Opinion
La senèstra francesa s’espotís après sacrificar l’occitan
Dins l’article de la setmana passada, explicavi coma Robèrt Lafont aviá projectat una defensa politica de l’occitan e de la nacion occitana, en cercant una aliança entre la senèstra occitana autonomista (COEA, VVAP...) e la senèstra francesa deis ans 1960-1970 (PS, PCF...).
Se saup que lo PS francés, menat per Mitterrand, tre arribar au poder en 1981, tenguèt jamai sa promessa de defendre seriosament l’occitan.
La darriera traïson dau PS se faguèt de maniera encara mai dura e mai cinica sota la presidéncia de François Hollande, qu’eradiquèt un grand nombre de cors d’occitan amb l’ajuda de sa ministra de l’educacion Najat Vallaud-Belkacem, qu’èra en foncions de 2014 a 2017.
La situacion actuala de la senèstra francesa es lamentabla. Es incapabla de se federar en vista deis eleccions francesas de 2022, que seràn d’eleccions presidencialas (21 d’abriu e 5 de mai) e legislativas (12 e 19 de junh). Paga lei traïsons e la pèrda de sens dau PS. Paga tanben lei divisions e lei sectarismes incomprensibles deis autrei partits de senèstra: ai jamai comprés perqué lei Verds e lo PCF, dins lo passat, faguèron jamai d’aliança privilegiada.
Clarifiquem-nos. Pensi qu’un assai de defensa politica de l’occitan deuriá passar, idealament, per totei lei familhas democraticas:
— Per lei movements politics occitanistas: Aran Amassa, Assemblada Occitana, CDA, FPRO e ODPO, Libertat, Òc per Provença, PNO, PÒC, etc.
— Per lei movements politics monegascs, que son ben de movements d’Occitània mai qu’an gaire de consciéncia occitanista.
— Per lei movements politics exogèns que son centrats en defòra d’Occitània, que tenon lei sètis a París, Roma, Barcelona o Madrid e que dominan nòstra vida politica en Occitània.
La defensa politica de l’occitan s’es exprimida sovent, dins lo passat, per de contactes fruchós entre lo movement occitanista e certanei movements de la senèstra francesa. Lei contactes amb la drecha francesa èran mai febles. Ara, dins l’amira deis eleccions de 2022, quina es la situacion de la senèstra francesa a respècte de nòstra lenga?
Vòli pas exclure lo principi d’una promocion de l’occitan venent de la drecha o dau centre. Aquò tanben seriá una causa normala, mai apareis pas. De politicians occitans engatjats dins lo centredrecha francés, coma Francés Vairon e Joan Lassala, fan pas ausir seriosament, uei, una revendicacion occitanista quina que siá.
Aquesta situacion lamentabla s’apren a una traïson generala de la senèstra francesa, o avèm pron repetit. Mai lo movement occitanista, pres collectivament, tanben a una part de responsabilitat. L’occitanisme a comptat tròp sovent amb lei partits politics francés de senèstra, sens cercar de crear un rapòrt de fòrça amb elei.
Per 2022, per lo futur immediat, vesi encara pauc d’espèr. Per un futur mai luenh, quand l’occitanisme sortirà de sa crisi actuala, una defensa politica de l’occitan passarà per de movements occitans politics e autonòms, dinamics, dins totei leis colors dau panorama democratic: de senèstra, dau centre e de drecha. Es en restaurant un occitanisme politic determinat, es en installant un rapòrt de fòrça, que la lenga occitana se tornarà infiltrar dins lei programas dei partits politics francés: un tau rapòrt de fòrça facilitarà, benlèu, certanei mesuras en favor de nòstra lenga.
Se saup que lo PS francés, menat per Mitterrand, tre arribar au poder en 1981, tenguèt jamai sa promessa de defendre seriosament l’occitan.
La darriera traïson dau PS se faguèt de maniera encara mai dura e mai cinica sota la presidéncia de François Hollande, qu’eradiquèt un grand nombre de cors d’occitan amb l’ajuda de sa ministra de l’educacion Najat Vallaud-Belkacem, qu’èra en foncions de 2014 a 2017.
La situacion actuala de la senèstra francesa es lamentabla. Es incapabla de se federar en vista deis eleccions francesas de 2022, que seràn d’eleccions presidencialas (21 d’abriu e 5 de mai) e legislativas (12 e 19 de junh). Paga lei traïsons e la pèrda de sens dau PS. Paga tanben lei divisions e lei sectarismes incomprensibles deis autrei partits de senèstra: ai jamai comprés perqué lei Verds e lo PCF, dins lo passat, faguèron jamai d’aliança privilegiada.
Clarifiquem-nos. Pensi qu’un assai de defensa politica de l’occitan deuriá passar, idealament, per totei lei familhas democraticas:
— Per lei movements politics occitanistas: Aran Amassa, Assemblada Occitana, CDA, FPRO e ODPO, Libertat, Òc per Provença, PNO, PÒC, etc.
— Per lei movements politics monegascs, que son ben de movements d’Occitània mai qu’an gaire de consciéncia occitanista.
— Per lei movements politics exogèns que son centrats en defòra d’Occitània, que tenon lei sètis a París, Roma, Barcelona o Madrid e que dominan nòstra vida politica en Occitània.
La defensa politica de l’occitan s’es exprimida sovent, dins lo passat, per de contactes fruchós entre lo movement occitanista e certanei movements de la senèstra francesa. Lei contactes amb la drecha francesa èran mai febles. Ara, dins l’amira deis eleccions de 2022, quina es la situacion de la senèstra francesa a respècte de nòstra lenga?
