Sabetz queraque que lo Lemosin es un país siclat sus lo vielh Massiu Ercinian, una taula de granit e de ròchas que los geològues disen “metamorficas” (gneis, eschistes…), sus son ranvers oest qu’es pas estat renautat per lo plejament alpin. Entau, lo Lemosin es format de montanhas plan usadas, un país de bassa montanha per ben dire: daus plateus, o planetges, estatjats mai o mins de 300 a 900m emb daus pitits massius de tuquets o suquets mai nauts eissigats deçai-delai. Lo planetge lo mai conegut, qu’es segur lo plateu de Miuvachas emb coma punt lo mai naut, lo Mont Besson que se quilha a 981m de nautor.
 
Mas, mai a l’oest, en ‘ribar de la mar, de l’ocean, trobem los prumiers pitits massius, modestes. Entre Sent-Junian e Belac, s’enauten los Monts de Blom, país de la Mandragòra (l’i vam tornar). Los Monts de Blom son pas ben nauts puei que ponchegen a 515m mas totparier, ‘visen de naut los alentorns de 200m. Qu’es daus tuquets redonds, tot en doçor, emb tot plen de bòscs que, dins l’arriera-sason, fan flambejar lo païsatge. Los monts acialan quauquas ciutats, aisinadas sus sos costaus, coma Cius, Monteiròu, Blom o Mòrtamar. Queu massiu es tanben un país de legendas mercés a mai d’un caòs granitic e de megalites de granit coma lo rochier de Puegchaud, lo rochier de las fadas, la peira levada de Cinturat o lo ròc branlant de Boscartús. A Puegchaud, la legenda ditz que lo mai gròs rochier se duebra lo ser de Nadau e que l’i a un tresaur dedins mas que fau pas regde que lo rochier se tòrna barrar viste. A Cinturat, l’usatge popular ditz que, virat d’eschina, fau lançar un calhau en arrier e que tombe sus lo rebòrd que fai la peira ficha en nautor per que se mariden dins l’annada.
 
E puei, los Monts de Blom, qu’es subretot lo país de la Mandragòra, un espaurissable dragon emb una testa d’òme que roinava lo país e minjava los crestians. Urosament, un coratjós chivalier ‘chabet per véncer quela bèstia terribla.
 
Aitanben, dins los Monts de Blom, trobaretz a Puegchaud ‘na placa en l’aunor de Frederic Mistral, fondator dau Felibritge, que marca simbolicament la limita entre país d’òc e paìs d’òil, entre Lemosin e Peitau (e Berrí), linga d’òc e linga d’òil. L’endrech es simbolic que la limita passa per de verai mai au nòrd, au dessús de Belac, ente los parlars s’eslunhan dau lemosin pitit a pitit per se far mai d’òil, dins la Bassa-Marcha, dins lor prononciacion (los ‘pelan los parlars dau Creissent) avant de passar aus parlars d’òil dau Peitau e dau Berrí.
 
Los Monts de Blom son un plan brave país qu’es demorat bassetz sauvatge e que rapela un país mai luenhd dins los sud ente me sei desjà permenat, lo Massiu dau Sidòbre dins Tarn, un pauc mai naut, que ne’n parlarai benleu un autre còp.
 
 

 
 
 

---

Article publiat sus lo blòg D’Aquí d’alai