Un còp èra una pomièra giganta de las rasigas prigondas, frucha polida portava. Talamai polida que de còlas de cercaires se botèron a espepissar sas pomas. Cada còla aviá son especialitat. I aviá los espepissaires de la pèl, los de la pèl fina,los de la pèl rasposa, los de la pèl rafida... I aviá los espepissaires de la carn de la poma, los de la carn doça, los de la carn amara, los de la carn farinosa, los de la carn aigosa,... I aviá los espepissaires de las granas, de las granetas coma de las granassas, de las negras, de las blancas, de las maduras, de las vèrdas... Analisavan, teorisavan, publicavan...
 
Aqueles espepissaires de tria, cadun dins lor domèni, passèron lor vida tota a espepissonar menimosament la frucha. E per espepissar, espepissèron! Èran talamai afairats que lor grelhèt jamai dins lo cap l’enveja de se destacar de lor poma. S’agachavan l’embonilh. E d’ont mai s’agachavan, d’ont mai lor embonilh se conflava! Conflats a espetar, podián pas pus veire las correjas de lors calçuras! Demorèron aquí acrocats a lor poma d’annadas e d’annadas sens se laguiar de saber qual la noirissiá.
 
 La tèrra qu’enrodava l’arbre èra pas jamai fossicada, fumada, asagada. L’environa trebolada, l’arbre malautejèt, las fruchas se passiguèron. Un ventaràs se levèt e s’espotiguèron al sòl, acompanhadas de lors espepissaires arrapats coma Barabbàs a la passion. Aicestes, foguèron trebolats per aquela casuda, acostumats qu’èran a senhorejar. Per primièr còp de lor vida botèron lo pè sus tèrra. Èran aquí a ràs de sòl, estabosits, subtats... se demandèron de que lor arribava...
 
 Quora virèron los uèlhs dau lo cèl, pel primièr còp de lor vida, descobriguèron l’arbre. E aquí, s’avisèron que las fruchas èran portadas e noiridas per la pomièra. De lor vida de cercaires, s’èran pas jamai tafurats per saber qual podriá asabar aquelas pomas. Per eles, èran aquí dempuèi mai de mila ans e i demorarián a jamai.
 
Ara, la rusca de la pomièra èra gaireben secaròta. La saba caminava pas pus. Just un empèut, un sol empèut verdejava a la poncha de la pus nauta branca. Aprèp de chapinhadas e de parladissas longassas, fin finala, un espepissaire lo coratge prenguèt, l’enveja li venguèt d’escalar per anar entalhar l’empèut. Quora tornèt davalar e que volguèt l’issartar (grefar) sus una jova pomièra bastarda, capitèt pas! De pomièras bastardas ne’n trobèt pas, èran sagatadas dempuèi d’annadas!
 
Quora las pomièras auràn desapareissegut de nòstra planeta, es que los espissaires i seràn encara? Per quant de temps? Ben finòt, lo que podrà respondre...
 
E cric e crac, l’eissorbament a ganhat
 
E l’arbre a plegat!