A los enténer totes sul fenestron o a la ràdio, los que fan mestièr d’escriure an pas cap de dificultat a trobar d’idèas davant una pagina blanca…
 
Vos pòdi assegurar que, ieu —mas es pas mon mestièr— n’ai! E cada setmana, quand me sièti davant l’ordenador, soi pas segur d’aver quicòm a dire als legèires de Jornalet. Mas ai fach una promessa e la me cal tenir…
 
Covid… clima… rescalfament… aigats… catastròfa… covid… rescalf… La litania, cada jorn, cada ora, als bulletins d’informacion; fa una eternitat qu’ai pas ausit un bulletin aital: “Per començar, quicòm que vos va regaudir totes, etc.” levat pels bulletins metèo ont la persona en carga —e se vei sul fenestron— es tota risolièra en anonciant que “deman, Fèbus mostrarà sa cocura mai que jamai e que nos poiram anar passejar sens aver besonh del parapluèja”.
 
Quitament se los optimistas contunhan de dire que lo progrès o resolverà tot, sèm dintrats dins un periòde marrit pel planeta e pels èssers vivents que i damòran.
 
E son pas los “òli-cratas” que nos rasseguraràn quitament se, ara, fan de publicitat sus lor accion ecologica!
 
Seguiguèri l’autre ièr sus una canal estatsunidenca aqueles “òli-cratas” interogats pels deputats e senators de lor país. Fa temps que menan l’enquèsta per ensajar de provar que las dotzena de companhiás màgers an mentit dempuèi annadas sus las consequéncias dels foratges un pauc pertot, etc.
 
En cò nòstre, la mai importanta companhiá es Total qu’es a metre dins la meteissa saca que las companhiás estatsunidencas. Cinquanta ans a, Total —e las autras donc— coneissián las consequéncias de l’emplec sens retenguda de las energias fossilas e l’escrivián negre sus blanc.
 
Empachèt pas que, quand los cercaires especialistas alertèron los politicians dels dangièrs a venir, los “òli-cratas” meteguèron en branle tot lor poder financièr per “crompar” d’estudis en lor favor e per minimizar las catastròfas a venir.
 
Se tròba totjorn de gents per dire que sèm totes complicis “de nòstre plen grat sens o saber!” e que sèm estats —e o sèm encara— uroses de profiechar d’aquel progrès, etc. Los adèptes de la politica del colibrí son pas pro nombroses, de segur, per luchar contra de poténcias aital mai poderosas que los estats.
 
Un estat deu, en principi, seguir la lei comuna; aqueles conglomerats seguisson sonque lor lei e la demanda dels accionaris que, dins un marcat globalizat, ne vòlon totjorn mai… Vertat es que la libertat es lo mot mèstre per aquel mond!
 
Libertat proclamada e ipocrisia quand subvencionan lors “bonas òbras” en o fasent saber e ajudan financièrament los elegits que son un relais privilegiat per far obstruccion a de leis “sacamandas” per elas.
 
Los elegits estatsunidencs son pas mai vertuoses que los nòstres mas, amb lo pauc de coneissença qu’ai d’aqueste país, me sembla que son plan mai acarnassits quand menan una enquèsta e lor accion es relaiada per qualques canals de television…
 
Ièr e anuèit, las messorgas dels “òli-cratas”, anuèit, lo monopòli e lo poder dels Gafam… qu’an un avantatge grand suls estats democratics e lor bla bla bla: conseisson pas las eleccions…