“Lo que vòl negar son can ditz qu’es enrabiat!” Aquel adagi se pòt aplicar en politica tanben!
 
Quand, tres setmanas a, contra l’avís del govèrn, sa quita majoritat votèt la “lei Molac” sus nòstras lengas istoricas de l’Exagòn, aviái escrich dins un medium, fidèl per aquò a mon pessismisme natural, que crentavi qu’aquò foguèsse una victòria a la Pirrus.
 
O foguèt!
 
 
Los pòrta-espalda de Blanquer
 
Blanquer s’afanèt per enviar sos afidats al combat, sostengut per son amiga Aurore Bergé…
 
Se justifiquèt mas un ministre agiriá pas sens rasons grèvas, non? — en disent que, sosmesa al Conselh constitucional, la lei ne tornariá amb un tèxte mai fòrt… per çò que, el, lo ministre, voliá pas que lo ben de nòstras lengas istoricas… E la pròva èra que, dins sa joinessa, aviá seguit qualques corses de breton, çò disiá!
 
Oficialament, la rason de la diferéncia “leugèra” entre lo ministre e sa majoritat portava sus una question de moneda vis-a-vis de las collectivitats, tot bèstiament; e un ministre, foguèsse de l’Educacion nacionala, es comptable cap als Franceses d’una gestion rigorosa; res que de normal, qué!
 
 
Lo Conselh e los “patriòtas”
 
Lo Conselh constitutcional trobèt pas res a dire sus l’article contestat de la lei; faguèt simplament remarcar que los elegits qu’avián depausat lo recors e lo ministre qu’aviá fach preparar lo tèxte per sos servicis e sostengut a l’amagat los “patriòtas” èran d’una incompeténcia sens nom!
 
Mas lo Conselh — serà pas per susprene degun — anèt agachar dos autres articles d’aquela lei e, horresco referens, descubriguèt que, dins l’estat civil, los legislators autorizavan l’invasion del francés per de signes diacritics (los accents) que la lenga francesa emplèga pas: lo tilde sus la (ñ), un accent agut sus las vocalas (ó, ò, í…), etc; E, en mai d’aquò, los meteisses legislators autorizavan “l’ensenhament immersiu”…
 
Dins lor granda saviesa! prenguèron la decision de metre un tèrme a totas aquelas derivas e, a un tèxte autant fantasierós, opausèron l’article 2 de la Constitucion que ditz que: “La langue de la République est le français”!
 
 
Lo Conselh, “memòria de la Lei” a perdut la memòria!
 
Seriá lo Conselh compausat pas que de personas qu’arián perdut la cerimana? Aloïs Altzheimer seriá passat per aquí que ne seriái pas autrament susprés…
 
Agèssen pres la pena de tornar legir los arguments desvolopats en 1992 quand s’agiguèt d’enclure aquesta frasa dins la Constitucion, aurián descobèrt qu’aquera enclusion èra sonque per far rampèl a l’anglés que menaçava la lenga de “las arts, las armas e las leis”.
 
La Magna Carta estofant la lenga dels Lums? Una insulta per los ci-devants revolucionaris franceses.
 
 
Aqueles savis pretenduts serián pas que d’arlèris?
 
Me permeti d’apondre una anecdòta: escambièri en cap e cap, longtemps a, a Tonens - Òut e Garòna, amb En Laurent Fabius, lo “primièr ministre mai jove que lo president [Mitterrand] balhèt a França” que, a l’epòca dins l’oposicion, me diguèt tot çò que faguèt pas jamai per las lengas istoricas de l’exagòn… E òc!
 
 
 
Speak white!
 
Speak white! Per far cort, aquela apostròfa torna far flòri en los Estats Units desempuèi que l’èx-president a quilhat lo racisme en doctrina, quitament dins lo domeni lingüistic. A l’origina, escarni contra los Canadians franceses e, uèi, contra los que parlan pas anglés en los Estats Units, generalament d’immigrats.
 
Los dirigents de l’Exagòn quitan pas de nos dire: Speak white! Speak white! a nosautres qu’avèm la pretencion d’èsser e que demandam la possibilitat d’èsser bilingües: francés-occitan, francés-breton, etc.
 
Nòstres elèits pretenduts — o sovent autoproclamats — son de segur pel bilingüisme, coma o ditz lo sinistre Blanquer, sostengut per Dupont-Moretti — que son mestièr seriá, çò dison, de far prene un cat per una lèbre —, d’acòrd per un còp amb nòstre Robespierre-Chavez exagonal — mas a la condicion qu’aquò siá un idiòme util: l’anglés…
 
Los Savis, los elèits sont irrecuperables: celèbran Joana d’Arc per aver caçat los Angleses fòra del país e meton en circulacion una carta d’identitat bilingüa francés-ANGLÉS!
 
 
Un lenguicidi? E alavetz…
 
Cambiarà quicòm se disi d’aqueles gents que sonipocritas, incomptentas… e qu’aiman nòstras lengas que… anientadas? Se ditz un linguicidi, pareis…
 
Òc ben mas aquelas gents son eligidas o nomenadas!
 
 
“Plora, ò mon país tant aimat”…