que comença per una declaracion (òc quitament la guèrra respond a de règlas) e en generau s’acaba per un tractat, un armistici etc. La conclusion logica, fins legeires, que tiraretz, es qu’aquò es donc pas una guèrra. Me permetretz d’èstre pas totalament consent. Crese que sèm efectivament en guèrra, mès l’enemic es pas lo que cresèm.
 
M’agradariá de vos ramentar quicòm. Se tracha dau roman de George Orwell, 1984, òbra satirica e fictiva, d’una poténcia d’anticipacion pasmens susprenenta, e que cau legir e tornar legir. Per exemple, dins 1984 lo mond es devesit en blòcs de super-Nacions que se fan de contunh la guèrra per contraròtlar quauques parçans d’Africa que, a l’imatge de d’unes territòris de Siria, dempuòi 2015, passan sensa relàmbi d’un camp a l’autre, au grat de la batalhas e dels rapòrts de fòrça. Pasmens, dins lo “centre”, las capitalas de cada blòc de super-Nacion, ont se recita lo discors de propaganda (fabregada per lo Miniver, lo ministèri de la Vertat), cada camp clama la victòria de sa gloriosa pàtria e las cadenas d’informacion relatan de contunh, jorn a cha jorn, l’evolucion de las operacions, los viraments d’alianças, atisant l’òdi als estrangièrs, als enemics etc. Lo fach interessant es que la condicion de guèrra perpetuala es çò que justifica l’aniquilacion de tota libertat individuala dins cada regime: sèm en guèrra, cau èstre units, patriòtas, La libertat es l’esclavatge, l’ignorància es la fòrça, la guèrra es la patz. Aquò’s lo mai important quora passam per un episòdi de crisi, de guèrra, de doblidar pas quau es nòstre vertadièr enemic. Òr, dins las nòstras Covid Wars, quau es l’enemic?
 
Segurament pas un virús, qu’es gaireben pas un èstre viu, e que sa tòca es de se reprodusir dins lo mai d’òstes possibles, sens se mainar de politica. L’enemic reau, per ieu, es pas aquel virús, nimai lo país d’ont sortiguèt aquel virús : l’enemic es lo mond que faguèt possible qu’un virús coma aqueste s’espandisquèsse sus tota la tèrra. E aquel mond, es un mond dominat per la valor, per lo productivisme, lo comerci internacionau, la bosca ilimitada de profièch, la consommacion nèci de produches inutiles, es lo monde de la produccion, lo de l’industria, de la religion de la creissença infinida, lo mond de la Maquina. Ara es impossible de pensar pas au roman de Edward M. Forster, La maquina s’arrèsta, publicat en 1909 qu’imaginava una umanitat confinada, ont los individús an pas mai de desir de sortir de son confinament, ja que “la Maquina”, una superestructura tecnologica de communicacion e de produccion se maina de lor donar tot çò que necessitan. An quitament, imaginèt Forster, de pichons aparelhons videos de communicacion a distància que lor quita la fatiga de sortir de sa cambra per dire de veire lo mond. Lo problèma es que la Maquina es un pauc gripada, amb lo temps, e qu’una umanitat tan demesida a pas pus gaire de chança de sobreviure se la tecnologia, sus la quala a fondat tota sa paura vida e tot son present, se li escapa.
 
Fòrça l’an ja dich, es pas lo virús que tuga, es la manca de lièch, es l’estat de santat globau de la populacion, qu’es marrit, quitament dins los païses rics e industrials, es la dificultat d’accès als suònhs, es lo lassitge dau personau espitalièr, es la logica dau liberalisme otrancièr introduit dins lo servici public, ras e cort: es lo monde d’aquel virús que tuga lo paure mond, aquel mond emmascat qu’es plan lo nòstre e que capitam pas de capvirar. La mascariá que sèm a viure es pas una consequéncia fatala deguda solament a un procès natural e biologic, lo d’una epidemia coma tant d’autras que coneguèt l’umanitat, es l’efièch de la valor, dau sistèma de produccion globalizat, la Maquina que nos emmasca, nos malauteja, destruís nòstras condicions d’existéncia sus Tèrra.
 
Lo responsable es pas lo virús, nimai lo chinés o lo virús-chinés, pas tanpauc lo complòt mondiau de sai pas quina oficina amagada: es lo mond patogèn dau Coronavirus, lo nòstre mond, que revèla lo sieu fonccionament malautiu - sa malautiá es la capitalòsi e sèm totes infectats -, la de la multiplicacion de transpòrts, d’escambi de merça inutilas, de gadgets fabregats e rebalats d’un caire a l’autre de la planeta, d’export-import absurdes, de circulacion bauja dau monde plan “integrats” dins lo procès de produccion que s’enorguelhiscan de dejunar a Paris, dinnar a Teheran e sopar a Pekin.
 
Alara, brave monde, cau metre sa masqueta. Quora lo mond emmascat dau capitau o vos demanda, per cortesia, per respècte, per civisme, e per fòrça se consentissètz pas, pr’amor que vos forçaràn a èstre liures. Mès vos enganetz pas. La masqueta jòga aquí lo sieu ròtle qu’es lo de mascar la mascariá reala, amagada, la de la produccion de valor mercanda. Emmascats, emmasquetats, çò que compta es que produiscatz de valor. Un filosòf disiá: es mai aisat d’imaginar la fin dau mond que la fin dau capitalisme. Lo problèma es que quitament la fin dau capitalisme, lo capitalisme se l’imagina per nos e nos la jòga coma una pèça de Teatre de Baloard o un sitcom pèc que son títol poiriá èstre: Portatz-vos plan, o Demoratz en cò vòstre.
 
L’emmascament de la Maquina s’arrestarà pas tan lèu, tant que nòstras masquetas nos permetràn de produire, de teleproduire, de televiure tant e mai, a distància, “sensa contacte”, coma nòstras cartas bancàrias, dins un rai d’un quilomètre o de vint, dau moment que nos pòdon fornir çò d’essencial; rai au passatge, per los tòtis qu’an pas agut l’astre de causir una activitat essenciala. Periscan los non-essencials. Enfin, rassegurem-nos. Lo virús passarà, aurem lo vaccin. Mès quau nos donarà lo vaccin contra lo virús de la mascariá capitalista e son fetichisme de la valor?
 
 


abonar los amics de Jornalet

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris

Franc Bardòu
2.

Aquel mond, es un mond que dominan la valor mercanda, lo productivisme, lo comerci internacional, la bosca ilimitada de profièit, la consommacion nècia de productes inutiles, es lo monde de la produccion freenetica e incondicionala, lo de l’industria sagatadoira d'environament, de la religion fanatica e descabestrada de la creissença infinida, lo mond de Milton de Friedmann e de l'escòla ultraliberala de Chicago. Aqueste mond una opcion politica, desmèts plan mantes autres possibles. Mas despuèi Reagan e Thatcher, « La libertat es l’esclavatge, l’ignorància es la fòrça, la guèrra es la patz e non i a cap autra via »… Aquel càncer generalizat, aquesta "capitalòsi", a per vocacion de far de tota activitat umana una entrepresa de productica, e tota despensa i deu èsser gerida dins una amira productivista : mendre còst per un benefici maximal. Aital, per far simple : « Amor coral non val pas un pet de conilh, mentre que la prostitucion es una entrepresa rentabla ! » E amb aquesta proposicion absurda se pòt resumir tota la societat que "La maquina" nos impausa, al mesprètz mai totala de tot resultat electoral, e, plan segur, al mesprètz de tota consideracion empatica, umana, civilizacionala… Totun, degun non nos donarà cap de vaccin contra lo virús de la capitalòsi ni contra son fetichisme de la valor mercanda : aqueste vaccin se ditz "anamensia", e ja Socrates de nos parlava… Plan mercés a l'autor per aqueste article anamnesic dels bons.

  • 15
  • 1
Pierre LACHAUD
1.

Un discors que m'agrada.
Lo capitalisme a tot a perdre. Es per aquò que pòd pus catar sa mechancetat. Economicament a pus ren a perpausat que la disparicion de 90% de la populacion de la terra. De mai en mai de monde se rendan compte de l'absurditat d'aquel sistem ente 1% de la populacion espleita e s'appropia las richessas dau 90%. I aura pas de vaccinacions de fòrça que los vaccins son pas anodins qualques siajan; los darriers son belcòp mai dangeros.
La consciença umana monta e degun pus a envejat de jugar lo ròtle dau guerrier. Tot lo monde espera una era de patz, de prosperitat de patz e de serenitat.

  • 5
  • 11

Escriu un comentari sus aqueste article