Opinion
Euròpa l’irlandés oficiau
Aqueste 1èr de genièr lo gaelic irlandés, lenga istorica d’au país, s’es apondut a la tiera das lengas oficialas de l’UE.
Vòl dire que las lèis europencas saran reviradas en gaelic lenga de trabalh emai juridica de l’Union. Atau se tenguèt aquesta debuta d’an la primièira audiença de la cort de justicia europenca en irlandés.
La presidencia francesa buta Euròpa dins l’actualitat. Es plan utile pels occitans de fintar çò que n’es das lengas dins la nòstra Union.
Maugrat siá oficiau dins son país, l’irlandés es en marrida passa e sas aventuras europencas ne fan comprene un chic la rason.
Per las lengas Euròpa illustra ben lo principi d’Orwell dins La Bòria dels Animaus: “Totis son egaus mas d’unes mai que d’autres”.
Quora dintrèt dins Euròpa en 1973 curiosament Irlanda demandèt pas l’oficialitat per sa lenga istorica. Aprèp l’arrivada de 10 novels países l’irlandès venguèt oficiau en 2007 mas son país demandèt una derogacion per que s’emplegue pas! Es sonque en 2015, en plena campanha verinosa dau Brexit, qu’Irlanda demandèt de quitar aquesta derogacion.
7 ans aprèp —Euròpa va piano— l’irlandés capita enfin de sortir de l’ombra de l’anglés dau colonizaire. Es tot bel just pels 100 ans de l’indépendença irlandésa de genièr de 1922! Es longanha de se despegar dau colonialisme.
Vòl dire que las lèis europencas saran reviradas en gaelic lenga de trabalh emai juridica de l’Union. Atau se tenguèt aquesta debuta d’an la primièira audiença de la cort de justicia europenca en irlandés.
La presidencia francesa buta Euròpa dins l’actualitat. Es plan utile pels occitans de fintar çò que n’es das lengas dins la nòstra Union.
Maugrat siá oficiau dins son país, l’irlandés es en marrida passa e sas aventuras europencas ne fan comprene un chic la rason.
Per las lengas Euròpa illustra ben lo principi d’Orwell dins La Bòria dels Animaus: “Totis son egaus mas d’unes mai que d’autres”.
Quora dintrèt dins Euròpa en 1973 curiosament Irlanda demandèt pas l’oficialitat per sa lenga istorica. Aprèp l’arrivada de 10 novels países l’irlandès venguèt oficiau en 2007 mas son país demandèt una derogacion per que s’emplegue pas! Es sonque en 2015, en plena campanha verinosa dau Brexit, qu’Irlanda demandèt de quitar aquesta derogacion.
7 ans aprèp —Euròpa va piano— l’irlandés capita enfin de sortir de l’ombra de l’anglés dau colonizaire. Es tot bel just pels 100 ans de l’indépendença irlandésa de genièr de 1922! Es longanha de se despegar dau colonialisme.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Atal sarian pas 24 lengas europencas mas 25 ambe lo Gaelic entreclus.
Cada ciutadan europenc deu poder legir los documents de l’U.E dins la lenga officiala causida per son país. Deu atanben poder escriure a las institucions europencas e aver responsa dins sa lenga (lenga oficiala causida pel país).
Per aquò far en 2016 la comission europenca aviá 1750 lingüistes 600 ajudaires ambe 600 interpretes a temps plen e 3000 interpretes independents (en Freelance).
En 2017 demest los europencs que parlon una autra lenga
38% parlon Anglés.
12% parlon francés
11% parlan alamand
7% parlon castilhan.
67% dels ciutadans europencs estiman que l’anglés es la lenga la mai util dins europa.
La resulta de tot aquò es que d’unis paginas dels sits oficials son brica reviradas, de per tsemple la d’agenças de L’union Europenca que balhan d’entresenhas d’importancias.
Me sembla que malastrudament cambiarà pas plan causas pel Gaelic.
Es coma per l'occitan, es pas l'oficialitat d'una lenga que la fa parlar al pòble, es l'envetja e aqui los occitans n'an pas l'envetja e çò pus greu, non sabem pas balhar l'envetja, apèi damoran los aisinas per aprener...e sem paures aqui tanben.
#1 Soi d'acòrdi; E l'exemple irlandés fa pausar una question de granda importancia pel devenir de las lengas minorizadas o autoctònas.
L'oficialisacion empacha pas la diglossia de perdurar. En Eire, part qualques cantons redusits e recuolats, e benlèu dins d'unes mitans vilandreses militants....lo gaelic pren pena per servar un usatge social dins la vida dels cada-jorns...amai la populacion l'aja aprés a l'escòla...
Lo pes de l'inglès ven parasitar lo gaelic "urban "( quand se pòt encara trobar..) que s'aluènha de mai en mai del gaelic dins çò qu'a de pus especific ( sintaxi, frasologia, fonologia, etc...) ; aquel gaelic urban ven de mai en mai una lenga calc de l'inglés.
... e aqueles fenomèns s'encòntran tanben amb las autras lengas minorisadas, çaquelà oficialament protegidas e d'usatge encoratjat; d'estudis recents , per exemple, ne pòrtan testimoniatge, pel catalan (estudis menats seriosament...res a véser amb'ls sondatges de l'OPLO....).
Al jorn d'auèi, l'oficialisacion es benlèu una primièira pòrta a forçar...mas darrèr ni a maitas, tan malaisidas a enfonzar ....
Cal esperar ara que los irlandeses se meton a la parlar!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari