Opinion
Punts en debat sus la crotz occitana: 6. Cronologia
Referéncias
Dins l’istòria de la crotz occitana[1], ai fornit una bibliografia diversificada. Presenti aicí una causida d’obratges màgers que permeton d’establir una cronologia tre la creacion d’aquesta figura:
Las indicacions cronologicas que balhi dins la seguida son presentadas jos resèrva de publicacions novèlas. L’istòria de la crotz occitana s’escriu progressivament.
Dins l’istòria de la crotz occitana[1], ai fornit una bibliografia diversificada. Presenti aicí una causida d’obratges màgers que permeton d’establir una cronologia tre la creacion d’aquesta figura:
— En 1860, Louis Blancard publiquèt dos tòmes Iconographie des sceaux et bulles conservés dans la partie antérieure à 1700 des Archives départementales des Bouches-du -Rhône. Porgís las reproduccions d’originals de mal trobar o de mal legir. Pr’aquò se tròban fòrça documents complementaris endacòm mai e quitament a Marselha.
— En 1936, Adolphe Dieudonné publiquèt Manuel de numismatique française Tome quatrième Monnaies féodales françaises. A las paginas 151-152, fa una presentacion dels denièrs del Marquesat de Provença amb la crotz pometada; preciza “crotz dicha tolosana”. Balha lo dessenh d’un dels primièrs denièrs.
— En 1936, Adolphe Dieudonné publiquèt Manuel de numismatique française Tome quatrième Monnaies féodales françaises. A las paginas 151-152, fa una presentacion dels denièrs del Marquesat de Provença amb la crotz pometada; preciza “crotz dicha tolosana”. Balha lo dessenh d’un dels primièrs denièrs.
Un dels primièrs denièrs segon A. Dieudonné.
— En 1950, Henri Rolland publiquèt l’article L’origine provençale de la croix de Toulouse [2] que complèta las indicacions de Dieudonné. En 1956, faguèt paréisser Monnaies des Comtes de Provence (XIIe XVe s.). Sas indicacions avièron las recèrcas sus l’origina de la crotz “dicha de Tolosa”. Afortissiá que l’origina se trobava dins lo Marquesat de Provença. A balhat d’autres dessenhs d’aquestes denièrs. Situava lor fabricacion a Pont de Sòrgas vèrs 1150. Pr’aquò indicava que Venasca seriá o l’origina d’aquesta figura, una indicacion non retenguda pels istorians de uèi.
— En 1981, l’intervencion de Léon Jéquier al segond collòqui d’eraldica alarguèt lo domèni d’estudi: presentava los blasons de familhas nòblas portant de croses occitanas e faguèt l’ipotèsi d’una crotz relicari exepcionala a Sarrians.
— En 1987, Hervé Aliquot e Robert Merceron publiquèron Armorial d’Avignon et du Comtat Venaissin Illustration de Pithon-Curt. En 1743-1750, Antoine Pithon-Curt aviá publicat Histoire de la noblesse du Comté Venaissin, d’Avignon et de la Principauté d’Orange, dressée sur les preuves. Dins lor obratge, Merceron n’a balha d’illustracions e Aliquot una presentacion dins la dralha d’Henri Rolland.
— Lo numismat Christian Moesgaard a estudiat de tranformacions pels reis d’Aragon-comtes de Provença de deniers del Marquesat de Provença en pèças novèlas, los reals coronats. A precisat la cronologia: los primièrs denièrs, entre 1150 e 1185 son de la crotz corta, los braces de la crotz son contenguts dins un disc central; los denièrs de la crotz longa apareguèron tre 1190[3].
— En 1981, l’intervencion de Léon Jéquier al segond collòqui d’eraldica alarguèt lo domèni d’estudi: presentava los blasons de familhas nòblas portant de croses occitanas e faguèt l’ipotèsi d’una crotz relicari exepcionala a Sarrians.
— En 1987, Hervé Aliquot e Robert Merceron publiquèron Armorial d’Avignon et du Comtat Venaissin Illustration de Pithon-Curt. En 1743-1750, Antoine Pithon-Curt aviá publicat Histoire de la noblesse du Comté Venaissin, d’Avignon et de la Principauté d’Orange, dressée sur les preuves. Dins lor obratge, Merceron n’a balha d’illustracions e Aliquot una presentacion dins la dralha d’Henri Rolland.
— Lo numismat Christian Moesgaard a estudiat de tranformacions pels reis d’Aragon-comtes de Provença de deniers del Marquesat de Provença en pèças novèlas, los reals coronats. A precisat la cronologia: los primièrs denièrs, entre 1150 e 1185 son de la crotz corta, los braces de la crotz son contenguts dins un disc central; los denièrs de la crotz longa apareguèron tre 1190[3].
Denièr de la crotz longa.
— En 2018, Laurent Macé a publicat l’obratge magistral La majesté et la croix Les sceaux de la maison des comtes de Toulouse (XIIe-XIIIe siècle)[4]. Amb d’afirmacions fòrça diferentas de sas publicacions anterioras, fornís nombroses dessenhs de sagèls, bullas e monedas amb las datas de creacion. Ditz mai d’un còp que la creacion de la crotz se fa en Provença, en 1150, a l’iniciativa del jove Raimond V; seriá una iniciativa politica per s’opausar als pals dels Reis d’Aragon-Comtes de Provença. Lo lector trobarà dins aqueste libre divèrses complements pauc coneguts.
Las indicacions cronologicas que balhi dins la seguida son presentadas jos resèrva de publicacions novèlas. L’istòria de la crotz occitana s’escriu progressivament.
[1] Raymond Ginouillac. Histoire de la croix occitane. Institut d’Études Occitanes du Tarn, 2021.
[2] Provence historique. Tòme 1, fascicul 1, julh-setembre de 1950.
[3] Jens Christian Moesgaard. Bulletin de la Société française de numismatique. Bulletins d’octobre de 1989, de junh de 1994, de mai de 1996 e de junh de 2004.
[4] Laurent Macé. La majesté et la croix Les sceaux de la maison des comtes de Toulouse (XIIe-XIIIe siècle). Presses Universitaires du Midi, 2018.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari