Opinion
Los prèstes navèths de la pensada
Dempuèi un momentòt, am vist florir dens la premsa una categoria navèra de jornalistas, que’s balhan tostemps un nom anglés, que sian los facts checkers, los debunkers o los caçaires de fake news, en un mot monde que verifican s’una informacion es de créser o pas.
A la basa, cau díser que l’idèia es meslèu bona e vòu lutar contra las informacions faussas que pòden aparéisher sus la telaranha. Seré sens de dobte milhor d’ensenhar au monde de desemboscar las enganas per se medish, que non pas ac hèr peus legedors o peus escotaires. Mes, botèm, es una bona idèia … a la basa.
Tiò, “a la basa”, pr’amor que, com sovent, podèm encontrar abuses, e coma i a pas degun per verificar los verificadors, las enganan se pòden mostrar aquiu on lo monde se mesfisan pas.
Atau, la setmana passada, una cronica de France Info, titolada Le Vrai de Faux e animada per 6 jornalistas diferents a son torn (una cronica que, de costuma, m’agrada fòrça), se clinèc sus una declaracion de Nicolas Dupont-Aignan, qu’es pas, ac cau díser, “ma tassa de tè” politicament..
L’òmi digoc qu’au Reiaume Unit, lo comitat scientific avèva desconselhat de vaccinar los dròlles de mens de 15 ans. La paraula estoc doncas balhada au jornalista de la cronica qu’anoncièc: “Non pas, es pas vertat, la campanha de vaccinacion es aviada au Reiaume-Unit …, etc …”
Mes lo problèma, es qu’au bèth miei de son explic, digoc clarament que: “… bon, lo comitat scientific a pas balhat un avís favorable, mes …”, doncas, ac atz comprés, precisament lo contrari de çò que disèva tot escàs avant.
Estoi tan susprés que’m demandèi se m’èri pas enganat. La hidança qu’avèvi dens aquesta cronica s’aclapaèc violentament.
Un aute youtubaire un jorn vengoc explicar sus sa cadena qu’estoc la “victima” d’un fact checker qu’afirmèc un jorn que çò qu’avèva dit èra faus, lavetz qu’èra vertat. Coneishi pas pro lo subjècte per díser qui avèva rason o tòrt, mes comprengoi lèu qu’i avèva un cèrt debat, d’un nivèu pro haut, e que l’ahar èra pas trencat. Cadun avèva sons arguments.
Mes lo problèma, es que los escotaires o los legedors deu debunker van pas jamès aver accès aus arguments deu debunked, mes van ausir lo son de campana d’un sol costat, costat baptejat “vertat” per son autor eth medish. Cresi qu’una bèra majoritat va pas hèr que legir lo títou sense de quitament legir lo contengut, e atau seran convençut d’una realita qu’es pas encara establida.
Comprenguètz lavetz lo poder d’aqueste monde, que senten que detienen la vertat suprèma, un pauc coma ac hasèvan los prèstes avant qu’autes canaus d’informacions arribèssen au public.
Segon jo, ac tòrni díser, vau milhor educar lo monde a utilizar la telaranha en saber verificar las informacions que non pas ac hèr per eth d’un biaish autoritari. Amen.
A la basa, cau díser que l’idèia es meslèu bona e vòu lutar contra las informacions faussas que pòden aparéisher sus la telaranha. Seré sens de dobte milhor d’ensenhar au monde de desemboscar las enganas per se medish, que non pas ac hèr peus legedors o peus escotaires. Mes, botèm, es una bona idèia … a la basa.
Tiò, “a la basa”, pr’amor que, com sovent, podèm encontrar abuses, e coma i a pas degun per verificar los verificadors, las enganan se pòden mostrar aquiu on lo monde se mesfisan pas.
Atau, la setmana passada, una cronica de France Info, titolada Le Vrai de Faux e animada per 6 jornalistas diferents a son torn (una cronica que, de costuma, m’agrada fòrça), se clinèc sus una declaracion de Nicolas Dupont-Aignan, qu’es pas, ac cau díser, “ma tassa de tè” politicament..
L’òmi digoc qu’au Reiaume Unit, lo comitat scientific avèva desconselhat de vaccinar los dròlles de mens de 15 ans. La paraula estoc doncas balhada au jornalista de la cronica qu’anoncièc: “Non pas, es pas vertat, la campanha de vaccinacion es aviada au Reiaume-Unit …, etc …”
Mes lo problèma, es qu’au bèth miei de son explic, digoc clarament que: “… bon, lo comitat scientific a pas balhat un avís favorable, mes …”, doncas, ac atz comprés, precisament lo contrari de çò que disèva tot escàs avant.
Estoi tan susprés que’m demandèi se m’èri pas enganat. La hidança qu’avèvi dens aquesta cronica s’aclapaèc violentament.
Un aute youtubaire un jorn vengoc explicar sus sa cadena qu’estoc la “victima” d’un fact checker qu’afirmèc un jorn que çò qu’avèva dit èra faus, lavetz qu’èra vertat. Coneishi pas pro lo subjècte per díser qui avèva rason o tòrt, mes comprengoi lèu qu’i avèva un cèrt debat, d’un nivèu pro haut, e que l’ahar èra pas trencat. Cadun avèva sons arguments.
Mes lo problèma, es que los escotaires o los legedors deu debunker van pas jamès aver accès aus arguments deu debunked, mes van ausir lo son de campana d’un sol costat, costat baptejat “vertat” per son autor eth medish. Cresi qu’una bèra majoritat va pas hèr que legir lo títou sense de quitament legir lo contengut, e atau seran convençut d’una realita qu’es pas encara establida.
Comprenguètz lavetz lo poder d’aqueste monde, que senten que detienen la vertat suprèma, un pauc coma ac hasèvan los prèstes avant qu’autes canaus d’informacions arribèssen au public.
Segon jo, ac tòrni díser, vau milhor educar lo monde a utilizar la telaranha en saber verificar las informacions que non pas ac hèr per eth d’un biaish autoritari. Amen.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Son tantas informacions, novèlas, despachas que te venon cada jorn qu’es pas possible de passar temps a n’en far un averigament e de furgar, plan sovent qu’es quicòm de longanha.
Siás plan obligat de far fisença a un ters, segond una escaleta "d’onestetat" possible, cambiadissa. I a l’informacion redde e l’interpretacion de l’informacion.
Mas a l’agachar, totis los jornals un jorn o un autre an fachs falsas novèlas sens o saber o en o sabent, o per doblit.
Quand lo fascisme es installat dins lo monde medical, scientific, jornalistic, juridique, politic es pas la peina de voler far la leiçon aus consomators.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari