Adishatz Paulina Kamakine! Vos podètz presentar un pauc peus legedors deu Jornalet?
 
Hemna-Poeta, nomada, que segueishi tostemps lo camin deu còr, lo cant interior qui m’anima. Qu’èi en besonh l’escritura e la natura, los espacis grans entà non pas jamei “dificultar” la mia libertat. Qu’èi la volontat d’aparar la lenga nosta a travèrs la literatura e de la tornar aufrir un monde tau com un tesaur perdut bèth temps a mes uei fin finau arretrobat. Qu’èi causit un camin poetic, de beutat fragila, entà solucionar l’abséncia e aviar un tròç de la reviscolada culturau que s’a de conéisher lèu Occitania.  
 
Ètz solide de soca eslava segon vòste nom, atz rapòrts dambe las lengas o la literatura d’Euròpa orientala?
   
Lo men arrergran-pair qu’ei vadut en Russia, dens un vilatjòt brumós qui s’apèra Голыгино (Golyguino). Qu’èi dens la sang un mescladís, occitan, italian e rus. Que m’a calut aprénguer la lenga, descobrir la cultura russa entà retraçar drin de la mia genealogia. Que passèi temps a Sant Petersburg on podoi, mercés ad ua borsa d’estudis, descobrir la literatura, l’art, l’esplendor de l’Ermitatge, la religion ortodòxa e la grandiositat poetica d’aqueth pòble. Marina Zvétaéva, Anna Akhmatova, Alexandre Pouchkine, Boris Pasternak, Ossip Mandelstam, Ivan Koslov e son figuras de qui m’an marcada. Tot com Arséni Tarkovski, lo pair-poeta, qu’a rendut possible l’omenatge tragic e poetic a la vita, inscriuta dens l’òbra filmografica/cosmogonica d’Andrei Tarkovski. La vita n’ei sonque un miratge poetic, un eslauç de l’amna. Drin d’aquera “duretat” de l’existéncia ennevada, e’s retròba dens la poesia occitana de las Valadas Occitanas.
   
 
Quau es vòste rapòrt dambe la lenga occitana?
 
Un ligam hòrt, necessari. Qu’ei la lenga occitana de qui m’a tornada a l’autenticitat singulara deu noste territòri. Lenga de familha, que m’a ajolada enter l’Aude e la Bigorrà e endralhada a petits drins de cap tau men “essenciau”. Qu’acampa lo men besonh de vertat, de libertat. Qu’ilumina la mia vita. Que m’inspira beutat e amor de per la soa fragilitat. Qu’ei çò qui’m demora deu monde quan tot e s’esvaneish. Qu’ei un chic beròi de malenconia quan tot e’ns hè sofrir. Que m’apasima.
 
 
 
Quau es vòste rapòrt dambe la poesia?
 
L’identitat irrevocabla. Au còr vivent, la hlama. Veracitat, unitat filosofica e naturau, consciéncia e conciliacion. La poesia qu’ei entà jo armonia, patz e silenci. Anarquisme a bèths còps. Revolucion. Fòrça interiora e dissidéncia. Arreclam. Qu’ei çò qui’m hè urosa, çò qui’m permet de bastir lo monde men de pertot shens frontèras. Parpalhon intemporau, la poesia e’s pausa suu còr men entà hargar lo men entorn de doçor e d’amor. Qu’aluenha la violéncia e pòrta solaç aus mens dias sus tèrra. Qu’ei sobrietat, pregària, espèr. Qu’ei lo temps qui s’arrèsta per un bivac jos las estelas…
 
 
Podètz díser dus mots sus las poetessas femeninas de lenga occitana?
 
Autenticas! Meravilhosas! Qu’an caduna un monde secret, poetic, de paraulas semenadas au vent qui resideishen au mes pròche deu lor còr. Que son bonur e gòi, trister e malenconia! Que saben díser au monde çò de qui s’a desbrumbat e colorar las caras deus anants. Que son un apòrt essenciau a la Poesia, ua experiéncia sensoriau complementària a la deus òmis, un tesaur lingüistic shens egau. A travèrs d’eras e resplendeish la lenga nosta en totas las soas variantas. Testimoniatge vivent deu dinamisme de l’occitan, que m’an sabut sosprenér per la diversitat deus tèmas e de las formas poeticas utilizadas: aicós, sonets, poesia libre, rimada et cætera… Que son sinceritat e emocions. Que saben portar sens au monde e mes qu’aquò: amor.
 
 
Com vos es venguda l’idèia d’aquesta antologia?
 
A Lanas Casèras, dab la mia gran-mair, qu’escrivèvi poemas, per amor de la lenga e de la poesia, atau shens pensar a l’endoman. Petìt Ausèth nidat solet en Bigorrà, quan èi descobert l’urgéncia lingüistica tot a l’entorn de jo, que’m sòi granament dedicada ad era e a la soa glòria. Ne l’èi pas voluda pérder. Que l’èi voluda protedjar e miar de nau, dab doçor, a la coneishença deu monde: d’aqueth qui l’arrefusan e d’aqueth qui la desconeishen.
 
Atau qu’a començat aqueth viatge de qui m’a encaminada de Gasconha a Calàbria (La Gàrdia) en passar per la Vath d’Aran, l’Auvernha, lo Lemosin, lo Lengadòc, lo País Niçard, las Valadas Occitanas e la Provença on la reviscolada poetica portada peus Encontres de Salinèlas s’a sabut avitar la belugueta…
 
Dia après dia qu’èi repertoriat poemas e contactes. Cercat d’autas autoras mes que’m sòi lèu avisada de la manca de publicacion femenina tant aus dias de uei coma peus sègles passats: non e’s parla sonque de 10 o 12 poetessas occitanas dens ua marèa d’autors! E, en mes d’aquò, shens nada o pauca documentacion bibliografica! Lo constat qu’èra simple: l’expression de la pensada femenina e la paraula poetica de qui pòrta e mancavan au monde. Qu’èi pr’amor d’aquò qu’èi “pintrat” l’amna de cada hemna a travèrs un “portrèit literari” mesclat de citacions tiradas de las nostas correspondéncias. Atau que descobreishem lo lor caminament literari abans de cabussar dens lo lor monde poetic. E’m calèva sensvirar las causas, engrenhar las hemnas dens la literatura occitana e europenca, hèr arreconéisher l’importància de las loas escrituras entà-us perméter de deishar ua traça. Hér véger la vitalitat de la lenga d’òc e prepausar a travèrs la poesia ua relacion navèra au monde - hèita de mes de patz e de doçor, shens nada brutalitat - que son de facto la mia responsabilitat artistica.
 
 
Volètz ajustar quicòm peus legedors deu Jornalet?
 
Tiò, ua crida a la libertat! A la libertat individuau, artistica e poetica. Ua crida entà crear ua sinergia positiva enter tots los actors de la nosta lenga. Escrivanas, poetessas, cineastas, artistas, cantairas, politicianas, professoras, calandrons, estudiants, associacions, editors, apassionats, leguidors, jornalistas… que’ns cau avançar man dens la man dab hé e arrespècte entà hèr çò qui s’a d’estar hèit: regenerar la cultura en Occitan.
 
 
Mercés plan!
 
Mercés a vos!
 
 
 
 
 
 
 





 
 

---

Paraulas de hemnas. Reclams 2020, 402 paginas. 18 èuros