— Avèm vist que lo PS francés a traït leis occitanistas e que ne podèm ren esperar de positiu. I cau apondre la lista interminabla de traïsons que lo PS a comesas còntra l’ensemble dei movements sociaus, obriers, païsans e ecologics. Lo cinisme de Mitterrand, qu’èra mai oportunista que de senèstra, contunha de pesar sus aqueu partit. La candidatura presenta d’Anne Hidalgo òfre pas lo mendre interès.
— Lo candidat Arnaud Montebourg e la candidata ipotetica Christiane Taubira s’interèssan pas tanpauc a l’occitan. Son tròp liats a l’istòria dau PS. I a ren d’esperar amb elei.
— La França Insomesa e Jean-Luc Mélenchon son una engana extraordinària. Mélenchon se fa passar per un menaire de senèstra mentre que defend en realitat de posicions centralistas, “jacobinas” e antioccitanas que son ben conegudas. Mélenchon faguèt una lònga carriera de senator PS abans de fondar sa botiga politica. Manteni que Mélenchon es pas un òme de senèstra: es un oportunista cinic, reaccionari, ultrafrancista e visceralament antioccitan, dins la linha de son mèstre Mitterrand.
— Dos autrei partits francés de senèstra, lo PCF e EELV (èx Verds), an agut defendut l’occitan, e encara lo defendon en teoria, mai uei practican un “occitanisme” de mai en mai invisible e inausible. Lei grops d’occitanistas actius que trabalhan dins lo PCF e dins EELV son immensament respectables, fan un trabalh fòrça important, pensi en particular ais Amics de Mesclum que garentisson una bèla articulacion entre lo PCF e l’occitanisme culturau. Pasmens lei programas mai recents dau PCF (Fabien Roussel) e d’EELV (Yannick Jadot), en vista de 2022, dison pas un mot sus la promocion de la lenga occitana.
— Lo partit francés NPA, amb lo canditat occitan Felip Poton, a pres de posicions favorablas a l’occitan dins lo passat mai, dins la presenta campanha de 2022, aparentament ne parla pas mai.
— Lo partit francés Lucha Obriera es completament indiferent a la causa occitana.
— Lo candidat Arnaud Montebourg e la candidata ipotetica Christiane Taubira s’interèssan pas tanpauc a l’occitan. Son tròp liats a l’istòria dau PS. I a ren d’esperar amb elei.
— La França Insomesa e Jean-Luc Mélenchon son una engana extraordinària. Mélenchon se fa passar per un menaire de senèstra mentre que defend en realitat de posicions centralistas, “jacobinas” e antioccitanas que son ben conegudas. Mélenchon faguèt una lònga carriera de senator PS abans de fondar sa botiga politica. Manteni que Mélenchon es pas un òme de senèstra: es un oportunista cinic, reaccionari, ultrafrancista e visceralament antioccitan, dins la linha de son mèstre Mitterrand.
— Dos autrei partits francés de senèstra, lo PCF e EELV (èx Verds), an agut defendut l’occitan, e encara lo defendon en teoria, mai uei practican un “occitanisme” de mai en mai invisible e inausible. Lei grops d’occitanistas actius que trabalhan dins lo PCF e dins EELV son immensament respectables, fan un trabalh fòrça important, pensi en particular ais Amics de Mesclum que garentisson una bèla articulacion entre lo PCF e l’occitanisme culturau. Pasmens lei programas mai recents dau PCF (Fabien Roussel) e d’EELV (Yannick Jadot), en vista de 2022, dison pas un mot sus la promocion de la lenga occitana.
— Lo partit francés NPA, amb lo canditat occitan Felip Poton, a pres de posicions favorablas a l’occitan dins lo passat mai, dins la presenta campanha de 2022, aparentament ne parla pas mai.
— Lo partit francés Lucha Obriera es completament indiferent a la causa occitana.
Vòli pas exclure lo principi d’una promocion de l’occitan venent de la drecha o dau centre. Aquò tanben seriá una causa normala, mai apareis pas. De politicians occitans engatjats dins lo centredrecha francés, coma Francés Vairon e Joan Lassala, fan pas ausir seriosament, uei, una revendicacion occitanista quina que siá.
Aquesta situacion lamentabla s’apren a una traïson generala de la senèstra francesa, o avèm pron repetit. Mai lo movement occitanista, pres collectivament, tanben a una part de responsabilitat. L’occitanisme a comptat tròp sovent amb lei partits politics francés de senèstra, sens cercar de crear un rapòrt de fòrça amb elei.
Per 2022, per lo futur immediat, vesi encara pauc d’espèr. Per un futur mai luenh, quand l’occitanisme sortirà de sa crisi actuala, una defensa politica de l’occitan passarà per de movements occitans politics e autonòms, dinamics, dins totei leis colors dau panorama democratic: de senèstra, dau centre e de drecha. Es en restaurant un occitanisme politic determinat, es en installant un rapòrt de fòrça, que la lenga occitana se tornarà infiltrar dins lei programas dei partits politics francés: un tau rapòrt de fòrça facilitarà, benlèu, certanei mesuras en favor de nòstra lenga.
Remarca — Remembrem-nos qu’en occitan se pòt dire la senèstra, la senèca, la mança o l’esquèrra. De verai, mancam pas de ressorsas lexicalas. Lo mot francizat la gaucha* (en francés la gauche) es superflú.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari