capçalera campanha

Opinion

Los departaments per la lenga occitana

Jean-Charles Valadier

Jean-Charles Valadier

Adjunt al cònsol de Tolosa en carga de la lenga e cultura occitana de 2008 a 2014, es membre de la comission Regions e Federalisme del partit Euròpa Ecologia Los Verds.

Mai d’informacions
En junh de 2021, i aurà en Occitània las eleccions departamentalas dins l’estat francés. Mas que fan los departaments per la lenga occitana. Una recerca dels mots claus «lenga provençala, occitana, limosina, gascona, auvernhata, patrimòni...» suls sites oficials dels departaments nos dona unas informacions.
 
I a los los departaments qu’ignòran la lenga, e mai dins las accions patrimonialas. E mai, d’unes la denigran. Per exemple, la Vauclusa que en 2019 arranca los panèls en provençal meses en plaça per las comunas, generalament en grafia mistralenca, que son jos los panèls oficials en francés meses per lo departament, tal coma «Li Taiado» al costat de «Les Taillades», ou «Perno Li Font» per «Pernes les Fontaines» . Lo conselh departamental justifica la discriminacion linguistica jos l’argument que vòl qu’un sol panèl oficial a l’intrada de las comunas, lo en francés. Mantes cònsols denoncièron aquela decision.
 
I a nombre de departaments que non assumisson l’existéncia d’une lenga istorica, fòra del francés, mas apòrtan lor concors a las accions patrimonialas de las associacions occitanistas dinamicas, coma las exposicions, los collòquis, las publicacions, tal coma los departaments d’Auvèrnhe de Naut Léir o Puèi de Doma.
 
D’autres departaments assumiscan l’existéncia d’una lenga patrimoniala occitana o auvernhata, limosina, provençala...mas se limitan a un sosten a las associacions localas dinamicas, tal coma lo Chantau en Auvèrnhe amb una convencion d’objectius pluriannualas amb lo collectiu de las associacions occitanas de Chantau. Es tanben Òut e Garona per lo “patrimòni material (monuments, sites, colleccions) e immaterials (dont la lenga occitana)».
 
I a los departaments que comencèron a s’estructurar amb una mission occitana, tal coma Auta Garona. Aquela misssion occitana seguis lo dorsièr «collègi occitan», mèna d’accions de sensibilizacion del personal departamental e concluguèt una convencion academica sus l’occitan dins los collègis publics amb lo rectorat. En 2020, una senhalizacion bilingüa es començada dins la selva de Buset e sus la via ciclabla /pedon Via Garona que religa Tolosa a la val d’Aran.
 
I a de departaments que començan una politica linguistica. En seguida de talhièrs participatius per establir un esquèma departamental de l’occitan, lo Departament d’Aude subvenciona las associacions, las companhiás de teatre, los luòcs que programan de l’occitan e tanben las calandretas. Es tanben lo departament de Tarn que trabalhèt amb l’Ofici Public de la Lenga Occitana (OPLO) a la redaccion de la Convencion per l’ensenhament de l’occitan amb l’obertura de 6 seccions bilingas en primària, l’opcion occitana dins 11 nòus collègis e una ajuda a las comunas per metre lo nom de la comuna en occitan dins los panèls d’intrada. Es un situacion similara en Avairon (Roergue).
 
Fin finala, es lo departament dels Pirenèus Atlantics qu’a la politica linguistica mai ambiciosa per l’occitan. O faguèt en seguida de la politica linguistica que metèt en plaça per lo basc amb lo sosten des elegits basques e l’accòrdi de l’estat francés per respondre a l’accion dels nacionalistas basques, m’as tanben gràcia a la mobilizacion dels bearneses.
 
L’Esquèma d’amainatjament lingüistic per la lenga occitana dels Pirenèus Atlantics mòstra qu’es possible d’aver una accion fòrta de promocion de l’occitan al nivèl del conselh departamental https://www.le64.fr/developper-lusage-e-la-transmission-de-la-lenga-occitana-bearnais-e-gascon. Lo budgèt per l’occitan es de l’òrdre de 1 M€ (e 1M€ pel basc) sus un total de 880 M€. Son d’accions similaras a las dels departaments bretons, còrse e alsacians.
 
En conclusion, las eleccions departamentalas de 2021 dins l’estat francés son l’escasença de demandar la mesa en plaça de politica linguistica departamentala ambiciosa per l’occitan.
 
 
 
 
 
 
abonar los amics de Jornalet
 
 

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris

Gers32
11.

#4 &7 En. Pitbull, bien essayé ! E plan mercès per la leçon ça que là, totun ensajatz un còp d'escriver en òc dens un diari francés, estosse aqueth deu país : veiratz coma seràn recebuts los vòstes comentàris e mes se 'u veng l'idea hòla de vs'n plànher... Alavetz pr'amor de qué ac harén ? Me'n sap grèu, la tolerància n'ei pas un dret, qu' ei pro d'anar véser suu Petit Robert.

  • 1
  • 0
MOSCA CANHISCA
10.

Shens compdar que caleré lhèu començar per arremerciar los militants qui s'i hèn despuish las annadas 1980 e a bèths còps mei enlà, entà arribar taus resultats qui avem (gràcias aus bascos o non). Que'vs tròbi bèth drin arrogant.

  • 4
  • 5
MOSCA CANHISCA
9.

#1 Ne sèi pas se los occitanistas bearnés èm arrogants, mes se n'èm, que deu estar tanben quauquarren qui avem pres deus bascos. Ne i a pas arrés de mei arrogants que los bascos dab los bearnés.

  • 2
  • 5
glück
8.

#5 S'escrivètz en Oc, tant melhor. Per contra cal respectar lo mond qu'escrivon en Francés. Cal èstre tolerant.

  • 4
  • 8
glück
7.

#4 Perfèctament d'acordi.

  • 5
  • 5

Escriu un comentari sus aqueste article